فراخوان : کمک های 116 میلیارد دالری امریکا ومتحدانش به افغانستان ؛ چگونه مصرف شدند که دستاوردی ندارند؟

ابراهیم ورسجی
بیست وهشتم سرطان 1395
مردم افغانستان می دانند که 15 ونیم سال وهژده روز از عمر حکومت پسا طالبانی می گذرد. دراین مدت ، امریکا واروپا ،هند ، چین وچند کشور دیگر در حدود 116 میلیارد دالریا بیشترازآن کمک کرده اند تا هم دولت سازی شود هم تروریسم مهار شود هم مهاجرین بر گشتانده شوند هم بهبودی در اوضاع اجتماعی ، فرهنگی واقتصادی کشور جنگ وتروریسم زده ی ما صورت بگیرد. روشن است که دستاورد ها نمایان گر کمک های صورت گرفته نیستند. شیوه لرزان حکومت از کرزی تا غنی نشان می دهد که نه دولت سازی شد نه امنیت تامین شد نه تروریسم مهارشد نه مهاجرین برگشتانده شدند ونه بهبودی دراوضاع سیاسی ،اجتماعی ،اقتصادی وامنیتی افغانستان رونما شده است. بی اثر تمام شدن کمک ها را سیگار / کمیته ی بررسی کمک های امریکا برای افغانستان که تاسال 2013 ازکمک 90 میلیارد دالری پرده داشته تایید کرده است ( 1).
ازاین رو ، این پرسش به میان میاید که چرا 116 میلیارد دالریا بیشترازآن به افغانستان ازبیرون وارد شد ومنابع درونی هم درکنارآن مصرف شد ودستاوردی قناعت بخشی فراچنگ مردم نه شد؟ افزون برآن ، حکومت افغانستان چنان لرزان وبی روحیه شده است که بدون ادامه کمک های مالی ، نظامی وسیاسی کشورهای عضو ناتو یک هفته هم به عمر خود ادامه داده نمی تواند! همین که ، رئیس جمهور ورئیس اجرائیه ، بتاریخ 18 و19 ماه سرطان برابر به 8 و9 ماه ژوئیه به ورشو رفتند تا ازاعضای ناتو تضمین کمک تا سال 2020 را بگیرند ، نشان ازاین دارد که سخنی در پیوند به خود گردا نی وخود بسند گی افغانستان درمیان نیست وحکومت دست نگر اعضای ناتومی باشد وبدون کمک آن ها زمین بوس می شود!
ازاینکه ، در 15 سال و6 ماه 18 روزگذشته، کمک 116 میلیارد دالری حتا بیشترازآن به حکومت افغانستان صورت گرفته وبدون تضمین کمک ناتو تا سال 2020 به عمر خود ادامه داده نمی تواند وبهبودی هم درزندگی مردم نیامده است، نشان می دهد کمک های بزرگ بیرونی ها ومنابع درونی غارت شده وکشور برای آینده بلند مدت نمی تواند به امنیت ، استقلال / خود گردانی وجود بسندگی نایل شود. شکست رسواخیزی که ایجاب می کند هم درباره غارت شدن کمک های بیرونی هم غارت منابع درونی بحثی مختصری کرده به دوستان وهم وطنان عزیز فراخوان دهم تا بررسی نمایند که با وجود این قدر کمک بزرگ ، شکست بزرگ چگونه واقع شد وراه بیرون رفتی ازبحران وورشکستگی پیش رو هست یا نه؟
