سوم ماه قوس 1396
این مقاله را که درباره رابرت موگابه وحکومت داری بدفرجام 37 ساله او می باشد؛ به این خاطرمی نویسم که ، افغانستان وضع مشابه با کشورزیمبابویه درجنوب افریقا دارد. وضعی که نشان می دهد مبارزان آزادی خواه شاید خوب مبارزه کنند اما خوب حکومت کرده نمی توانند. نه تنها حکومت خوب کرده نمی توانند، بلکه حکومت داری بد وتباه کاری هم می کنند. بطورنمونه، تباه کاری مبارزان راه آزادی درافغانستان وحکومت داریی بد آن ها درزیمبابویه عملا دیده شد. شایان یاد آوری می باشد که ، برای رابرت موگابه ، ازپیشوند رفیق استفاده کردم. معلوم است که پیشوند رفیق برای کمونیست ها بکابرده می شود؛ پیشوندی که درعمل کمونیست ها به آن وفادارنمانده اند. ودلیل عدم وفاداری کمونیست ها به رفیق ورفاقت اصالت قایل شدن آن ها به قدرت به شیوه استالینی می باشد. اصالت قایل شدنی که هم به تصفیه های خونین هم به انحصاروتمرکزقدرت انجامید. بلی، عادت به مرگ کمونیست هامی باشد که به توزیع ثروت تاکید وازتوزیع قدرت فرارمی کنند. معلوم است که عدم توزیع قدرت توزیع ثروت را ناممکن می سازد؛ ودرنتیجه، حکومتی های حزبی سرمایدارومردم فقیرترمی شوند به گونه ی که درزیمبابویه شدند. خوب است که جهانیان ازطریق رسانه های دیداری وشنیداری آگاه شدند که تمرکزقدرت توسط رفیق رابرت موکابه واستبداد ناشی ازآن، اورا نزد مردم زیمبابویه بی اعتبار وقربانی کودتای نظامی توسط رفقای خودش ساخت.
ازاین رو،لازم می دانم که با تمرکزبدو مسئله ،درباره آغازخوب وفرجام بد رفیق موگابه بپردازم: نخست،آغازخوب سیاست کردن رفیق موگابه ؛ دوم، علت های که اعتباراو را ضرب صفرو حکومت 37 ساله ودستاوردش را نا چیزنمود. طوریکه درباره آغازکاررفیق رابرت موگابه مطالعه ومعلومات بدست آورده ام ، برایم روشن شده است که سال پیدایش او 1924 می باشد، وبا رسیدن به عمرشش سالگی به مکتب شامل وسرانجام با فراغت ازمکتب آموزگاری، آموزگارشده بود. معلوم است که باسواد شدن وآموزگار شدن دریک جامعه اکثراسیاه پوست وزیرسلطه اقلیت سفید پوست ؛ خود به خود مبارزه را رنگ سیاه وسفید می بخشد.
بطورنمونه ، درسال 1965م ، رفیق موگابه آموزگاربود که رهبران اقلیت سفید پوست انگلیسی تبار حاکم بررودزیا اعلام استقلال دربرابر استعماربریتانیا کردند. رفیق موگابه که می دانست حکومت اقلیت سفید پوست چه خود گردان وچه زیر سلطه بریتانیا تغییری درسرنوشت او ودیگر سیاه پوستان وارد نمی کند؛ به مبارزه علیه استعماروبه ظاهر استعمار ستیزان سفید پوست برخاست. مبارزه ی که با عث پناهنده شدن او به کشورغنا وآغازجنگ های رهای بخش سیاه پوستان دررودزیا شد.
