امریکا ود یگر کشورهای در گیردر او ضاع بحرانی وتروریسم زده ای کنونی افغا نستان ؛ چه می خوا هند؟

ابرا هیم ورسجی بیست وششم ماه ثور، سا ل 1400 موقعیت استرا تژیک افغا نستان همواره ازمردم آن قربا نی گرفته است ؛ مسئله ی که وضع نا گوارکنونی مردم این کشوربد رستی آن را نما یش می دهد. دروا قع، همین موقعیت هم باعث بازی بزرگ اول میان هند بریتا نیا وروسیه ی تزاری درنیمه ی دوم سده ی نزدهم، هم جنگ سرد میان کمونیسم وسرما یداری بخاطرتها جم ارتش سرخ به تاریخ 27 ماه د یسا مبر1979- 6 جدی 1358 خورشیدی به افغا نستان، هم بازی بزرگ کنونی کشورهای دورونزد یک را سبب شده است. ازا ین رو،لازم است که رقا بت قدرت های بزرگ ودرمیا نی - منطقه ی وفرا منطقه ی درجهت سلطه یا بی برموقعیت جفرا فیا یی افغا نستان را بررسی ونشان دهم که آن ها چه می خواهند ومردم افغا نستان چه با ید بکنند تا ازتا ثیرمنفی رقا بت های بیرونی ها رها وبا پشت سرگذا شتن قبیله سالاری- فا شیستی- سیا سی نما به سوی دولت - ملت مدرن شدن گام بردارند؟ دراین راستا، شا یان یاد آوری می دا نم که ، کشورهای زیر: امریکا، روسیه ، انگلیستان ،هند ، چین، پا کستان ، ایران وعربستان که تازه ترکیه نیزبه همین کاروان پیوسته است ؛ به حیث بازی گران اثرگذارچه منفی وچه مثبت براوضاع افغا نستان نقش بازی می کنند. بنا برآن ، بهتراست که رقا بت قدرت های یاد شده درافغا نستان را که هد فی برخی سلطه یا بی برموقعیت استرا تژیک کشورما می باشد وبرخی هم ما نند هند ، جویای ریشه کن کردن تروریسم پا کستا نی می باشد را به بررسی گرفته ، نشان دهم که د نبا ل چه می گرد ند ؟ پس، لازم است که بررسی هد ف های روا و نا روای کشورهای یاد شده درافغا نستان را از اهمیت موقعیت این کشوربرای امریکا درمنطقه بیاغازم: اهداف امریکا درافغا نستان روشن است که امریکا، کشوری می با شد که تا جنگ جها نی اول تنها علا قمند به کسب وحفظ نفوذ درقاره ی امریکا ودورنگهدا شتن اروپا ازآن بود ونمی خواست که قد رت های اروپای درآن قاره رخنه نما یند. اما جنگ جها نی اول ، انقلاب روسیه وطمع کاریی نظام سرما یداری، امریکا را وارد سیا ست جها نی ساخت. ازسوی د یگر، بردا شت امریکا ازسیا ست بین المللی این است که اروپا، تنها قاره ی می با شد که درآن قدرت های ظهورمی کنند که می توا نند آن را به چا لش بگیرند. سلطه قبلی انگلیس برامریکا وسلطه قبلی انگلیس وفرا نسه بر کا نا دا ، سلطه پرتگا ل بر برازیل وسلطه اسپا نیا بر امریکای جنوبی دا ل براین مدعا می با شد. ازا ین رو، امریکا پس ازجنگ جها نی اول درجهت مهارانقلاب روسیه ودرجنگ جها نی دوم برای مهارنازیسم هتلر ، وارد میدان جنگ دراروپا شد. مزید برآن، د ست دوستی و اتحاد به سوی استا لین ،رهبروقت شوروی ، چیا نکا یچک وما ئوزیتونگ، رهبران چین، علیه آلمان وژا پن دراروپا وشرق دوردرازکرد. مسئله ی که ازنها یت وا قع بینی ومنفعت پرستی امریکا حکا یت می کند. درا ین را ستا ، امریکا بخا طر تها جم اتحاد شوروی سا بق به تاریخ 27 ماه د یسا مبر1979- 6 جدی 1358 به افغا نستان ، به حما یت ازمبارزان افغا نستان ازطریق پا کستان شتا فت. حما یتی که تا 15 ماه فوریه سا ل 1989 – 26 ماه دلو سا ل 1368خورشیدی، یا زمان عقب نشینی اخیرین سرباز ارتش سرخ ازافغا نستان ادا مه یا فت. بعد ازعقب نشینی ارتش سرخ ازافغا نستان ، امریکا مغرضا نه پا کستان را اختیاردارامورکشورما