پس ، بهتراست که درباره ی کمک های شوروی وامریکا ودستاوردهای آن ها برای افغانستان بحث مقایسوی نمایم. درزمینه ، برای اینکه بحث بد را زا نکشد، تنها ازدستاورد شوروی دردوره نیکیتاخروشچف (1955-1964) برای افغانستان یاد می کنم. مقا یسه ی مقد ماتی نشان می دهد که نیکیتا خروشچف بامصرف یک میلیارد دالر برای افغانستان دارای دستاورد بود ؛ وامریکا ومتحدانش با مصرف کردن 116 میلیارد دالربی دستاورد یا دارای دستاورد ناچیزمی باشند. ازاینکه ، افغانستان قبلا وا بسته به شوروی بود، بهتراست که ازتا ثیرمثبت اقتصادی وابستگی به شوروی نشانه های ارایه وآن گاه ازکمک های بزرگ وبی تا ثیر امریکا واروپا یادی نمایم. نیکیتا خروشچف در"خاطرات خود" می گوید : من با بولگانین که رئیس هیات مان بود؛ درسال 1955 ، درجریان بازگشت از سفرمان به هند ، به افغانستان رفتیم. ما توسط شاه افغانستان دعوت شده بود یم که نشست کوتاهی درکابل داشته باشیم. در کابل ، درجریان گفت وگو با شاه ووزیرانش درک کردیم که کشوری ازنگاه اقتصادی پس مانده افغانستان به چه نیازدارد؟ دروقت گفت وگوبا شاه ووزیرانش ، درک کردیم که افغانستان می خواهد بر مشکلات خود غلبه کند. همچنان ، واضح بود که امریکا هم تلاش داشت به افغانستان کمک کند. البته با این هدف که ، ما را باگسترش پایگاه های نظامی خود درهمه بخش های این کشور محاصره نماید. امریکا دربدل پول تقاضای رخنه گری سیاسی داشت وهرنوع پروژه ها را درنظرداشت؛ مانند سرک سازی، اعتباربخشی ها و...اما کمک های آن بشردوستانه نبود. معلوم بود که کمک های امریکا درمحورمنافع ثروتمندان بود نه درمحور کم درآمد ها. وکمک های بیرونی امریکا برای سود بخشی برای خودش بود ومی خواست ازدشواری های افغانستان بهره برداری کند....ما د یده بود یم که انحصارگران ، سرما یداران ، استعمارگران ونظامی گران امریکایی درد یگرکشورهایی آسیای چه کرده بود ند؟ کمک ها برای پیوستن کشورها در پیمان های نظامی سیتو وسنتو کرده بود ند. امریکا برای شامل کردن هند هم در نهاد های یاد شده کوشش کرده بود ،اما سیاست ترقی خواهانه جواهر لال نهروبه رد آن پرداخته بود، وهند به حیث کشور مستقل ازبلاک های نظامی باقی ماند. دروقت سفر ما به هند، امریکا تلاش داشت که پا یگاه نظامی درافغانستان کمای کند.
برخلاف، ما برای افغانستان دستگاه نان پزی- سیلوساختیم. نهاد های تعلیمی وراه سازیی چند ین صد کیلومتری کرد یم. سرک ها برای افغانستان دارای اهمیت سیاسی واقتصادی بود ند ومی باشند؛ البته بخاطر رسیدن به سرحدات ایران. باورمن این است که سرمایه ی که ما درافغانستان هزینه کردیم بهوده نرفت. ما اعتماد افغانستان را کمای کرد یم واین کشور بدامن امریکا نه افتاد. اگرافغانستان دوست مانمی شد،امریکا با کمک های نام نهاد - بشردوستانه اش دشواری های برای ما خلق می کرد که برای دفع آن باید هزینه های زیادی می کردیم. هزینه های که کمک های ما برای افغانستان درقیاس با آن ها ریختن قطره دربحرمی باشد. یعنی با ید مصرف های زیادی برای تقویت سرحدات مان دربرابر رخنه گری امریکا می کرد یم (2).