در آن برهه ی حساس تاریخ، خوش شانسی رفیق رابرت موگابه ورفقایش این بود که درکشورغنا ، قوام نیکرومه رئیس جمهور استعمارستیزفرمان روا بود.همچنان ،رابطه دوستانه میان نیکرومه وجمال ناصربرقراربود . یعنی رفیق موگابه وهمراهانش مورد حمایت حکومت های استعمارستیزقوام نیکرومه وجمال ناصرقرارگرفتند وازآن طریق کمک های چین وشوروی راهم کمای کردند. افزون برآن، مبارزه رفیق موگابه علیه حکومت اقلیت سفید پوست رودزیا،همزمان شده بود با دیگرمبارزات آزادی خواهانه درافریقا وآسیا. درواقع ، خیزش های جهانی علیه کهنه استعمارگری ، ظهورچین انقلابی، وکوشش های نو استعمارگری واستعمارسرخ درجهت گرفتن جایگاه کهنه استعمارگری درکشورهای تازه خود گردان شده، کمک کردند به پایان عمر سیاه کارانه استعمارکهنه درافریقا.ازاین رو، مبارزه آزادی بخش سیاسی ومسلحانه ی رفیق موگابه ودیگرچریک های همرزمش که درزیررهبری او وجوش وا انکومو گرد آمده بودند ؛ درسال 1980 ببارنشست ورودزیا به خود گردانی رسید و نام آن به زیمبابویه تبدیل شد.
آری ، درزیمبابویه خود گردان شده درسال 1980 ، رفیق موگابه تا سال 1987 نخست وزیر وازسال 1987 تا روزسه شنبه 14 اکتوبر2017 ، رئیس جمهورماند.ازاین نگاه که مبارزه کردن آسان وسیاست وحکومت کردن مطابق خواست مردم دشوارمی باشد، نخست وزیر ورئیس جمهورشدن برای رفیق موگابه فراز وفرود های را باهم آوردند. روشن است. مبارزه کردن آسان وحکومت کردن به این خاطرمشکل می باشد که دراولی مبارز برقدرت ودردومی با قدرت می شود ودربا قدرت شدن است که ارزش های مبارزاتی گرفتارمخمصه وفرود می شوند. به این خاطرکه، درجریان مبارزه ، مبارز یا مبارزان ازعدالت وآزادی وخوش بختی وسعادت جامعه سخن می گویند وبا رسیدن به قدرت مواجه به خواسته های مردم مطابق وعده ها وشعارهای قبلی خود می شوند.
معلوم است که بعد ازرسیدن به قدرت ؛ بزرگترین مشکل رفیق موگابه همسازی با جوشوا انکومو سردسته گروه مبارزاتی رقیب خود ش بود. طوریکه دیده شد، رفیق موگابه با انکومو سازش کرد، اما درتطبیق شعارها ووعده های دوران مبارزه آزادی خواهی درماند! روشن است که دراین درماندن ؛ رفیق موگابه تنها نیست. به این معناکه ،همه مبارزان راه آزادی با هراندیشه ی باید با آن دست وپنجه نرم نمایند. مثلا،جهادی های افغانستان درمبارزه علیه تجاوزارتش سرخ کمترمشکل داشتند؛ برخلاف، وقتیکه ارتش سرخ عقب نشینی کرد وحکومت دست نشانده آن درکابل زمین بوس شد، رهبران جهادی با شکست درسیاست کردن وویران کردن کابل،هم جهاد خود را دفن کردند هم زمینه سازی کردند برای نظامی های پاکستانی وعرب های نفتی تا زیرفرمان انگلیس وامریکا، طالبان والقاعده راتولید کرده بجان شان بیندازند وخوب هم اندا ختند!
بهرحال ، رفیق رابرت موگابه درتبانی وسازش با جوشوا انکومو یا رقیب خود هم درحکومت سازی موفق شد هم هراره ، پا یتخت رودزیا را مانند جهادی های جنگی - غیر سیاسی افغانستان ویران نکرد. اگرچه رفیق موگابه درساختن حکومت خود گردان درجای حکومت دست نشانده استعمارکهنه موفق شد،اما شیوه حکومت داری اش همساز با وعده های نبود که دردوران مبارزه وآغازرسیدن به قدرت به مردم داده بود! تجربه هم نشان داده است که وعده ها وشعار دادن ها آسان وعمل کردن برای تحقق آن ها دشوارمی باشد. معلوم است . اگر دشواریی ناشی از وعده دادن وعمل نکردن مطابق آن را با دشواری قدرت زده گی ومسخ شدن در قدرت وبازی خاندانی - دسته ی کردن جمع کنم ،خوب ترمی توانم دشواری های رفیق موگابه را نمایان نمایم.