ساخت تا کا بل را درجنگ جهادی های طرفدارومخا لف خود وشما لی را درجنگ طا لبان یا شا خه ریشوی ارتش خود با جهادی های تا جیک ویران و بت های با میان را هم توسط همان طا لبانِ زرخرید خود ش ویران نما ید. دروا قع ، همان گونه که امریکا، افغا نستان پسا شوروی را تنها گذا شت تا تخته ی خیزپا کستان شود. همان پا کستان با مرکزتروریسم سا ختن افغا نستان ، تحفه ی تلخ حمله ی یازدهم سیپتا مبر 2001 به واشنگتن ونیویارک ، توسط القا عده به کمک طا لبان را تقد یم کاخ سفید کرد! بعد ازآن که ، امریکا به تاریخ 7 اکتوبر2001 ، به بها نه ی جنگ علیه تروریسم به افغا نستان برگشت، دولت سازی وبازسازیی اقتصادی نکرد .ازا ین سبب ، بخش بیشترکمک های حد اقل 145 میلیارد دا لری امریکا در بیست سا ل گذ شته برای حکومت سازی وبازسازی صورت نگرفته درافغا نستان را نوکران بومی وغیربومی اش غارت کرد ند ؛ ومردم جنگ زده ی این کشورشوربخت را فقیرتر، معتاد تر، آواره درایران وپاکستان ، ونسل جوا نش را گرفتارتند رویی مذهبی ، تروریسم پا کستا نی ووادار به فرار به سوی غرب کرد. بنا برآن، به صرا حت می گو یم که ، نگاه ابزاری امریکا به افغا نستان که درانتقام گیری ازشوروی بخا طرکمک آن به مبارزان ویتنا می متمرکز شده بود ؛ بیشترازهرعا ملی د یگری وضع ناهنجارکنونی کشورما را رقم زده است. ازا ین رو ، درپیوند با سیا ست افغا نی امریکا، به قا طعیت با ید گفت که ، نسبت به افغا نستان نگاه وپا لیسی ابزاری- فرصت طلبا نه دا شت ودا رد. سیا ست غرض ورزا نه ی که به زیان خود ش وبه نفع تروریستان تمام شده وقرارزیرقا بل جمع بندی وبررسی می با شد: 1- بزرگ ساختن این مسئله که اتحاد شوروی با حمله به افغا نستان وکنترول موقعیت جغرافیای آن می خوهد به خلیج فارس وآب های گرم بحرهند برسد. مسئله ی که دروغ وبها نه ی آشکاربرای ویرا نگری بود که مردم افغا نستان دستاورد آن را مشاهده کرد ند ومی کنند. زیرا که ، مسکو هرگزچنان برنا مه ی ندا شت واسناد فا ش شده تا کنون هم ازنبود آن سخن می گویند. 2- بزرگ ساختن خطرتها جم اتحاد شوروی به افغا نستان برای افغان ها، پاکستا نی ها، عرب ها ، ایرا نی ها وچینی ها که گویا منا فع وموجود یت شان مورد تهد ید وا قع شده است تا به زیان های برخا سته از سیا ست ضد شوروی وضد افغا نی امریکا چشم بسته نما یند. برخلاف نگاه امریکا، مسکو، خلقی ها وپرچمی های طرفدارش آن تهاجم را حما یت کشوربزرگ شوراها به افغا نستان درجهت دفع خطرامریکا ونوکرمنطقه ی اش ، یعنی پا کستان برای افغان ها تبلیغ کرد ند. 3- دراصل ، سیا ست افغا نی آن وقت امریکا ، تنها استعما ل موقعیت افغا نستان برای کوبیدن وبد نام کردن اتحاد شوروی بود. بطورنمونه، رسا نه های غربی وپا کستا نی این دروغ بزرگ را جها نی سا ختند که تها جم اتحاد شوروی به افغا نستان باعث کشته شدن یک میلیون شهروندان این کشورشده است. درحا لیکه ، جمع کشته ها وزخمی شده ها درنه سا ل ویک ماه وچند روزحضورارتش سرخ در افغا نستان ، به نیم میلیون نفرهم نمی رسد. برعکس، درجنگ های گروهی جهادی های مورد امریکا- انگلیس- پاکستان- عربستان - ایران، تروریسم طا لبان - القاعده وحملات اشتباهی نا تو ازشکل گیریی حکومت فا سد کرزی تا حکومت فا سد غنی-عبدالله ، هم فقروبیماری نا شی ازجنگ - تروریسم ومهاجرت مردم ما به پا کستان وایران، وزند گی رقت باردرکمپ های آواره گان درپا کستان که کمک های جامعه