نگاهی به نقش امریکا درتبد یل کردن افغا نستان ، نخست ، به تلک خرس / شوروی ، دوم ، به تلک کفتار / پا کستان

بخش دوم ابرا هیم ورسجی روز یکشنبه ، دهم ماه میزان ، سا ل 1401 دربخش نخست ، این مقا له : " افغا نستان ؛ ازتلک خرس / شوروی ، تا تلک کفتار/ پا کستان "، یاد آورشده بودم که ، بعد از عقب نشینی ارتش سرخ ازافغا نستان وترک منطقه توسط امریکا ، پا کستان گمان کرده بود که با داردا لر بخشش آن هم دربد ل خون جهادی های سا ده اند یش افغا نستا نی ، این کشوررا دربرهه ی پسا شوروی به آن تحو یل دا ده است! بنا برآن ، درفکرتبد یل افغا نستان به یک ولا یت خود با وا لی سا ختن گلبد ین شد. برنا مه ی بزرگی که بیرون ازتوان ما لی ونظا می وسیا سی پا کستان درمنطقه وجهان می با شد. بد بختا نه ، پشتون های جها د یی دا رای کمترین نقش درجنگ علیه ارتش سرخ وکما یی کننده ی بیشترین کمک های ما لی امریکا وعربستان ، ابزار تبد یل کردن خیا لی افغا نستان به یک ولا یت پا کستان با وا لی گریی موهومی گلبد ین شد ند. طرفه اینکه ، افغان های پشتو نستان خواه وقبلا مخا لف پا کستان هم ابزارآن شد ند. برخلاف سیا ست بلند پروا زا نه ی پا کستان ، دررا ستای تبد یل افغا نستان به یک ولا یت آن ،جها دی های تا جیک ومتشکل دردولت اسلامی مجا هد ین ، ما نع تبد یل شدن کشورخود به یک ولا یت آن شد ند. ازاین نگاه که ، ژنرال اخترعبد الرحمن یوسفزی ، رئیس شبکه ی امنیتی ارتش پا کستان ، دردوره ی ژنرا ل ضیاء الحق ، برنا مه ی به آ تش کشیدن کا بل را پیریزی کرده بود ( ر ک ، به تلک خرس ، نوشته کرنیل یوسف ویک نو یسنده ی امریکای) ، جا نشین های او هم این ذهنیت پوچ را درسردا شتند وادا مه دا د ند. قا بل یاد آوری می دا نم که ، ژنرا ل ضاء الحق وژنرا ل یوسفزی ، ازاینکه نگاه که ، مطا بق توا فقنا مه " ژنو " وامضا شده در سا ل 1988 ، وآغازعقب نشینی ارتش سرخ ، ازافغا نستان ، تا ریخ مصرف شان ، برای امریکا ، تمام شده بود. بنا برآن ، با عقب نشینی نیم سربازان ارتش سرخ ازافغا نستان ، به گونه ی مشکوکی درمیدان هوا ی ملتان کشته شد ند وعلت قتل وقا تل های آن ها هم بررسی ورسا نه ی نه شد ند. با وجود اینکه یوسفزای کشته شد وموقع نیا فت که کا بل را به آتش بکشا ند ، اما جا نشین او با ابزار کردن گلبد ین ، کا بل را ویران کرد. اگرچه درویران کردن کا بل ، همه جها دی های افغان وتا جیک وهزاره ، وملیشه های ازبک با قی ما نده ازحکومت نجیب الله ، تا حدی مقصر می با شند ، اما گلبد ین وژنرا ل حمید گل ، رئیس وقت شبکه ی امنیتی ارتش پا کستان ودر اصل فرما نده او، سهم بیشتری درآن دا شتند. ازاین نگاه که ، گلبد ین درجها د ی گری غیرازگرفتن پول های بیشتروکسب قد رت وخود بزرگ سازیی تبلیغا تی د ستا وردی د یگری ندا شت. بنا برآن ، نخست ، با جنگ علیه دولت اسلامی ، کا بل را ویران ودرپسین لحظه به آن پیوست ؛ ودوم ، یا اکنون ، با وجود نفرت بی پا یان طا لبان ازاو، درکا بل ما نده وتباه کاری های امارت آن ها را توجیه می کند. توجیه کاریی که فکرنمی کنم چیزی فرا جنگ او کند! ازاین نگاه که ، گلبد ین مهره ی سوخته ی شبکه ی امنیتی پا کستان ، وطا لبان شا خه ی ریشو- تروریست ارتش آن می با شند. ازاین رو ، رقصیدن هردو به ساز آن جبری یا ضروری می با شد! فرهنگ قبیلگی ی گلبد ین وطا لبان که ریشه در بخش قبا یلی پا کستان وافغا نستان دارد ، با ید این گونه درخرا سانِ افغا نستان نا میده شده توسط هند بریتا نیا وروسیه ی تزاری وقبا یلی زده وعقب نگهدا شته شده ، خود نمای می کرد که کرد! نگاهی به فرهنگ عا میا نه وفرهنگ سیا سی ، نشان می دهد که هرد و را توده های مردم سا خته