نقدی برمقاله"ترکیه؛الگوی جهان اسلام یاسلطه طلبی منطقه ی"

ابراهیم روسجی
31-2-1393
مقاله ی نامبرده به قلم اکبرگنجی،نویسنده ی ایرانی بتاریخ 19ماه مه-29ماه ثور در"هافینگتون پست"نشر شده بود که روزسه شنبه30اردبهشت- ثور،ترجمه ی فارسی آن درسایت خبرنامه گویا به نشررسیده است.چون مقاله به موضوع نواندیشی دینی رابط دارد،لازم دانستم که ب نقد آن بپردازم تاکمکی به جوانان مسلمان وطنم نمایم: بعدازموفقیت حزب عدالت وتوسعه به رهبریی رجب طیب اردوگان درجهت آشتی میان سکولاریسم،دموکراسی واسلام وتوسعه ی اقتصادیی ترکیه دردوره ی 12ساله ی زمام داری او وتمایل ترکیه ی اردوانی به حمایت ازسازمان های اسلامی- سنی درخاورمیانه،این ذهنیت توسط وهابی های سعودی وولایت فقهی های ایران دامن زده شد که ترکیه ی اردوگانی میخواهد ترکیه ی عثمانی را احیانماید.نویسنده که در20سال گذشته تحولات ترکیه راپی گیری کرده وکتابی هم زیرعنوان"اسلام وسکولاریسم"نوشته ودوبارسفربه ترکیه وملاقات های بامرحوم اربکان واردوگان داشته است؛به این باوراست که حزب اردوگان نمونه ی خوبی شده برای سازمان های مسلمانِ سنی درجهان اسلام تاموضع منفی ای خود را درباره ی ارزش های مدرن غربی بازنگری نمایند.پرسمانی که درصورت ببارنشستن؛می تواند میوه ی خوبی داشته باشد.اما درباره ی احیای ترکیه ی عثمانی،باید گفت که هم امرِخلاف واقع می باشد وهم حزب عدالت وتوسعه آن قدرخام نیست که به چنان سیاست بلند پروازانه ی دست بزند.
دررابطه به موضع منفی ایران آخوندی وعربستانی وهابی نسبت به سیاست دموکراتیک حزب عدالت توسعه ودامن زدن این مسئله که دنبال احیای ترکیه ی عثمانی می گردد،دومسئله قابل بررسی می باشد:نخست،سیاست سازش حزب عدالت وتوسعه باحزب کارگران ترکیه، زیررهبریی عبدالله اُجالان،رژیم آخوندیی ایران را ترساینده است که اتحادیه ی دموکراتیک ترک وکرد،می تواند کردهای ایران راهم متمایل به آن هابسازد.همچنان، کردهای شمال عراق که دولت خود گردان خود راساخته اند،بجای تمایل به ایران وحکومت شیعه ی عراقی،به سوی ترکیه گرایش دارند.دوم،اسلام دموکراتیک وسازگارباحقوق بشر اردوگان،هم اسلام آخوندیی ایران وهم اسلام قبیلگی- وهابی عربستان راکه هردو،همزاد استبداد می باشند وبدون استبداد زنده مانده نمی توانند،به چالش گرفته است.وقتیکه همسازیی حماس واخوان های مصروسوریه را باحزب عدالت وتوسعه درنظربگیریم،طبیعی است که می تواند خبرازیک ائتلاف بزرگ میان احزاب اسلامی سنی درمنطقه داشته باشد که ازهرنگاه برای ارتجاع مذهبی - نظامی ایران وارتجاع قلبیلگی- مذهبی عربستان ونظامی گریی وحشی- ملی گرا- شکست خورده ی مصری- سوری رنج آورمی باشد.
ازسوی دیگر،اگربتاریخ نگاه کنیم،واضح می شود که نقش کردها وترک ها دردفاع اسلام ازمد یترانه تاخلیج فارس،بارزترازنقش عرب ها وایرانی ها بوده است.بطورنمونه،این صلاح الدین ایوبی کرد بود که جنازه ی جنگ های دوقرنه ی صلیبی رابرداشت.ازاین رو،حافظ اسد جنایت کارِ متحدِ ایران، درحالیکه به بخشی ازکردهای سوریه شناسنامه نداد؛اما درسال1997،هفت صدمین روزپایان جنگ های صلیبی توسط ایوبی کرد را جشن گرفت.درواقع،یک قرن بعد ازپایان جنگ های صلیبی،ترکیه ی عثمانی برآمد کرده قدرت های اروپایی رابه چالش گرفت.برخلاف،ایران صفوی هم به کمک اروپابرآمد کرد تادشواری برای عثمانی ایجاد نماید وهم باسنی کشی زنده ماند، وشریف حسین مکه،پدربزرگ شاه اردن،به نفع انگلیس- فرانسه درجنگ جهانی اول علیه ترکیه ی عثمانی مبارزه کرده زمینه سازی به شکست عثمانی درخارمیانه،تقسیم منطقه توسط لندن وپاریس وبرآمدن آل سعودِ نوکرانگلیس درعربستان کرد.ازاین رو،عرب های حاکم نظربه سابقه ی ننگین شان،عقده ی حقارت نسبت به ترکیه ی عثمانی وترکیه ی اردوانی دارند.این خطارانه تنهاشیوخ ودراویش عرب،بلکه ملی گرایان عرب هم نسبت به ترکیه ی عثمانی کردند.بطورنمونه،آلبرت حورانی،نویسنده ی عرب مسیحی- لبنانی درکتاب های"اسلام ازنظراروپائی ها وتاریخ مردمان عرب" ،ازقول محمدعبده،دانشمند مصری، حکایت می نماید که اوبه عرب ها"هشدارداده بود که درموضع شان درباره ی ترک ها محتاط باشند"! توصیه ی که رعایت نشد.ازاین رو،اتاترک،درباره ی خلافت گفته بود که"باردوش ترک هابود"! وملی گرائی عرب هم به این خاطرشکست خورد که ریشه ی ضد ترکی داشت تاضدغربی! بنابراین،ترکیه بخاطرحضوردراروپا ورقابت باآن،نخستین کشورمسلمانی می باشد که تمدن غربی را دریافته وآماده شده است که با ارزش های جهان شمول آن مانند:دموکراسی،حقوق بشر،سکولاریسم کثرت گرائی و...کناربیاید وتااندازه ی دردوره ی حکومت اردوگان کنارهم آمده است.پس،همسوئی ترکیه ی اردوگانی بامیوه ی تمدن غربی وتشویق سازمان های اسلامی جهان تسنن دربکاربستن آن، نه احیای ترکیه ی عثمانی،بلکه خدمت به نوسازیی تفکراسلامی می باشد که ازآینده ی درخشانی برای مسلمان هابویژه سازمان های اسلامی سخن درآستین دارد.