ی جها نی برای آن ها را ژنرال ها وبروکرات های پا کستا نی خا دم امریکا و انگلیس نوش جان کرد ند، بیشتر ازد ومیلیون نفربه کام مرگ وبیماری های مزمن فرورفته اند! فاجعه ی که درباره ی آن تا کنون نه تنها سخنی گفته نشده است، بلکه آواره ها همه درپا کستان وایران آواره ما ند ند وحکومت های امریکای کا بل هم در20 سا ل گذ شته نه شوربختی آن ها را درک کرد ند ونه کمکی برای بازگشت آن ها کرد ند! اگر، اکنون ، ازایران وپا کستان به ویژه ی ازد ومی ، تروریستان ، تند روان تهی مغزمذهبی ومعتا دان به افغا نستان برمی گرد ند ؛ چیزی نیست مگردستا ورد سیا ست افغا نی امریکا وحکومت های فاسد - نا بکار د ست نشا نده اش درکا بل. 4- ازاین نگاه که جنگ امریکا علیه تروریسم بخا طرنا توا نی وفساد گسترده ی حکومت های د ست نشا نده اش در کا بل وتروریست پروریی پا کستان شکست خورده است، دا نا لد ترمپ رئیس جمهور قبلی امریکا ناهوشمندا نه یا مغرضا نه زیرنام مذا کرات صلح، توا فقنا مه دوحه را درروز29 ماه فوریه 2020- دهم ماه حوت ، سا ل 1398 ،با طا لبان تروریست امضا وبه تروریسم آن ها مشروعیت وبه پا کستان، این ذهنیت را داد که می توا ند حکومت وحشی طا لبان را احیا نما ید. سیا ستی که قبرامریکا را درافغا نستان وتمام منطقه چقورحفر می کند! قبرکنی که پیشترخلقی های نا دان برای شوروی واکنون تکنوکرات های نا دان و نهاد کاران دزد غیردولتی ، برای دفن سیا ست افغا نی امریکا وفربه کردن تروریسم به کمک نظامی های پا کستانی کرد ند وادا مه هم می دهند! معلوم است که، خلقی نماهای ما نند: تره کی - امین ، ودار ودسته های قا تل شان برای تحقق سیا ست ضد افغا نی امریکا قبلا جاده سازی کرده بود ند! بطورنمونه ، حکومت های خلقی وپرچمی چه پیش وچه پس ازتها جم اتحاد شوروی ؛ ستم ها وکشتارهای بی رحمانه ی را برمردم افغا نستان تحمیل کرد ند که فرا موش شد نی نمی با شد. یک علت عمده ی تهاجم شوروی به افغا نستان هم د فع توحش تره کی- حفیظ الله امین به خصوص دومی بود واسنادی هم که اکنون فا ش شده است ؛ نشان ازاین دارد که هرد وجنا یت کارشناخته شده جا سوسان سیا / سازمان اطلاعات مرکزی امریکا بود ند. وحشی های که با توحش وجنا یت های خود زمینه سازی برای پیاده شدن ارتش سرخ ومدا خله ی امریکا ازطریق پا کستان به افغا نستان کرد ند. بنا برآن، به صراحت می توان گفت که ، امین وتره کی وخلقی نماهای وحشی شان با توحش وکشتارمردم کمک به برآمدن سازمان های جهادی به کمک پا کستان، عربستان، ایران ، وپیاده شدن ارتش سرخ به افغا نستان وآمدن امریکا به منطقه کرد ند. با توجه به توحش امین - تره کی ،علیه مردم افغا نستان، ک گ ب / سازمان امنیت شوروی، گه گاهی دوسیه های خاد / سازمان امنیت دردوره کارمل را نظاره می کرد. بطورنمونه ، دریک مورد، ک گ ب ، به یک دوسیه درخاد روبرو شده بود که درآن یک نفرجا سوس خاد درکوچه گل فروشی کا بل ترور شده بود وخاد ازنه نفراعتراف گرفته بود که مرتکب قتل یاد شده می باشند وبا ید اعدام شوند! ک گ ب ، خاد را سرزنش کرد که درآن دوسیه ممکن است که یکی ازمتهمان ملوث با شد! ازا ین موارد، افغان های آگاه زیاد می دا نند. ازا ین رو، نجیب الله، رئیس خاد، وقتیکه توسط ک گ ب ، رئیس جمهورساخته شد، همه د وسیه های ننکین - آدم کشی خود را طعمه ی حریق ساخت. دروا قع ، آنچه که گفته شد، بخشی کوچکی ازتوحش امین - تره کی ونجیب الله می باشد. توحشی