دراین راستا ،دیده شد که رفیق موگابه قدرت زده شد ویا درقدرت مسخ شد. قدرت زدگی ای که منافع او وخانواده ودار ودسته اش را درجای منافع مردم زیمبابویه نشاند. درآغازقدرت زده شدن رفیق رابرت موگابه ،خوش شناسی او این بود که همسر اولش از مبارزان ومورد ستایش مردم زیمبابویه بخاطر خدمات مردمی اش بود. وقتیکه درسال 1992 ،همسر رفیق موگابه وفات کرد،اودرسال 1996 با گریس منشی جوان خودش که ازنظر سنی 42 سال میان هردوتفاوت وجود داشت ازدواج کرد. معنای ازدواج مرد 70 ساله با دختر30 ساله ی قدرت طلب وزراندوز این است که اولی باید بسازد و برقصد ودومی هوسرانی- زراندوزی نماید! رفیق موگابه هم بسیار خوب بساز بانو گریس جوان ومقبول رقصید و ومردم را دربرابرحکومت خود قرارداد.
همزمان با قدرت زده شدن رفیق موگابه و تسلیم شدن او به خواسته های نامعقول همسر جوان وقدرت طلبش ،هم بحران اقتصادی گسترش یافت هم سرکوب مخالفان وقبایل ناراضی فزونی گرفت هم مورگان چنگه رای به حیث رقیب سیاسی او وحزب مسخ شده اش به میدان سیاست آمد. رخ دادی که بدرد سرهای او فزونی بخشید. موفقیت چنگه رای دربه چالش کشیدن رفیق موگابه این بود که"حرکت دموکراسی برای تغییر" را دربرابر جبهه آزادی بخش او، یازانو پی ایف ساخت. بلی، رفیق موگابه که از رقابت جوشوا انکومو جان سالم بدر برده بود،با رقابت چنگه رای در وضع دشواری قرارگرفت. معلوم است که ، دموکراسی به معنای تقسیم قدرت یا تابع اراده مردم ساختن حکومت به خلق وخوی انحصار گرا نه چپ ها ازگونه رفیق موگابه برابرنمیاید. با وجود ناسازگاریی شیوه حکومت موگابه با دموکراسی، چالشگری چنگه رای اورا وادارکرد تا در سال 2008 به مصاف انتخاباتی اوبرود و رفت وانتخابات را باخت.ازاینکه رفیق موگابه انتخابات را باخته بود،باتوحش وخشونت بی پیشینه ی امیرسن منانگاگوا که اکنون جانشینش شده است علیه چنگه را وگروهش ، برنده انتخابات اعلام کرده شد. توحش وخشونت منانگاگوا علیه مخالفان رفیق موگابه به خصوص علیه چنگه رای وحزب او باندازه ترسناک بود که بخاطرآن مخالفان او را به نام تمساح مشهورکردند. اعلام برنده انتخابات شدن رابرت موگابه توسط تمساح، مورد اعتراض مورگان چنگه را واقع شد.
