همان گو نه که فارسی ستیزیی حکومت های قبیلگی پیشتر، کمک به پیشرفت زبان پشتو درخرا سانِ افغا نستان نا میده توسط با داران انگلیسی- روسی شان نکرد ، فارسی ستیزیی طا لبان / نوکران پا کستان هم کمک به پیشرفت آن کرده نمی توا ند

ابرا هیم ورسجی روز سه شنبه ، پنجم ماه میزان ، سا ل 1401 چند روز پیش ، رسا نه های بومی وبیرونی ، این خبررا پخش کرد ند که طا لبان زبان فارسی را ازسرلوحه ی دفتریک بیمارستان درهرا ت حذ ف وزبان های پشتووانگلیسی را درآن نگهداری ودرادا مه ی آن واژه ی دا نشگاه را ازدا نشگاه های تخار وبلخ حذ ف کرد ند، حذ ف کاریی که وا کنش های زیا دی درپی دا شت! بنا برآن ، بهترمی دا نم که درباره ی جعلی و تحمیلی بودن زبان پشتو ، بر خرا سانِ افغا نستان نا میده شده توسط استعمارهای کهنه ونوکران افغان آن ها ابرازنظر کنم! دراین را ستا ، نخست ، نظرهای یک نویسنده ی ارد وزبان ویک نویسنده ی پشتو زبان پا کستا نی را درباره ی جعلی وبی اهمیت بودن زبان پشتو بازتا ب می دهم ؛ دوم ، نظر خود را ارا یه می دهم. درباره ی اصل نخست ، به سراغ " طا لبان " ؛ نوشته ی احمد رشید ، نویسنده ی پا کستا نی بزبان انگلیسی می روم. شا یان یاد آوری می دا نم که ، دوماه قبل ، یک بخش " طا لبان " نوشته ی احمد رشید را خوا ندم . کتا بیکه درآن احمد رشید زبان پشتو را یک زبان مصنوعی - جعلی ومتشکل ازتغییر واژه های فارسی و ارد و معرفی کرده است. ازاین نگاه که زبان شنا سی مضمون مورد دلچسپی ام می با شد ، بررسی ژرف وانتقادی درباره ی جعلی بودن زبان پشتو را سود مند می دا نم. همچنان ، ازاین نگاه که فارسی زبان ما دری ام وارد و زبان دوم وانگلیسی زبان سومم می با شد وتا اندازه ی زبان پشتورا هم می دا نم ، نظر احمد رشید درباره ی جعلی- مصنوعی بودن زبان پشتو ونظر جمعه خان صوفی درباره ی نا بکار بودن آن ، برا یم جا لب می با شد. قا بل یاد آوری می دا نم که ، می خوا ستم "طا لبان " نوشته ی احمد رشید را پوره بخوا نم ودرباره ی گروه طا لبان مفصل ابرازنظر کنم. ازاین که آن را ازکتا بخا نه عمومی " آ توا " گرفته بودم و کتا بخا نه آن را خوا ست ، نوشتن درباره ی آن را به آینده ی نا معلوم سپردم. ازسوی د یگر، ازطریق گوگل ، کوشش کردم که " طا لبان " را بزبان انگلیسی پیدا و پیا ده کنم ، اما موفق نه شدم. جا لب این هست که ، نه انگلیسی بلکه ترجمه ی ارد وی " طا لبان " را پیدا وپیا ده کردم ، اما وقت لازم برای خوا ندن آن برا یم میسر نه شد. بنا برآن ، ابراز نظر درباره ی همه بخش های نوشته ی احمد رشید را به بعد سپرده دراین مقا له که فارسی ستیزیی طا لبان انگیزه ی نوشتن آن می با شد ، تنها به تحریف واژه های فارسی وارد و و ایجاد پشتو ازآن ها توسط حکومت های بی فرهنگ افغان وبی ارزش بودن زبان پشتو ازنگاه جمعه خان صوفی دراثرش " فریب نا تمام " تمر کزودرادا مه ی آن ها نظر خود را ابراز می کنم. درباره جعل وتحریف واژه های فارسی واردو