تفاهم نامه ی استراتِژیک میان افغانستان وامریکاوپیامدهایی آن برای پاکستان

ابراهیم ورسجی 6-2-1391 دردوهفته ی گذشته،شاهد رخ دادهایی بودیم که به گونه های مستقیم وغیرمستقیم به تحولات کوتاه مدت وبلندافغانستان اثرگذارمی باشند.چندروزپیش،نویسنده مقاله ی رازیرعنوان"پاکستان کشورناکام بااستراتژیی بزرگ"به نشررسانده بود که درآن این مطلب بازتاب یافته بود که:"یک کارخانه ی اسلحه سازی درکراچی مورد هجوم وازآن6هزاربم دستی به غارت رفته است."همچنان،دررابطه به غارت نامبرده،نویسنده یادآورشده بود که،نهادهایی ویژه ی پاکستانی طرفدارِ ادامه ی جنگ وتروریسم درافغانستان برای مدت درازی به بم گذاران خود کشانه ی دوسوی مرزدیورند،ابزارتباه کاری فراهم کرده اند،وبرای این که اززیرفشارغربی هاگریخته باشند،نام آن رادزدی کارخانه ی اسلحه سازی گذاشتند وبه دیوان علی ولایت سندهم دستورداده اند که موضوع رامورد بررسی قراربدهد. ازپیش روشن بود که چنان رخ دادهایی،بزودی اثرخودرادرافغانستان ومنطقه ی قبیلگی دوسوی مرزمشترک می گذارند.ازغارت کارخانه ی اسلحه ی سازی وبه بازارتروریسم رفتن6هزاربم دستی یک هفته نه گذشته بود که دربامدادروزیکشنبه15آوریل-27حمل یک زندان درشهرستان بنوبخشی ازولایت خیبرپشتونخواه ونزدیک به وزیرستان شمالی موردهجوم طالبان پاکستانی واقع و384تروریست رهاکرده شدند،ودرنیمه ی همان روز،طالبان حملات تروریستی خودرادرکابل،گردیز،لوگرو جلال آباد براه انداختند.نویسنده راجع به تلفات خودی وبیگانه درهجوم های تروریستی نامبرده نمی خواهد سخنی بزبان بیاورد؛چراکه،درزمینه همه سخن هاگفته شده اند.اماچیزی که دراین راستاموردنظرنویسنده می باشد،زمان راه اندازیی هجوم های تروریستی نامبرده می باشد که پاکستانی هامی خواهندازآن بهره برداریی سیاسی نمایند. نگاهی به کارنامه ی تروریست هاچه افغانی وچه پاکستانی نشان میدهد که سازمان دهند گان آن هایعنی نظامی هایی پاکستانی؛باتوجه به زمان گردهمایی هایی جهانی که درآن مسئله ی افغانستان به بحث گرفته می شود،عملیات تروریستی راراه اندازی می کنند.بطورنمونه،عملیات تروریستی روزیکشنبه15آوریل-27حمل، درافغانستان که بیشترین بخش آن درکابل رخ داد،پیوند مستقیم به گردهمایی وزیران خارجه ودفاع سازمان ناتوبه روزچهارشنبه18آوریل30حمل دربروسیلزداشت که درآن مقدمات گردهمایی سران کشورهای عضوناتوکه در20ماه مه درشیکاگودررابطه باافغانستان برگزارمی شود،داشت.هدف پاکستانی هاازراه اندازیی این عملیات وتعیین زمان آن این است که به غربی هابویژه امریکابفهمانند که کم انگاشتن نقش پاکستان درفرایند بازگردانی صلح وثبات درافغانستان اشتباه می باشد. ازآنجاکه پاکستان پس ازحمله ی26نومبر2011-6قوس1390ناتوبه مقرنظامی هایش دربخش سلاله درایجنسی مومند که درآن24سربازکشته وشماری هم زخمی شده بودند،راه تدارکاتی ناتوازطریق بندرکراچی وتورخم وسپین بولدک به افغانستان رابسته وتوقع داشت که طرف امریکایی پوزش خواهی،حملات درونیزرامتوقف وبرنقش برجسته ی پاکستان درروند بازگردانی صلح درافغانستان تمکین نماید وکمیته ی امنیت ملی پارلمان راهم توظیف کرده بودتاپیش نویسی بازتاب دهند ی خواسته های اسلام آباد راآماده نماید.