پس، پرسش بنیادی این است که دستاورد مصرفِ در حدود یک میلیارد دالرِ خروشچف درافغانستان چیست وذخیره کاریی او برای شوروی چه معنا دارد؟ روشن است که ذخیره کاری خروشچف برای شوروی پیوندی به این فراخوان ندارد، اما درپیوند با دستاورد کمک های او برای افغانستان ، به گونه ی مختصراین گونه می توان برآورد نمود: سرک های پخته کابل وسرک ها ی پخته ازکابل تا سرحدات شمال وجنوب وغرب وشرق ومیدان های هوای،ساختن چند مجتمع مسکونی- مکروریانی درکابل، ساختن چند بند برق وساختن تونل سا لنگ وسیلو درکابل، دستاورد کمک خروشچف برای افغانستان تا سال 1964 میلادی- 1343 خوشیدی بود.
اکنون که ، ازدستاورد کمک یک میلیارد دالری خروشچف برای افغاستان سخن گفته شد، لازم است که تمرکز به بی دستاورد شدن کمک های 116 میلیارد دالری امریکا ومتحدا نش در 15 سال و6 ماه وهژده روز گذشته نموده فراخوان را پا یان دهم. معلوم است که ، افغانستان با کمک یک میلیارد دالری خروشچف دارای زیر ساخت های اقتصادی وذخیره گاه های مواد خوراکی ونان پزی برای حکومت ، پلیس وسربا زان ومردم خود شد. برخلاف، با 116 میلیارد دالرکمک های امریکا ومتحدا نش نه تنها چیزی نوی ساخته نه شد، بلکه سه میراث بزرگ شوروی، یعنی سرک های تخریب شده ی کابل ، تونل سالنگ وسیلوی مرکزی نیمه ویران هم باز سازی نه شد ند.
ازاین رو ، بهتر است که از کمک کننده های بیرونی باوجود بی اثریا کم اثرتمام شدن کمک هایشان قدردا نی وبه غارت گران درونی کمک های آن ها نفرین کرده و ازکارهای کمی هم که صورت گرفته یادی کرده خواستار نظریه پردازی یا پاسخ دهی آگاهان افغانستان به این پرسش شوم که چرا کمک های بزرگ یاد شده دستاوردی ندارند ومقصراصلی کی ها هستند؟ درواقع ، ویران ماندن هرسه میراث بزرگ شوروی وگسترش تروریسم وصاحب قصر،ساختمان های تجارتی و... شدن عده ی کم وشناخته شده بدرجه های متفاوت ودرفقر وبیماری واعتیاد وبیکاری فرورفتن مردم افغانستان و فرار نسل نو آن به سوی غرب، همه کوشش ها وکمک های غرب را ضرب صفرکرده ومی کند. اگر کرزی وغنی اصرارکنند که چند هتل وسالون عروسی درکابل ساخته شده است، برای آن ها می گویم که هتل ها وسالون های نمایشی از پول های غارت شده ازکمک های بیرونی ها، درآمد مواد مخدر وغصب زمین های دولتی وغیر دولتی بفروش رسیده دربازارسیاه توسط مافیای حکومتی وخود فروشان ووطن فروشان ساخته شده که ربطی بدستاورد حکومت های آن ها ندارند. بنابرآن، کارنامه ی دولت صفرشد. پس، بهتراست که از نهاد های بارزهزینه کننده وغارت کننده ی کمک های یاد شده هم یادی کنم که بدون شک این ها می باشند:
نخست، کرزی وتیمش وتیم های معاو نانش درگام نخست ؛ غنی وعبد الله وتیم های حکومتی شان درگام دوم ، مصرف کننده های کمک های بیرونی ها ومنابع درونی می باشند؛
دوم، تکنوکرات های بی خبر ازاداره وسیاست که با معاش های بلند دالری شان هم غارت و ذخیره اند وزی شخصی کرده ا ند هم درامردولت سازی شکست خورده ا ند هم کمک به فربه شدن تروریسم کرده بی مغزی وکته شکمی خود را به نمایش گذاشته اند ؛