وسا ختن پشتو ازآن ها ، ازاینکه خوا نننده های فارسی زبانِ نوشته ام هم زبان ارد و را نمی دا نند هم کاربرد واژه های آن با دبیره ی فارسی ممکن نمی با شد ، به واژه های تحریف شده ی آن و بکار بردن آن ها درسا ختن زبان جعلی پشتو ، نه پردا خته تنها برخی واژه های فارسی تغییردا ده شده وسا خته شدن پشتو ازآن ها را باز تا ب می دهم ؛ تا " سیاه روی شود ، هرکه دراو غش با شد!" پیش ازنما یش واژه های فارسی تحریف شده وسا ختن پشتو ازآن ها ، قا بل یاد آوری می دا نم که ، درپا کستان ،هم شمارپشتون ها / افغان ها درمقا یسه به افغا نستان زیا د می با شد هم درشهرهای : پشا ور، کو یته ، وکرا چی ، سه شهری که درکناره های آن ها پشتون ها / افغان ها زند گی می کنند ، کتا بی بزبان پشتو ، پیدا کرده نتوا نستم. آری ، دریک کتا ب خا نه درکرا چی ، تنها یک کتا ب به عنوان " اسلام " وترجمه شده از ارد و به پشتو را یا فتم. کتا بیکه نویسنده ی آن مفتی کفا یت الله ، استاد قبلی مد رسه " د یوبند " می با شد. با خوا ندن آن کتا ب ، در یا فتم که مرتجم آن یک فارسی زبان پا کستا نی یا هندی می با شد. به این خا طرکه ، واژه های فارسی در آن بیشترازواژه های ارد و بکار برده شده بود. ودریک کتا ب فروشی درپشاور" رشتیا رشتیا ده " ، را ستی - را ستی می با شد ، نوشته ولی خان در هشتاد برگه را د یدم. ازاینکه غفارخان بی سواد مطلق وولی خان فرزند ش ، نیمه با سواد می با شد ، نوشته ی او برا یم ارزشی ندارد. درافغا نستان هم ، عبد الحی حبیبی که سوادی بهترازولی خان دا شت و" پته خزا نه " / خزا نه ی پنهان را به زبان پشتو نوشت وخوا ست که نوشته اش ما نند " شهنا مه ی فرد وسی " درمیان فارسی زبان ها ، درمیان پشتوزبان ها اهمیت پیدا کند. خلاف توقع او ، خزا نه ی پنهان ، درد وره های ظاهرخان ودا وود خان وپشتو دان های کارمند حکومت های آن ها هم مورد توجه واقع نه شد. بنا برآن ، حبیبی به کو یته که شما ل آن زاد گاه پد ری اش می با شد رفت واعتراف کرد که " خزا نه ی پنهان " نو شته ی او جعل کاری می با شد. برای جلو گیری ازرسوا یی بیشتر، پشتو دان های کارمند در " پشتو تولنه "، اورا به کا بل برگشتا ند ند وما مور" پشتو تولنه " تجمع پشتوسازان سا ختند! وپشتو تو لنه با هزینه ی میلیون ها افغا نی ازدرآمد مردم ؛ درحا لیکه اکثریت مطلق پشتون ها ما لیه نمی دهند ، اثری در ترقی زبان پشتو کرده نتوا نست. آری ، پشتو تولنه / نهاد جعلکار وپشتو ساز، با تحریف واژه های فارسی ، پشتو سازیی جعلی کرد. بنا برآن ، بهترمی دا نم که مطا بق نظراحمد رشید که پشتو زاده ی تحریف واژه های فارسی وارد و می با شد ،ازواژه های فارسی ی با تغییرپشتو سا خته شده ، پرده برداری کنم. واژه های که برخی شان ، این ها می با شند: سپین / سفید ، رشتین / را ستین ، رشتیا / را ستی ، دروغ با فتح غ / دروغ ، زُور / زور، پسوند وپیشوند مل دا دن به برخی واژه های فارسی ما نند یارمل ، رفیق مل ، وطن مل که وطن فارسی می با شد ودرزبان عربی هم کمی کاربرد دارد ؛ درپشتو هم با پسو ند مل را یج شد و... وازتا جیک ها هم ، ببرک ، مل را پسوند نام خود سا خت. همچنان ، نام گذاریی پول کشوربه افغا نی که این اخیری ارزش افغان را با افغا نی تعیین می کند نه با اخلاق وعزت وفرهنگ ونیک نا می او! وصد ها تحریف کاری وجعل کاری ونام گذاری های د گرکه قبا یلی ها خوا ستند ازاین طریق هم زبان افغا نی هم ملت افغان را بسازند. ازاین که افغان ها متشکل از112 قبیله درد و سوی مرز د یو رند می با شند وقوم نه شده اند ، ملت سازی ازآن ها آن هم درخرا سانِ فارسی زبان وافغا نستان نا میده شده توسط هند بریتا نیا وروسیه ی تزاری در سا ل 1880 ترسا یی ، نا ممکن می با شد. افزون برآن ، ازاین که ملت را تاریخ وفرهنگ وزبان وحکومت داریی خوب می سا زند ، عا مل های که افغان ها / پشتون ها فا قد آن ها می با شند! درادا مه ی بازتا ب نظر احمد رشید ، لازم می دا نم که به سراغ جمعه خان صوفی ، نویسنده ی پشتوزبان - پا کستا نی وپشتو نستان خواه قبلی وطرفدارغفارخان وسا ل ها مهمان ظاهرخان ودا وود خان ونجیب در کا بل ، بروم. شا یان یاد آوری می دا نم که ، صوفی کتا بی به عنوان " فریب نا تمام ، یا د واره ها ویا د دا شت ها " بزبان پشتو نوشته و درآن هم غفارخان وولی خان ود گر پشتو نستان خوا هان معا مله گررا بخا طر اخذ میلیون ها دا لر ازمسکو ودهلی ، سرزنش کرده هم اعتراف کرده است که :" پشتون ها نه کتا ب نوشته کرده می توا نند ونه کتا ب می خوا نند ووقتیکه د یگران درباره زبان وفرهنگ شان ابراز نظرانتقادی کرد ند ، به آن ها د شنام می دهند. طبق اعتراف صوفی ، پشتون های همزبا نش خود اورا هم بسیار د شنام با ران کرده اند. همچنان ، صوفی گفته است که زبان پشتون در پا کستان خوا ننده ندارد. بنا برآن ، اثر خود را به ارد و ترجمه کرد تا خوا ننده پیدا کند. ازاینکه چا پ سوم اثر صوفی بزبان ارد و وپخش شده در کرا چی را پیدا وپیا ده کردم ، معلوم می شود که پخش ارد وی آن خوا ننده بسیارپیدا کرده است." ازاین نگاه که امیران افغان از احمد ملتا نی مشهوربه ابدا لی تا شاه شجاع ، نوا سه اش ( 1747-1842) ترسا یی ، نوکران شرکت هند شرقی در خرا سان بود ند ؛ و محمد زی ها ؛ ازد وست محمد خان تا ها شم خان ( 1842-1947) نوکران هند بریتا نیا بود ند. بنا برآن ، با پا یان هند بریتا نیا وظهورهند وپا کستان در سا ل 1947 ، ظا هر شاه وکا کا یش شاه محمود وپسرکا کا یش محمد دا وود ، درادا مه ی نوکریی سلف های وطن فروش وخود ، بی با دار شد ند. ازاین رو، برای ادا مه حکومت های نا مردمی- خود سر وبی د ستا ورد خود ، نوکران شوروی شد ند. طوریکه د یده شد ، با فروپا شی شوروی ، حکومت نا مردمی نجیب احمد زی ، ادا مه دهنده ی قبیله سا لاریی محمد زی ها ، اما در قا لب چپ گرا یی قبیلگی ، متلاشی وجای اورا اول ، صبغت الله مجد دی ، ودوم ، استا د ربا نی تا جیک به حیث رئیس