اگرچه رفیق رابرت موگابه به کمک رفیق تمساح خود را رئیس جمهور منتخب اعلام کرد،اما نهاد بین المللی شفافیت انتخاباتی ودیگر نهاد های بیرونی انتخابات رفیق موگابه ورفیق تمساح را تقلب زده اعلام کردند. ازاین رو،رفیق موگابه مجبور شد تا چنگه رای را بعد از لت وکوب وزندانی کردن وجویدن تمساحی سروکله اش، نخست وزیر خود بسازد. نخست وزیری که اهداف مورد نظر رفیق موگابه قدرت زده را برآورده کرده نتوانست.ازآن هم اسفبار اینکه ، باردیکردرانتخابات سال 2013 ، رفیق موگابه ورفیق تمساح همان غلطی سال 2008 را تکرارکرد ند. بلی، رقیق موگابه وبسیاری دیکتاتوران آسیای- افریقای عادت دارند که رای های پیروزی خود را نه از صندوق های رائی های مردم بلکه ازاداره پولیس وارتش آن هم بنام دموکراسی وانتخابات بیرون نمایند.
جالب این است که، درانتخابات سال 2008 زیمبابویه ، رفیق موگابه تقلب کرد ودر انتخابات سال بعد ،آیت الله خامنه ی دستورداد تا به نفع احمدی نژاد وبزیان میرحسین موسوی در صندوق های رائی دست کاری شود که شد.ازهمه خنده دار اینکه هم رفیق موگابه تقلب کار هم احمدی نژاد رئیس جمهور ساخته شده با تقلب کاری مطابق نظر خامنه ی ،هردو بعد تردر کنفرانس سازمان جهانی خوراک در روم شرکت کردند،اما درمهمانی رسمی شبانه ، رئیس جمهور ایتالیا ودبیرکل سازمان ملل ،ازآن ها دعوت نکردند. خوب است که احمدی نژاد بعد ازدودوره ریاست جمهوری بی نتیجه مرخص شد،اما موگابه به حیث رئیس جمهور مادام العمر ادامه داد. ادامه ی که فرجامی بدی را برای خودش وکشورش رقم زد.
بطور نمونه، فساد اداری،مالی ، فرود ارزش دالر زیمبابویه دربرابر دالرامریکای وبحران بی پیشنه ای اقتصادی کمراقتصاد ملی را شکست وبیکاری به 90 درصد رسید. درحالیکه ، بحران اقتصادی گسترش واز13 میلیون نفوس زیمبابویه، سه میلیون نفوس آن واداربه فرارازکشوروپناه گرفتن درکشورهای همسایه به خصوص افریقای جنوبی شده بودند؛ گریس موگابه ، همسر رابرت موگابه دسته چهل نفری برای غارت وزمینه سازی برای گرفتن جای شوهر فرتوت ومفلوک خود راتشکیل داد. بعد ازتشکیل باند چهل نفری ،سیاست خانم گریس برکنارکردن ایمرسن منانگاگوا مشهور به تمساح شد که ازسال 2014 تا شش نوامبر2017 ، معاون رفیق رابرت موگابه بود. رفیق موگابه که دربرابرخواسته های گریس موگابه زانو زده بود؛ بتاریخ ششم ماه نوامبر،منانگاگوا یا تمساح ، معاون خود را برکنار ووادار به فراربه افریقای جنوبی کرد.
شایان یاد آوری می باشد که ، منا نگاگوا تمساح دروقت رفتن به سوی افریقای جنوبی طی بیانیه ی کوتاهی گفته بود که برمی گردد! ازسخن تمساح مبنی بربرگشتن ، آشکاربود که مناسباتی خوبی با فرماندهان ارتش دارد. ارتش هم بتاریخ 14 نوامبر یک هفته بعد ازبرکناری تمساح توسط رفیق موگابه ، دست به کودتا زده رئیس جمهور فرتوت ومادام العمررا درخانه اش زندانی ساخت. جالب این است که ، ارتش هم کودتا علیه رفیق موگابه کرد هم انکارکرد که کودتا کرده است وتنها بیانیه داد که باند 40 نفری یا دسته ی زیرفرمان گریس موگابه را به جرم غارت منابع مالی کشور زندانی کرده است.ازپیش معلوم بود که انکارکودتا توسط فرمانده ارتش علیه رئیس جمهور رفیق موگابه ، پیوند با سیاست اتحادیه افریقا داشت که قبلا طی بیانیه ی رسمی گفته بود که دیگرحکومت های کودتای را درکشورهای عضو اتحادیه نمی پذیرد!