ازاین که، امریکانه پوزش خواهی کردونه به مسیرنامبرده بهایی راداد که پاکستانی هاتوقع داشند.بنابراین،به ایجادنزدیکی میان طالبان پاکستانی وافغانی دست زدتابدین وسیله بتوانداولی هاراازعملیات درداخل پاکستان منصرف ومتوجه افغانستان نماید. هم زمان باهماهنگ سازیی عملیات طالبان پاکستانی وافغانی،نظامی هاواطلاعاتی های پاکستانی این موضوع رانیزدررسانه ی دولتی کشورشان برجسته کردند که ازطریق افغانستان بخشی ازطالبان وبلوچ های ناراضی مجهزوبه غرض عملیات ویرانگرانه به پاکستان فرستاده می شوند.درعین زمان،پاکستانی هادست بدوکاری زیرنیززدند:سیاست نزدیکی باهندوایران راروی دست گرفتند تاازفشارامریکابرشانه ی خودبکاهند.امریکاکه ازدودوزه بازیی پاکستان درده سال گذشته بدرستی آگاه شده است؛بدوسیاست زیرمتوسل شدتاپاکستان رابیشترازپیش زیرفشاربگذارد:نخست،مسیرتدارکاتی راازطریق آسیای مرکزی وروسیه فعال کردتاازوابستگی به مسیرکراچی به افغانستان بکاهد.زمانی که روسیه،پایگاه"اولیانوفسک"درکناردریای ارال رادراختیارامریکاگذاشت،زنگ خطردرگوش نظامی های پاکستانی نواخته شد که این سیاست مسکوبه تقویت مخالفان پاکستان درافغانستان ودوریی بیش اندازه ی واشنگتن ازاسلام آبادمی انجامد.دوم،10میلیون دلاربهایی سرحافظ سعیدیک تروریست دست پرورده ی آی اِس آی ومتهم به عملیات مُمبه ی درسال2008راکه زیرپیگرد حکومت هندنیزمی باشد،تعیین کرد.طرفه این که،معاون وزیرخارجه امریکااین اقدام رابه روز8آوریل-21حمل دردهلی اعلام کرد که ازنزدیکی بیش ازپیش امریکاوهند درسیاست های منطقه ی بویژه افغانستان حکایت می کند. ازسوی دیگر،پاکستان که برای کاستن ازفشارامریکاوبهره برداریی هرچه بیشترازدشمنی میان تهران وواشنگتن درمسئله ی بحران هسته ی به سوی ایران چشم دوخته بودوتاکید داشت که درموضوع اعمارخط نفتی ایران به سوی هندزیرفشارامریکانمی رود،دیگرگونی درموضع ایران دربرنامه ی اتومی اش که درگردهمایی استانبول بتاریخ14آوریل-26حمل، باگروه پنج جمع یک که به سوی سازش باغرب راه افتاده است،سیلی محکمی به رخسارپاکستان به شمارمی آید .دررابطه باسازش ایران باغرب،سایت پیک نت روز4اردبهشت- ثورزیراین عنوان"اطلاعات ملی مذهبی هاازمذاکره وتفاهم استانبول"،این موضوع رابازتاب داد:سایت ملی مذهبی هاپیرامون مذاکرات استانبول وزمینه هائی که برای این کنفرانس وبه نتیجه رسیدن آن ازقبل فراهم ساخته شده بودوزیربنای آن درتفاهم هاومذاکرات محرمانه درراس حاکمیت ساخته شده بود،نوشت:حسن روحانی درجریان سفرمحرمانه خودبه اروپا،در"وین"پایتخت اتریش،طی مذاکراتی،مقدمات اجلاس ترکیه رافراهم کرد.وی باحمایت رهبرجمهوری اسلامی ورهنمودهای هاشمی رفسنجانی درنکات زیرباغرب بویژه امریکابه توافق زیردست یافت:1- ایران هزارسانتریفیوژخودرابرای کارهای تحقیقاتی وتبلیغاتی فعال نگهدارد.2- سایت فردوتعطیل شود.3-فعالیت های سپاه بدر درعراق کاملاکنترل شود.4- برکناری تدریجی بشاراسدراایران بپذیرد.5- امریکامانع حمله(اسرائیل)به ایران شود.6- تحریم ها(علیه ایران)بتدریج تعلیق شود.(1) ازآنجاکه دردوره ی مبارزه ی مردم افغانستان علیه تجاوزشوروی،ایران درجنگ باعراق مصروف بود.پاکستان بابهره برداری ازدورماندن ایران ازماجرای اشغال افغانستان وروابط دشمنانه ی تهران باواشنگتن توانسته بود که بدون رقیب درافغانستان به کسب نفوذ بپردازد.