های دولت اسلامی گرفتند. ازاین نگاه که استاد ربا نی رئیس دولت اسلامی مجا هد ین هم تا جیک بود هم بارکش پا کستان نشد ، پشتون ها / افغان های پشتو نستان خواه علیه پا کستان ، زیرفرمان نظا می های پا کستا نی هم درکنارگلبد ین هم درکنار طا لبان ، علیه دولت زیرفرمان اوجنگ کرد ند. ازاینکه افغان ها نه فرهنگ کارآمد ونه زبان درخورزیست خود گردان درافغا نستان دارند ، با ید زیرفرمان پا کستان / دشمن قبلی خود ، علیه تا جیک ها جنگ وتروررا راه اندازی می کرد ند که کرد ند وما هیت سیاه خود را نما یش دا د ند! وقتیکه افغان های وطن فروشِ طا لبان نما وزیرفرمان پا کستان ، موفق دربر اندازیی دولت مجا هد ین نه شد ند ، القا عده را برای جلب کمک ما لی عرب های نفتی درکنارخود گرفتند و وبن لادن رهبر آن با قبول مسئولیت رو یدا د یازدهم سپتا مبر2001 ، درامریکا ، عا مل عمده ی جنگ جورج بوش وتو نی بلیر نخست وزیر بریتا نیا علیه تروریسم واشغا ل افغا نستان توسط آن ها شد. دراین را ستا ، حما قت سیا سی جورج بوش وتو نی بلیر، این بود که طا لبان ریشو- تروریست را روا نه ی پا کستان وطا لبان دریشی پوش را درجای آن ها نصب کرد ند. پا کستان که ازاسلام تنها شعارآن را می دهد ودرعمل د شمن آن می با شد ، هم همکار امریکا وانگلیس درجنگ علیه تروریسم شد هم طا لبان والقا عده را پناه داد وبازسازی ود وباره به افغا نستان صا درکرد! ازاین که طا لب کرزی وطا لب غنی و طا لبان دریشی پوش همکا سه شان ، نوکران سه گا نه ی امریکا وبریتا نیا وپا کستان می با شند ، کمک به پا کستان درباز گردا نید ن طا لبان والقا عده کرد ند! ازاین نگاه که ، افغان های قبیله گرا از احمد ملتا نی- ابدا لی تا غنی وزیرستا نی ، هم علیه زبان فارسی جنگید ند هم کمک به ترقی زبان پشتو کرده نتوا نستند. شا یان یاد آوری می دا نم که ، هم زبان پشتو توان تحول وپیشرفت ندارد هم امیران وطن فروش افغان به آن سخن گفته نمی توا نستند. بلی ، تنها تره کی وکرزی وغنی ، توان سخن گفتن به پشتو را دا رند اما توان نوشتن به آن را نه! قا بل یا د آوری می دا نم که ، پشتو زبان گفتاری بود نه نوشتاری. بنا برآن ، یک عارف فارسی زبا ن بنام پیربا با که نام اصلی اش علی ترمیزی ( 908-991) وزا د گا هش وادی فرغا نه / هم مرزخجند در شما ل تا جیکستان درامارت بخارای قبلی وشما ل ازبکستان کنو نی می با شد. ازآنجا ، به کند زوکا بل آمده بود. ازاین نگاه که عارف بود وملا ها با عارف ها نزاع دا شتند وهنوزهم دا رند ، ازکا بل به بو نیر، بخش قبا یلی پا کستان کنونی در ولا یت خیبررفت. جا لب این هست که ، همان علی ترمیزی- فارسی زبان ، زبان گفتاریی پشتورا بزبان نوشتاری متحول کرد. بنا برآن ، آرامگاه او دربونیر، زیا رت گاه پشتون ها می با شد. طرفه اینکه ، یک عارف فارسی زبان ، زبان پشتو را اززبان گفتاری به زبان نوشتاری تبد یل کرد، اما امیران کهنه ونوافغان بجای تقویت زبان پشتو ، فارسی ستیزی کرد