جاکوب زوما رئیس جمهور افریقای جنوبی که هم میزبان بیشتر ازدومیلیون کارگر زیمبابویه هم میزبان تمساح بود، با رفیق موگابه تماس تلفونی گرفت ؛ ورفیق موگابه به او گفت که جور است امامحاصره است. ازاین رو، رئیس جمهور افریقای جنوبی به هراره رفت ودرموجودیت رفیق موگابه ،با ژاکوب دوما، رئیس پارلمان وژنرال چیونگا ،فرمانده ارتش وچند مقام دیگر زیمبابویه گفت وگوکرد ؛ وجریان ملاقات رئیس جمهور افریقای جنوبی با رفیق موگابه برکنارشده را رسانه ها گزارش ونمایش دادند. ازهمه خنده داراینکه ، اوبا وجود زندانی شدن درخانه ی خودش توسط ارتش ، خود را رئیس جمهور وفرمانده ارتش می دانست. ارتشی که فرمانده آن اورا حبس خانگی کرده وزیرفشارگرفته است تا استعفی بدهد. بیانیه رفیق موگابه را که ازطریق شبکه تلویزیون الجزیره شنیدم ؛ دیدم که اصرار به عدم استعفی دارد ومی گوید که درکنگره حزب زانو پی ایف درماه دیسامبرتصمیم خود را اعلام می کند تا درذهنیت عامه اغتشاش خلق نشود. این یاوه گوی رفیق موکابه درزمانی صورت می گرفت که هزاران نفر دربیرون خانه اش دست به مظاهر زده به او می گفتند که موگابه برو، بس است!
همزمان به اصرار رفیق موگابه به عدم استعفی ،شورای رهبری حزب زانو پی ایف اول گریس وبعدا رفیق موگابه را ازحزب ورهبری آن اخراج کردند. باوجود اخراج ازرهبری حزب ، رفیق موگابه آماده استعفی نشد. بنابرآن ، پارلمان تصمیم به محاکمه اوگرفت.ازاین رو، روزسه شنبه 21 ماه نوامبر یک هفته بعد ازکودتا وزندانی خانگی شدن، رفیق موگابه درنامه ی به رئیس پارلمان استعفی خود را اعلام کرد. بعدازاعلام استعفی رفیق موگابه درروزسه شنبه ، روزچهارشنبه 22 نوامبر، امریسن منانگاگوا مشهور به تمساح که پسوند تمساح را بخا طرسرکوب مخالفان حکومت مستبد رفیق موگابه ، درمقام های رئیس امنیت، وزیر عدلیه، رئیس پارلمان ومعاون ریاست جمهوری بنام خود چسپانده بود،ازافریقای جنوبی برگشت و توسط ژاکوب دوما،رئیس پارلمان، جانشین رفیق موگابه اعلام شد وقراراست که روزجمعه 24 نوامبر به حیث رئیس جمهور سوگند وفاداری خورده وآغازبکارنماید. بلی ، وقتیکه روزچهارشنبه 22 نوامبر،بیانیه ی تمساح راکه به مظاهره کننده ها درحضور ژاکوب دوما،رئیس پارلمان ابرازکرد شنیدم که گفت :" عصرنو ودموکراسی بازدرزیمبابویه آغازشده است"، تعجب کردم که تمساح هم دموکرات شده است!