سوم، مصارف 352 هزا رسرباز که این تعداد به نیم هم نمی رسد ؛ همچنان، نمایش بیشتر شمار پولیس ها وامنیتی ها که بیشترین پول های هزینه شده بنام آن ها به جیب قراردادی ها ودلال ها ومقام های بالای حکومتی رفته وتعداد کمی سربازان هم با شکم های گریسنه وتن های بی پوشاک وپناه گاه های ناسب علیه تروریسم جان فشانی کرده اند؛
چهارم ، اعضای پارلمان که از معاش های بلند دالری ودلالی هایشان درحکومت وبیرن آن همه مطلع هستند؛
پنجم، شورای عای صلح که همه اعضای آن معاش های بلند دالری دارند.؛
ششم ، شورای ملاها وشورای عالی صلح وشخص کرزی وزدو بند های آن ها با طالبان، وفرقه های قادریه ونقشبند یه ی پیرگیلانی ومجددی به بهانه ی کمک تصوف در کاهش نفوذ بنیاد گرایی وتروریسم طالبان ، بیشترین درآمد وهزینه از منابع مالی مردم وکمک های خارجی را برای کشورما کرده اند (3)؛
هفتم، کمیسیون های انتخاباتی ،کمیسیون حقوق بشر،4020 انجمن جامعه مدنی وبه همین تعداد نهاد های غیر دولتی وحزب های مزدوروروند های سبزوسیاه وسرخ و... که نقش نرم افزار ناتو را داشتند ودارند وکارهای مفیدی برای افغانستان نکرده ا ند؛ در چاپیدن کمک های یاد شده سهم های بزرگ ودرمیانی خود را داشتند ودارند؛
هشتم ،غارت گران وذخیره کنند گان پول های دزدی کرده شده وانتقال داده به دوبی و...که تنها مقدارپول های انتقال- ذخیره کرده - سرمایه گذاری کرده شان در دوبی به بیست میلیارد دالر تخمین زده می شود.
بعد ازمعرفی نهاد نماها واشخاص حقیقی وحقوقی مصرف کننده ی کمک های بیرونی ومنابع درونی افغانستان ، ازهمه ی آگاهان ، فرهنگیان ، روشنفکران ، استادان ، نویسندگان ، حقوق دان ها، روزنامه نگاران واشخاص به شمول کرزی ، غنی ، عبدالله ومعاون هایشان به حیث افراد، سردسته های گروه های جهادی، قومندان های جهاد یی مشهور به جنگ سالار، تکنوکرات های بی خبرازاداره ، وزیران بازنشسته وبرحال ، دانشجویان ، انجمن های زنان واصناف و...می خواهم که درباره کمک 116 میلیارد دالری امریکا ومتحدانش وهزینه های بی دستاورد آن ها ومنابع درونی وباز سازی های که شده است ،ابرازنظر نموده کمک کنند تا هم به مردم افغانستان بگوئیم که برایتان چه گفته شد وچه کرده شد؟ همچنان ، برای امریکا ومتحدانش وسازمان ملل وشورای اروپا وکشورهای همسایه افغانستان بگوئیم که درافغانستان با وجود سرازیر شدن کمک های هنگفت شما، کاری نه شده است ، ونابکاری حکومت وفقر روزفزون مردم به نفع تروریسم وبحران تمام شده است که اگر چاره اندیشی نه شود،فاجعه دامن مردم افغانستان را که گرفته بدون شک دامن گیرکشورهای منطقه وجهان هم خواهد شد!

پانویس ها:
1- www.Afghan-study group.org/2013/02/06/billions-of-dollars-at-risk-in-u-s-reconstruction-efforts-in-Afghanista.
2-Khrushchev Remebers ,with an introduction,comentary and notes
By Edward Crankshaw,translated and editated by strobe Talbott,copy right@1970 by little brown and company (inc.) Library of Congress catalog card no.70-144137 pp,507-508
3-www.washingtonpost.com/world/ Asia_pacific-/a-us-Afghan-plan-to-buy-off-militants-may-be-failing