پس ازبرافتادن رژیم کمونیستی کابل هم که دولت آشوب زده ی مجاهدین روی کارآمده بود،بخاطرسیاست خام وبی هدف ایران درافغانستان،پاکستان توانست که هم طالبان رابه کمک امریکا،انگلیس،عربستان وامارات متحده ی عربی رااندازی نمایدوهم فارسی زبان های تاجیکِ هم فرهنگ وشیعه های هزاره ی فارسی زبان رابه گونه ی بی رحمانه ی توسط ملیشه های طالبش بیازاردوحتادرکشتن دیپلمات های ایرانی هم درشهرمزارمشوق طالبان باشد. پس ازرخ داد یازدهم سیپتامبر2001- سنبله1380که طالبان والقاعده این دومتحدوفادارپاکستان ازحکومت کابل به کنارگذاشته شدند،ویک سال وچندماه پس ازآن رژیم صدام حسین هم سرنگون کرده شد؛درواقع،بیشترین بهره برداری راازاین دورخ دادایران کرد.چراکه طالبان درافغانستان متحدعربستان،امارات متحده وپاکستان بودندوعراق هم دشمنی آن باحکومت آخوندیی ایران برکسی پوشیده نبود.به سخن دیگر،امریکازیررهبریی جورج بوش ایران رادرشرق وغربش خاطرجمع کرده بود.ازاین رو،درشرایط برآمده پس ازصدام وطالبان والقاعده درعراق وافغانستان، ایران کوشید که موقعیت خودرادرهردوکشورتثبیت نماید.دشواری رژیم ملاتاریای ایران این است که بازکردن دروازه ی گفت وگووتفاهم باامریکارابرابرباپذیرش دموکراسی وحقوق بشر،می داند.درحالی که درسیاست جهان، بیشترین شمارمتحدین امریکارامستبدین تشکیل میدهندتادموکرات ها! ازهمه خنده دارتراین که،رژیم آخوندی ایران بخاطرنداشتن بصیرت سیاسی همواره کوشیده است تاکارهایی نماید که بجای سودبه زیانش تمام شود.بطورنمونه،درقضیه ی فلسطین خودراکاتولیک ترازپاپ ساخته بیشترازاتحادیه ی عرب خودرادرگیرکرده است واحمدی نژادرئیس جمهورایران که درکله اش هرگندی است مگرعقل وسیاست،خواستارنابودیی رژیم اسرائیل می باشد.موضوعی که مستقیماًهیچ ربطی به ایران یاهرمسلمان غیرعربی دیگرندارد.ازسوی دیگر،سرزمین های تاریخی ایران رادرشمال، روسیه گرفته است نه عرب یایهود،وشیعه های فارسی زبان واردوزبان رادرپاکستان، نظامی های پاکستانی توسط پشتوزبان های طالبی اش می کشد،ودرافغانستان؛ همین نظامی های بی منطق از20سال بدین سو،تمام دشمنی خودراباتاجیک ها/دری- فارسی زبان هابراه انداخته اند.باوجود این همه ناروای ها،درسال هایی اخیر،رژیم آخوندیی ایران به طالبان این دشمنان سرسخت شیعه وزبان فارسی کمک می کند وبه کرزی هم پول میدهد که حکایت ازسیاست بی هدفانه ی ایران می کند.بی هدف ازاین نگاه که اگرهدف می داشت به مردم افغانستان بویژه به مردم شیعه درافغانستان مرکزی کمک می کرد که ازهمه بخش هابیشترنیازمندآن می باشد. جالبترازهمه این که،پاکستان باهمه شیطنت هایی که درافغانستان ومنطقه ازاشغال این کشور توسط شوروی تاکنون کرده است،این روزها؛بخاطررنگ باختنش نزدامریکااین باداردیروزینش،بدوسیاست زیرروی آورده است:نخست، بازی باورق چین.دوم،بهره برداری ازروابط دشمنانه ی ایران باغرب وکمک گیری ازآن درادامه ی بحران افغانستان تابتواندخودرابه قیمت بیشتری باردیگربه امریکابفروشد.