ند وطا لبان هم در فارسی ستیزی در مسیرویران گرا نه ی آن ها روان می با شند. اگرچه فارسی ستیزی ، توسط احمد ملتا نی شروع وتوسط میراث خوارا نش درخرا سان ادا مه یا فته بود ، اما دردوره ی نا درغدار- د یره د و نی به اوج رسید. نما د بارز فارسی ستیزیی نا درغدار ، قتل شماری زیا دی تا جیک های فرهیخته به تهمت طرفدار امان الله فراری وحبیب الله کلکا نی می با شد. وقتیکه نا درغدارتوسط یک جوان هزاره روا نه ی زبا له دان تاریخ کرده شد ، ظا هربنام شاه شد وقد رت اصلی دراختیارها شم غدارقرارگرفت. ها شم غدارهم بازار فارسی ستیزی را دا غ ترکرد. بطورنمونه ، درروز دوازدهم ماه حوت سا ل 1315 خورشیدی، فرمان حذ ف زبان فارسی ازسا ما نه ی آموزشی- پرورشی از صنف اول تا دا نشگاه که پسینی با نمونه گیری ازایران تازه شروع به کارکرده بود ، توسط شاه ولی معاون نخست وزیر صا دروزبان پشتو به گو نه ی اجباری جا یگزین آن کرده شد. وتطبیق این برنا مه ی دا نش گریز وفارسی ستیزرا نعیم بی سواد به حیث وزیرمعا رف / آموزش وپرورش به هدا یت ها شم غدار بد وش گرفت. خنده آوراین بود که ، فارسی ستیزان وتحمیل کننده های زبان پشتو برفارسی زبان ها ، خود به آن سخن گفته نمی توا نستند! درشرا یطی که استعمارزی ها با زار فارسی ستیزی وپشتومآ بی را دا غ کرده بود ند ، جلال آل احمد ، نویسنده ی شنا خته شده ی ایرا نی به گو نه ی هشدارگو نه نوشت :" فارسی ستیزی توسط امیران افغا نستان ، همان قدر خطررا ازسوی ایران متوجه آن ها می کند که ازسوی روسیه متوجه خود ایران می با شد. ازاین نگاه که امیران افغانِ تحمیل شده بر خرا سان ، نوکران هند بریتا نیا بود ند ، با مرگ هند بریتا نیا ، در روزچهاردهم ماه اوت 1947 وظهورهند وپا کستان ، ها شم غداروفارسی ستیزبی با دار شد. بنا برآن ، به امریکا رفت تا به غلامی قبولش کند. یک ماه وچند روزدرواشنکتن ما ند ، اما یک کارمند عا د یی وزارت خارجه ی امریکا هم اورا نه پذ یرفت. بنا برآن ، به کا بل بر گشت واستعفی کرد وجای او را شاه محمود ، برا درش گرفت. با نخست وزیرشدن شاه محمود درسا ل 1326 ، تد ریس جبری بزبان پشتومتوقف وتد ریس بزبان فارسی ازسرگرفته شد. طرفه اینکه ، محمد زی ها هم فارسی ستیزی در دا خل هم پشتونستا نخوا هی علیه پا کستان کرد ند ( رک به مقا له پشتو نستان ، در ج نخست جهاد افغا نستان وجنگ سرد قد رت های بزرگ ) از نو یسنده. وپا کستان که را بطه دوستا نه با ایران ، عربستان ، ترکیه وچین ومصر و... بر قرارکرده بود ، کمک به انزوای بیشتری حکومت محمد زی های منفور کرد. بنا برآن ، ظا هر شاه ومحمد دا ود ،نخست وزیردرحکومت پو شا لی او ، برای ادا مه ی حکومت های پوشا لی- بی فرهنگ خود ، نوکران اتحاد شوروی شد ند. ازاین که شوروی درجنوب خود ، فارسی زبان های بسیاری درتا جیکستان وازبکستان دا شت ، هم غلامی ظا هر ودا ود ، قبیله گرا های بی فرهنگ را پذ یرفت هم گروه های خلق وپرچم را سا خت تا کمونیسم