بهرحال ،سرنگونی ذلت بار رفیق موگابه ورئیس جمهور شدن رفیق تمساح بعد ازاو؛ همانندی های با پیروز جهادی ها درجای نجیب الله خادی وآدم کش وویران شدن کابل توسط آن ها وزمینه سازی آن ها برای طالبان وجاده سازی طالبان برای غالبان درپشت سرحکومت های ننگین طالب کرزی وغنی وعبدالله دارد. به سخن دیگر،رفیق نجیب الله جاده سازی برای رسیدن جهادی ها به قدرت کرد وجهادی هاجاده سازی برای رسیدن طالبان به قدرت زیر امارت ژنرال نصیرالله بابر وزیر داخله پاکستان کردند وطالبان جاده سازی برای جنگ امریکا علیه تروریسم وحکومت های مسخره طالب کرزی وغنی وتباهی بیشتر افغانستان کردند. معلوم است که رفیق موگابه جاده سازی برای نابودی اقتصاد زیمبابویه ورسیدن رفیق تمساح به قدرت بنام دموکراسی ای بازکرد. اینکه تمساح چگونه دموکراسی بازرا برای مردم ستم دیده ی زیمبابویه به ارمغان می آورد،دراین نوشته درباره آن بحث کوتاه کرده آن را به پایان می رسانم.
همان گونه که رفیق موگابه ازآموزگاری به ریاست جمهوریی 37 ساله ای بی دستاورد رسیده بود ، رفیق تمساح که فرزند یک مبارز راه آزادی زیمباویه می باشد ،اول معاون رفیق رابرت موگابه ودوم جانشین او درنتیجه کودتای 14 نوامبر شده است نه رضایت وگزینش مردم. بنابراین، برای تمساح ودموکراسی ای بازش ازدونگاه آینده ای نمی بینم:نخست،رفیق تمساح ده ها برابر فشار،شکنجه وخشونت که درزندان حکومت نژاد پرست سفید پوستان رودزیا متحمل شده بود، درحق مخالفان حکومت رفیق رابرت موگابه خشونت کرد.ازاین رو، نام تمساح را ازآن خود کرد. دوم،رفیق تمساح درایجاد بحران ها ودشواری های کنونی زیمبابویه مانند رفیق موگابه سهیم می باشد. باتوجه به این که، خلق کننده ای مشکلات وبحران ها حل کننده ورفع کننده ی آن ها شده نمی تواند،تمساح به مشکلات مردم زیمباویه می افزاید نه اینکه ازآن ها می کاهد. درادامه وعده به دموکراسی باز،به گزارش تلویزیون الجزیره، وقتیکه روزجمعه 24 نوامبر، رفیق تمساح سوگند ریاست جمهوری خورد، بعد ازآن ، قول مبارزه با فساد وایجاد شغل برای بیکاران داد. همچنان ، قول داد که ستم های راکه درحکومت رفیق موگابه به سفید پوستان شده است را تلافی نماید! درادامه تاکید رفیق تمساح به مبارزه با فساد وبیکاری،تلویزیون الجزیره گزارش داد که وزیرمالیه رفیق موگابه بیشترازصد خانه داشته است.بنابرآن،دستگیرشده ومحاکمه می شود.ازهمه خنده داراینکه ،روزیکشنبه 26 نوامبر، تلویزیون الجزیره گزارش داد که حکومت رفیق تمساح ، مبلغ ده میلیون دالربرای رفیق موگابه دربدل استعفی او ازمقام ریاست جمهوری داده است.همچنان ، به او اطمنان داده است که امنیتش تامین می شود.خوب است که درحکومت رفیق تمساح، رفیق موگابه می تواند دستاورد دزدی های وغصب های را کرده است ؛ با آرامش خاطرنوش جان کند! پس ، بدابحال کمونیسم اگررفیق موگابه که دربدل استعفی ازمقام ریاست جمهوری ده میلیون دالرگرفته ووزیرمالیه اش که بیشترازصد خانه دارد، نماد آن باشند! بهرحال،رفتن رفیق رابرت موگابه آغازخوب است؛ به شرط اینکه مردم ازهوشمندی کارگرفته به تمساح موقع تمساح گری ندهند! به این معناکه ،کوشش کنند تا درانتخابات ریاست جمهوری سال آینده،رفیق تمساح مرخص و رئیس جمهور منتخب جای اورا ازخود نماید.