بازکردن سریک کارخانه ی اسلحه سازی درکراچی وبیرون دادن6هزاربم دستی به بازارتروریسم،کمک به آزادی384تروریست اززندان بنووسازماندهی عملیات تروریستی روزیکشنبه15آوریل27حمل درافغانستان که درآن همه تروریستانش بدون این یک نفرسربازخارجی رازخمی کرده باشند خود کشته شدندوباعث شهادتِ یازده نفرازانسان های بی گناه کشورشدند،کاری بود که به وسیله ی آن می خواست هم تروریسم صادرنمایدوهم درعرصه ی سیاسی دستاوردی چربی داشته باشد. خوشبختانه که، تمام تدبیرهاوتارهایی پاکستان درحال پنبه شدن است.بطورنمونه،دررابطه باافغانستان پس ازطالبان این گونه تدبیرکرده بود که اوضاع رابابازی دوگانه ی هم باغرب بودن وهم به تروریستان کمک کردن چنان خراب نماید که مانندِ شرایط پس ازشوروی، افغانستان برای آن بگذارندتاطالبان رابرگشتانده یک حکومت مذهبی نمای زیراداره ی آی اِس آی رادرکابل شکل بدهد.برخلاف،تدبیرمنافقانه ی پاکستان درافغانستان،روزچهارشنبه18آوریل-30حمل،وزیران خارجه ودفاع کشورهای عضوناتودربروسیل گردهمای داشتندتامقدمات گردهمایی سران درشیکاگودر20و21ماه مه راکه راجع به افغانستان پس از2014برگزارمی شود،فراهم نمایند.پس ازگردهمای نامبرده،روزپنجشنبه19آوریل31محل،راسموسن سخن گوی ناتوازروسیه وچین خواست که دربازسازی وتقویت ارتش وپولیس ونهادامنیتی افغانستان کمک نمایندتاتوانمندبه اداره ی آن کشورپس ازبیرون رفتن نیروهای غربی شوند.وروزیکشنبه3ثور22آوریل متن تفاهم نامه ی استرتژیک میان افغانستان وامریکاتوسط دادفراسپنتامشاورامنیت ملی رئیس جمهور افغانستان ورایان کروکرسفیرامریکادر درکابل بامضارسید. طوری که ازرسانه های دولتی افغانستان ورسانه های امریکایی- هندی- پاکستانی دریافتم،متن فراهم شده که بایدتوسط رئیسان جمهورامریکاوافغانستان امضاوازتصویب پارلمان هردوکشورنیزبگذرد،مواردزیررادربرمی گیرد:امریکاتاسال2024ازحکومت افغانستان دربازسازی ساختارهای اداری،دفاعی وامنیتی وآموزشی،اقتصادی وبهداشتی حمایت می کند.همچنان،امریکاازخاک افغانستان علیه هیچ کشوری بهره برداری نمی کند،مگراین که افغانستان موردتهدیدواقع شودوازامریکابخواهد که دراین صورت اقدام لازم صورت خواهد گرفت.امضای تفاهم نامه ی استراتژیک میان افغانستان وامریکا؛بااین که ازپایگاه نظامی دومی دراولی سخنی به میان نیامده است،تکان سخت به پاکستان می باشد.ازدونگاه:نخست این که،امریکانمی گذارد که پاکستان مانندِ شرایط پساشوروی درافغانستان به تباه کاری دست بزند.دوم این که،امریکاتازمانی همراه حکومت افغانستان همکارمی ماند که کابل توانمندبه ایستادن سرپای خودشود. درواقع،درتفاهم نامه ی امضاشده تاکیدبراین که تازمانی سرپاایستادشدن افغانستان دربرابرتباه کاری های برخاسته ازبیرون بویژه پاکستان،امریکادرکناراین کشورمی ماند،قوی ترین نمایش به نظامی های پاکستانی می باشد که چاره ی ندارند جزبازنگری درسیاست افغانی خود.دراین راستا، روزدوشنبه16ماه آوریل-28حمل، روزِپس ازامضای تفاهم نامه میان افغانستان وامریکا،درسایت"دِنیوز"متن گفت وگوی ژنرال خالدربانی فرمانده ارتش پاکستان درولایت خیبرپشتونخواه راخواندم که درآن،ژنرالی که همواره خودوهمتایانش درپشاوروکویته بافرمان گیری ازراولپندی طالبان پاکستانی وافغانی دوطرف خط دیورندراآموزش ،سازماندهی ورهبری می کردند ومی کنندتادرافغانستان تباه کاری کنند،گقته بود که:"تصوربازگشت طالبان به قدرت درافغانستان برای پاکستان خطرناک می باشد."