اند ؛ وفرهنگیان واد یبان ودا نشمندان ، در ترقی وپیشرفت آن ها پیشگام شده اند. بطورنمونه ، درفرهنگ عا میا نه ، این سخن ارزشمند " لقمه به اندازه ی دهنت بردار" را دا ریم. یعنی به اندازه ی زوریا توا نت سخن بگو وعمل کن! درغیرآن ، خود را رسوا ترمی سازید! بررسی سیا ست پا کستان دررا بطه به افغا نستان ، نشان می دهد که نماد بارزی بردا شتن لقمه ی کلانتر ازدهن آن می با شد! همچنان ، فقر فرهنگی افغان ها / پشتون ها هم ابزار تباه کاریی پا کستان در افغا نستان شده است! افسوس که سیا ست فرصت طلبا نه ی امریکا دررا بطه به افغا نستان ، مشوق پا کستان در بردا شتن لقمه ی کلا نترازدهان آن شده است. البته این گونه ی که ، عقب نشینی امریکا از منطقه دربرهه ی پسا حضور ارتش سرخ درافغا نستان ، مشوق پا کستان به بردا شتن لقمه ی کلا نترازدهنش ، یا تلاش برای تبد یل افغا نستان به یک ولا یت آن شد. سیا ست امریکا درافغا نستان ؛ ازاین نگاه فرصت طلبا نه می با شد که ، هم با عقب نشینی ارتش سرخ ازآن ، به آن توجه نکرد هم به پا کستان موقع داد تا با کمک به گلبد ین ، کا بل را ویران کند. افزون برآن ، پا کستان با سا ختن طا لبان والقا عده ، وصا درکردن آن ها به افغا نستان ، آن را هم به تروریستستان تبد یل کرد هم با کمک به بن لادن ، دروا قع ، کمک به رویداد تروریستی یازدهم سپتا مبر 2001 در امریکا کرد هم با عث جنگ امریکا علیه تروریسم واشغا ل افغا نستان توسط آن شد. در جنگ علیه تروریسم هم ، امریکا با پذ یرش پا کستان تروریسم کاربه حیث عضو ائتلاف علیه تروریسم ، مرتکب اشتباه جبران نا پذ یر شد. به طورنمونه ، پا کستان هم عضو ائتلاف امریکا علیه تروریسم سا خته شد هم طا لبان والقا عده را بازسازی ودو باره به افغا نستان صا دروجنگ آن علیه تروریسم را شکست دا د وبا ید شکست می دا د. به این خا طرکه ، امریکا طا لبان ریشو را روا نه ی پا کستان وطا لبان دریشی پوش را در افغا نستان به قد رت نصب کرد. ازاین نگاه که هم طا لبان دریشی پوش هم طا لبان ریشو - تروریست ، نوکران سه گا نه ی امریکا وانگلیس وپا کستان می با شند ، طا لبان او لی کمک به باز گشت طا لبان دومی/ یا شا خه ی ریشوی ارتش پا کستان وشکست جنگ امریکا علیه تروریسم کرد ند. همچنان ، امریکا پا یان اشغا ل گریی خود را به گو نه ی رقم زد که تروریستان دوباره به کمک پا کستان به افغا نستان مسلط یا تحمیل کرده شوند. وتخلیه ی نا سنجیده ی افغا نستان توسط امریکا ، این گمان را درذهن نظا می ها وسیا سی های پا کستا نی تقویت کرد که افغا نستان را تحویل آن ها دا ده است تا با بهره برداری ازموقعیت آن درمنطقه وجهان به خصوص درکشمیرهند ، تروریسم کاری کنند. ازاین نگاه که بود جه ی اما رت اول طا لبان را عربستان واما رات متحده ی عربی با موا فقت امریکا از طریق پا کستان پردا خت کرده بود ند ، نظا می های ها وامنیت کاران با لا رتبه ی پا کستا نی ودراصل تروروریسم کاران بزرگ گمان کرد ند که بو دجه ی امارت دوم طا لبان را هم ازهمان طریق بد ست میا ورند وبخش بیشترآن را نوش جان می کنند. خوشبختا نه ، توقع نظا می های تروریسم کارپا کستا نی بیهوده ثا بت شد. البته این گو نه که ،عربستان واما را ت متحده عربی ، آماده پردا خت بود جه ی امارت دوم طا لبان ودر اصل شا خه ی ریشو- تروریست ارتش پا کستان نه شد ند. افزون برآن ، خود داریی همه کشورها از برسمیت شنا ختن امارت طا لبان ، نشان می دهد که پا کستان کفتار گو نه در افغا نستان گرفتارشده است! درزمینه ، بررسی های که نو یسنده کرده است ؛ نشان می دهند که خود داریی عربستان وامارات متحده از پردا خت بود جه ی امارت دوم طا لبان ، د و علت