درجهان ، تنها سخن ها می مانند

ابراهیم ورسجی
بیست دوم ماه قوس 1397
این تحلیل ؛ درپیوند به گزارشی زیر عنوان:"الیکسا ندرسولژنیتسین:خا ئن یا پیامبر؟" نویشته شده توسط علی جیحون،روزنامه نگار،نشر شده درسایت فارسی بی بی سی بتاریخ یازدهم دسامبر 2018- 20 آذر/ قوس 1397 ارایه شده است.ازاین که درصفحه فسبوکم پخش شده است،لازم دانستم که درسایت انسان گرای هم پخش شود، تا دوستان ازآن مستفید شوند.36 سال قبل ، روزی درتهران ،دریک کتاب فروشی، نظرم به " ادبیات چیست؟" نویشته ژان پل سارترخورد وآن را گرفتم وقیمتش را پرداخته به جای بود وباش خود روان شدم. کتاب نامبرده توجه مرا به سوی ادبیات فارسی برد. بعد ازخواندن "جنگ وصلح " نویشته ای تولیستو علاقمند به ادبیات روسیه شدم. شایان ذکراست که ، پسران کارمازوف را هم ورق زدم.ازاینکه شاگردان استالین ازافغانستان مهاجرم ساخته بو د ند،" مجمع الجزایرگولاگ" نویشته الیکساندرسولژنیتسین که خودش یکی ازهمان زندانی های کاراجباری گولاگی - استالینی بود، جذبم کرد.اکنون که سولژنیتسین : خائن یا پیامبررا خواندم ،متوجه شدم که استبداد های اید ئولوژیک وسانسورگرمی روند وسخنی بیاد گارنمی گذارند وتنها سخنان مخالف آن ها یا سخنان سولژنیتسین می ماند. دراین زمینه ، روزی یک نویشته ای نوام چامسکی زبان شناس امریکایی را خواندم ودیدم که سوال کرده بود که چه شد ند آن همه نویسند گان رسمی اتحاد شوروی؟ بله ، آن ها که به نفع استبداد سخن می گفتند همراه استبداد روانه ای زباله دان تاریخ شد ند! برخلاف،سخنان سولژنیتسین که مخالف استبداد وسانسور آن بود، باقی ماند! البته با بیرون رانده شدن ازشوروی وسلب ملیت او.نیتسین بعد ازرانده شدن ازشوروی به امریکا رفت،اما ساکت نماند ونوشته های گهرباری را تقدیم ادبیات روسیه وجهان کرد. بیاد دارم که میخائیل گوربا چوف ملیت شوروی اورا اعاده کرد،اما عامل بازگشتش به شوروی نه شد. بله،بعد ازوفات شوروی به روسیه برگشت ودرپارلمان آن سخنرانی وتوسعه طلبی های روسیه وشوروی را محکوم کرد.امروز که صد مین سالروز تولد نیتسین می باشد،روشنفکران،فرهنگیان وادیبان روسیه به شمول ولادی میرپوتین به مزاراورفته قبضه های گل نثارکردند! اگرمن هم درروسیه می بودم،به مزارآن مرد بزرگ رفته قبضه گلی نثارمی کردم! بهرحال ، اورفت وسخنان خوب وگهرباری را تقدیم ادبیات وفرهنگ بشریت کرد! بنا برآن، روحش شاد ویادش گرامی باد می گویم!