را درافغا نستان راه اندازی وما نع رخنه ی امریکا درآن شود. ما ندن دوام دارافغا نستان درزیرسلطه ی استعمارهای کهنه وسرخ وافتادن آن بدا من امریکا واکنون بدا من پا کستان / کشوری بی تاریخ وبی فرهنگ ، بر خا سته از بی محتوایی زبان وفرهنگ پشتو ود شمنی مد عی های تقویت آن با زبان وفرهنگ فارسی می با شد. شا یان یا د آوری می دا نم که ، پا کستان هم از افغان های بی فرهنگ دو طرف مرزدیورند ، طا لبان را سا خت وبه جنگ دولت اسلامی فرستاد هم مشوق فارسی ستیزیی آن ها شد. فارسی ستیزیی که اکنون به اوج رسیده است! پا کستان ؛ در شرا یطی فارسی ستیزی را با ابزارکردن طا لبان درافغا نستان رونق بخشیده است که ، محمد اقبا ل ومحمد علی جناح ، به ترتیب ، طراح ومعمارخو د ش ، فارسی زبان بود ند وسرود ملی آن کشورهم بزبان فارسی می با شد. خلاف آرمان اقبا ل وجناح، نظا می های جنا یت کارپا کستان ، درهمکاری با ملا های افغان خود ، هم طا لبان را سا ختند هم آن ها را به فارسی ستیزی تشویق کرد ند. به این خا طرکه ، تا جیک ها ، قوم اکثریت درخرا سان افغا نستان نا میده شده توسط انگلیس / با دار پا کستان ، هم سلطه ی آن را نمی پذ یرند هم علیه طا لبان / شا خه ی ریشو- تروریست ارتش آن کشورمبارزه های جنگی وفرهنگی وسیا سی- رو به گسترش را براه اندا خته اند. از این نگاه که ،هم امارت فارسی ستیز طا لبان هم پا کستان / با دار آن ، درافغا نستان ومنطقه وجهان ، منفورعام وخاص شده اند ؛ فارسی ستیزیی آن ها جز افزا یش دشواری های غیرقا بل مهار برای نوکر وغلام ، نمی توا ند با شد. بنا برآن ، در پسین بخش مقا له ، به سران امارت طا لبان ، می گویم که همان گو نه که فارسی ستیزیی سلف قبلیگی- جا هل شما کمک به پیشرفت زبان پشتوکرده نتوا نست ، فارسی ستیزیی شما هم کمک به پیشرفت آن کرده نمی توا ند. ازسوی د یگر، پشتو ؛ طوریکه یاد آورشدم ، یک زبان جعلی می با شد. زبا نیکه در پا کستان / زاد گا هش مرده است! زبا نیکه درزاد گا هش مرده است ؛ هرگز درسرزمین تا جیک ها وزبان نیرو مند فارسی آن ها ، پا یه گرفته نمی توا ند. اگرپا یه گرفته می توا نست ، حکومت های خود فروخته ی ابدا لی ها ومحمد زای ها واحمد زای ها ، کمک به پیشرفت آن می کرد ند. ازاین نگاه که هم زبان پشتو جعلی می با شد هم شما طا لب نما ها زبان دان که نیستید حتا 99 درصد اعضای گروه تروریستی تان توان تلاوت قرآن را ندا رند. ازاین رو، دشمنی تان بازبان فارسی تنها نما یش جهل تان می با شد نه کمک رسا ندن تان به احیای زبان متوفای پشتو. همچنان ، امارت تروریستی تان درلبه ی پرتگاه قرار گرفته است! بنا برآن ، درفکر مرگ و گورستان خود با شید نه درفکروبرنا مه ی فارسی ستیزی وپیاده کردن آن! همین که افغان گریی قبیلگی شما طا لبان / شا خه ی ریشوی ارتش پا کستان ،اعضای تا جیک وازبک وهزاره وترکمن تان را مخا لف تان سا خته است ، مرگ امارت تان زود رس وفارسی ستیزی تان شتا ب دهنده ی آن می شود!