سخن ژنرال نشان میدهد که زمین لرزه ی برخاسته ازتفاهم نامه که حکایت ازماندن امریکادرافغانستان دارد،درزیرپای دستگاه نظامی پاکستان تکان آفریده است.پس ازامضای تفاهم نامه ی نامبرده،طوری که ازسخن ژنرال پیدااست؛ممکن است که بجای کوشش درجهت بارکردن طالبان برشانه ی مردم افغانستان که عملی نمی نماید، شیوه ی دیگری بکارگرفته شود.بطورنمونه،درحالی که ازیک طرف ازتصوربازگشت طالبان به قدرت بنام خطربه پاکستان یادآورمی شود،ازطرف دیگر،به نقش فربه طالبان درحکومت آینده ی کابل سخن می گوید که ازریاکاری ودودوزه بازی شیطان گونه ی خودش وبزرگانش درراولپندی حکایت می کند.این که این موضع آموزگاروتدارک چی طالبان به امضای تفاهم نامه ی استراتژیک که روزپیشتردرکابل امضاشده بودمستقیماًرابطه دارد یانه موضوع این نوشته نیست.اما،دراین که کاهش سطح روابط اسلام آبادوواشنگتن درزیرترین نقطه وتاکیدامریکاوکابل به هماکاریی نزدیک وده ساله پس از2014ودرخواست سخن گوئی ناتوازروسیه وچین درجهت کمک به نهادهای دفاعی وامنیتی افغانستان، وتمایل سازش ایران وامریکادربرنامه ی اتومی تهران،ازپرسمان های می باشند که بیشترازهربازی گری منطقه ی دیگر، پاکستان رادرتنگناقرارمیدهد.باوجوداین که پاکستان درتنگناقرارمی گیرد،ازاین واقعیت نبایدچشم پوشید که این کشورافزون برداشتن ابزاری ارزان قیمتی مانند:طالبان،درنهادهای دولتی افغانستان، هم مزدورداردوهم برناتوانی کرزی وفسادگسترده درحکومتش امیدبسته است.موضوعی که هم افغان هاوهم غربی هابایدبرآن بیشترین توجه رانمایند. دررابطه به ناتوانی کرزی درفهم مسایل پیچیده ی سیاسی، بایدعرض کرد که نامبرده به مخالفت به سفریکی ازقوی ترین منتقدان سیاست افغانی پاکستان به افغانستان برخاست.بطورنمونه، روزجمعه 20آوریل- اول ثور،یک هیئت متشکل ازاعضای کنگره ی امریکامی خواست ازطریق دوبی واردافغانستان شود که درآن"دیناروهرابکر"عضومجلس نمایند گان ورئیس کمیته ی زیرین سیاست خارجی آن مجلس ویکی ازدرشت ترین مخالفان پاکستان نیزعضویت داشت.بکرشخصی می باشد که درماه فوریه لایحه ی راجع به تامین حقوق مردم بلوچستانِ پاکستان رابه مجلس پیش کش وازحکومت پاکستان خواست که حق انتخاب بلوچ هارامحترم بدارد.موضوعی که به عصاب خرابی بیشتردراسلام آبادمنجرشد.طوری که ازرسانه های امریکایی دریافتم،بکردرعین مخالفت سرسختانه باپاکستان،ازفسادمالی کرزی وخانواده اش نیزانتقادهای داشته واصل تمرکزگرایی درقانون اساسی ساخت غرب درافغانستان رانیزنکوهش کرده بود.قراراطلاع،اودرماه ژانویه- جدی سال گذشته، دربن، بابرخی ازاعضایی جبهه ی متحدِ مخالف طالبان نیزملاقات داشته است.بهرحال،هیئت امریکایی بدون حضوربکرواردافغانستان شد وبه ملاقات باهمان کسانی پرداخت که پیشتربکرباآن هاملاقات کرده بود.درابطه بامخالفت کرزی باسفربکربه کابل،انگیزه ی اوهرچه باشد که گمانه زنی هادرزمینه بسیارمی باشد؛ازاین مسئله نمی توان انکارکرد که اوبااین رفتارناسنجیده ی خودروح آی اِس آی راکه این روزهاجنگ نیابتی اش درافغانستان به دشواری برای خودپاکستان نیزمبدل شده است،شاد کرد! برهمه کارشناسان امورسیاسی وامنیتی روشن است که پاکستان که یک جنگ نیابتی راباوسیله سازیی طالبان ،گروه حقانی وتااندازه ی کمتری حزب اسلامی، علیه افغانستان وامریکابراه انداخته است،ازتفاهم نامه ی استراتژیک میان کابل وواشنگتن درتنگناقرارمی گیرد.