دارد:نخست ، آن ها متوجه شد ند که افغا نستان یک کشوری چند قومی وافغان ها درآن اقلیت مطلق می با شند ؛ دوم ، عدم همکاریی ارتش پا کستان به عربستان واما را ت متحده درسرکوبی هو تی ها / زیدی ها دریمن ، از ترس حکومت ملایی ایران. ازسوی د یگر، حکومت ملای ایران ؛ از سه نگاه نسبت به سیا ست پا کستان درافغا نستان بد گمان می با شد: نخست ، حضور شیعه ها دراین کشوروشیعه ستیزیی طا لبان والقا عده وطا لبان دا عش پسوند دا ده شده توسط نظا می های پا کستا نی برای کسب حما یت عربستان واما را ت متحده ؛ دوم ، عقب نشینی امریکا از افغا نستان وادا مه ی بمبارد های پهباد ها / هوا پیما های بی سر نشین آن به سنگر های تروریستان ؛ سوم ، ادا مه ی پا یگاه جنگی امریکا درعراق وحملات دوام دار اسرا ئیل برپا یگاه های سپاه نام نهاد قد س ایران در سوریه. از حملات پهباد ها / هوا پیما های بی سر نشین امریکا ، بر موضع های تروریستان درافغا نستان که یک نماد با رز آن قتل ایمن ظوا هری ، رهبر القا عده درکا بل می با شد ومما نعت آن ومتحدا نش غربی وشرقی اش از برسمیت شنا خته شدن امارت طا لبان ، معلوم می شود که عزم کرده اند که پا کستان تروریسم کار ودو گا نه با ز را کیفر بد هند. طوریکه د یده شد ، پا کستان ؛ برای کسب رسمیت امارت طا لبان ، هم به عربستان وشیخ نشین های عرب وترکیه وایران وکشورهای آسیای مرکزی هم به چین وروسیه شتا فت اما د ست خا لی برگشت. ازسوی د یگر، جبهه ی مقا ومت ملی د ر د وطرف هند وکش ، وجبهه های د یگری دربخش های گونه گون افغا نستان شکل گرفته اند. جبهه های که هم حما یت مردمی دارند د هم ضربه ی های کمرشکن به طا لبان زده اند. درسطح منطقه هم ، تا جیکستان وایران وهند ، برای مهارتروریسم کاریی پا کستان در افغا نستان ، به حما یت آن ها شتا فتند. چین که پا کستان به حما یت آن ازامارت طا لبان خوشبین بود ، سخن گوی وزارت خارجه ی آن اعلام کرد که سی وسه گروه تروریستی درافغا نستان فعا ل می با شند وروسیه هم نظر همسان با چین دارد. به سخن د یگر ، هم امارت طا لبان هم پا کستان / با نی آن درمنطقه وجهان ، منفور ومنزوی شده اند! سیا ست امریکا هم مخا لف تروریسم کاریی پا کستان درافغا نستان وتمام منطقه می با شد. بنا برآن ، معلوم می شود که ، امریکا هم متوجه د وگا نه بازیی پا کستان درافغا نستان علیه منا فع اسرا تژیک خود شده هم مصروف انتقام گیری ازآن می با شد. انتقام گیریی که تا کنون سه گونه خود نمای کرده است: نخست ، مما نعت از برسمیت شنا خته شدن امارت طا لبان در منطقه وجهان ؛ دوم ، گسترش بمبارد های سنگرهای تروریستان درکا بل ومنا طق هممرز پا کستان . طوریکه د یده می شود ، دربمبارد گروه های تروریستی درافغا نستان توسط امریکا ، گروه حقا نی بیشترهد ف بمبارد ها می با شد. گرو هیکه بیشتراز طا لبان قند هاری ، خد مت گار ارتش پا کستان می با شد ؛ سوم ، مما نعت امریکا ازکمک رسا نی موثرکشورهای غربی وسازمان ملل ونهاد های خیریه / نیکو کارجها نی به سیلاب زد گان درپا کستان. سیلاب هم که مطا بق برآورد بیرونی ها ودرونی ها ، سی وسی درصد خا ک پا کستان را ویران ومیلیون ها نفررا بی خا نه وبی نان ومحتاج نان ودارو وخیمه سا خته است. سخنرا نی شهباز شریف نخست وزیرپا کستان درهفتا د و هفتمین گرد هما یی سازمان ملل که هفته ی گذ شته در نیو یارک برگزار شد ؛ نشان می دهد که او وکشورش را تروریسم کاری درافغا نستان ، منفور ومنزوی درمنطقه وجهان سا خته است. ازاین رو، می توا نم بگویم که امریکا افغا نستان را به تلک کفتار / پا کستان ، تبد یل کرده است! تلکی که رها شدن کفتار ازآن در آینده ی نزد یک د شوار معلوم می شود.