ازاین رو،ناچاراست که موضع خودرادرموضع طالبان درواکنش به امضای "تفاهم نامه ی استراتژیک"میان وکابل وواشنگتن بازتاب بدهد.پس لازم است که بنگریم، طالبان درزمینه چگونه موضع گرفته اند.طالبان واکنش خودراطی پخش پنج ماده به گونه ی زیربازتاب داده اند:1- تفاهم نامه ی استراتژیک میان امریکاوافغانستان امنیت راه هابه سوی آسیای مرکزی ودریای خزرراتامین می کند.2- مانع ازتشکیل حکومت اسلامی توسط طالبان می شود.3- آوردن سکولاریسم ولیبرالیسم به افغانستان.4- ایجادیک اردو/ارتش دشمن اسلام درافغانستان که تنهامنافع غرب راتامین می کند.5- تهدیدبه کشورهای اسلامی منطقه وجلوگیری ازتامین روابط سیاسی ونظامی آن باافغانستان.واکنش پنج فقره ی طالبان به گونه ی ترتیب شده است که خواست همه بازی گران منطقه ی رابه باورترتیب دهند گانش بازتاب داده بتواند.فقره ی اول باین لحاظ بی زمینه است که غرب ازطریق آذربایجان پل میان خودومنابع نفتی وگازی منطقه راپیشتربرقرارکرده است وازهمه مهمتراین که روسیه وآسیای مرکزی خودبخاطرتهیه ی مسیرتدارکاتی به غرب آسانی فراهم کرده اند که سپردن پایگاه"یولیانوفسک"توسط مسکوبه امریکادیگرهیچ مسئله ی راباقی نمی گذارد.ودعوت سخن گوی ناتوازروسیه وچین که به تقویت ارتش ونهادهای پولیسی وامنیتی افغانستان بشتابند،تشکیل ارتش غربی رانیزمنتفی می کند.اگرازپاکستان دعوت نشده است که بجای ارتش ملی درافغانستان،مانند خودش نهادتروریستی پرورش بدهد،کارخوبی کرده اند.اما،دررابطه به مانع شدن ازشکل دهی حکومت اسلامی توسط طالبان درافغانستان،باید یادآورشد که چنان حکومتی رامردم افغانستان درریش بلند،ستیزباحقوق زنان وحقوق بشروتبدیل کردن کشور به پایگاه فقر،غارت،بدبختی،نفرت های مذهبی،قومی،تروریسم،هیروئین،اعتیادودیگرستیزیی قومی ومذهبی آن هم زیراداره ی مستقیم آی اِس آی، یک باربه آزمون گرفته اند ودیگرآماده نخواهند شد که به تکرارآن تن بدهند.دررابطه باسکولاریسم ولیبرالیسم که طالبان دراعلامیه ی خودآن راخطرزابازتاب داده اند،نویسنده کتابی نوشته است زیرعنوان"اسلام وسکولاریسم"که درآن ازلیبرالیسم هم تعریف شده است.سکولاریسم آزادی مذهبی وعرضه ی خدمات توسط حکومت به شهروندان بدون درنظرداشت مذهب،زبان،رنگ ونژادآن هامی باشد که هیچ ستیزودشمنی بااسلام ندارد.آری!سکولاریسم درغرب برادرهمزاد دموکراسی وآزادی وحکومت قانون می باشد که وسیله سازان دین وقومیت وزبان دردست حکومت هایی خودسرنمی توانندآن رابرتابند.ازاین رو،حکومت هایی خود سرکشورهای اسلامی ازجمله پاکستانِ حامی طالبان که مدعی دموکراسی وسکولاریسم می باشند،همان طوری که دراسلام سزاوارمنافق بودن می باشند،درفرهنگ مدرن غربی هم منافق برآورد می شوند. پانویس ها: 1- اطلاعات ملی مذهبی هاازمذاکره وتفاهم(میان ایران وگروه پنج جمع یک)استانبول www.pyknet.net/1391/llordibehesht/04/page/31mozakerat.php 2- with pact,U.S.Agrees to help Afghans for years to come ByAlisaJ.Rubin,published:April22,2012www.nytimes.com/2012/04/23/world/asia/us-and-afghanistan-reach-partnership-agreement.html?page wanted=1&ref=Asia