که برخی جهادی ها وطا لبان بیشترازآن را علیه مردم افغا نستان مرتکب شده ووضع فاجعه بارکنونی را رقم زده اند. ازهمه خنده آوراین است که، همان خلقی های جنا یت کارامین - تره کی که پشت سرهمه کود تا هاعلیه نظام های شاهی ،جمهوری وجمهوری باصطلاح دموکراتیک به فرماندهی افرادی خود فروخته ی مانند: شاه نوازتنی و... برای اخیرین بار به کود تا علیه حکومت نجیب الله درجهت منا فع پا کستان دست زد ند وبعد تربه صف حزب اسلامی وطا لبان پیوسته باریش ودستارزیرپرچم نظامی های پا کستا نی علیه مردم افغا نستان جنا یت کرد ند. ازآن هم بی شرما نه اینکه، همان خلقی های کود تاچی- جنا یت کار د یروز، امروزهم درصف های طا لبان حضور دارند هم با تقرردروزارت های دفاع ، داخله وریا ست امنیت ملی ، توسط طا لب کرزی و طا لب غنی، درکنارستون پنجم پاکستان فعا ل می با شند هم می خواهند به کمک آی اِس آی ، جاده سازی برای بازگشت طا لبان نما یند. توا فقنامه امریکا با طا لبان دردوحه وعقب نشینی سربازان امریکای از افغا نستان تا یازدهم سپتا مبرهم مشوق آن ها شده است. حکومت فا سد ولرزان اشرف غنی هم تا اندازه ی زیادی همکار آن ها می با شد. بنا برآن، ازمردم به خصوص با سوا دان افغا نستان می خوا هم که به مبارزه علیه طا لبان دریشی پوش وطا لبان ریشو- تروریست برخیزند. درغیرآن، ائتلاف طا لبان درون حکومتی و طا لبان تروریست ، وضع بد ترازشرایط پسا شوروی را رقم می زند. وضع نا گواروقا بل پیش بینی که افغا نستان را توسط پا کستان گرفتار آشوب وتروریسم بیشتری خوا هد کرد. بطورنمونه ، وقتیکه اتحاد شوروی می خواست افغا نستان را ترک کند، نظربه اسنادی که درکتاب "جنگ های اشباح" نویشته ی ستیف کول، آمده است، گورباجوف، رهبروقت شوروی ، مکرروبا اصرارازرونا لد ریگان ، رئیس جمهورامریکا ومعا ونش ، جورج بوش پد ر، خواست که ما ازاین کشوربیرون می شویم وشما با ید درنظام سازی درآن کمک نما یید! درخواستی انسا نی که امریکا وپا کستان علیه آن عمل وفا جعه آفرینی کرد ند! جنا یت پا کستان در افغا نستان با موا فقت یا سکوت امریکا: بنگرید! رهبروقت شوروی ازرئیس جمهورامریکا ومعا ونش خواست که درنظام سازی درافغا نستان پسا ارتش سرخ کمک نما یند. برعکس، طوریکه درهمان کتاب آمده است، رونا لد ریگان اصل نظام سازی درافغا نستان پسا شوروی را به پا کستان سپرد، وپا کستان هم که درفکرسلطه برافغا نستان بود ومی با شد ، با مقاومت غیرپشتون های جهادی به فرماندهی احمد شاه مسعود مواجه شده اقدام به تباه کاری های زیرکرد: 1- پا کستان ، با دا من زدن به جنگ های میان جهادی ها کا بل را ویران کرد. 2- پاکستان ، با ساختن طا لبان ازافغان ها والقاعده ازعرب ها، برای جنگ با مخا لفان فارسی زبان- ازبک زبا ن خود درکا بل وشما لی ود وسوی هند وکش، هم کا بل هم شما لی هم بت های بامیان هم شما ل افغا نستان را ویران نمود . 3- پاکستان ، با ساختن گروه های تروریستی القاعده وطا لبان ، کمک در رخداد یازدهم سیپتا مبر2001 وپیاده شدن سربازان امریکای و نا تو بنام جنگ علیه تروریسم به کشورما نمود تا ما نند دوره ی جنگ علیه شوروی ، بنام جنگ علیه تروریسم ، تجارت نما ید. تجارتی که کم یا زیا د تا کنون ادا مه دا رد. دروا قع ، امریکا با دا من زدن به جنگ های مخا لف شوروی درافغا نستان وبعد از آن سپردن سرنوشت افغا نستان به پا کستان تا آن را پا یگاه تروریسم بسازد، و بازگشت به آن بنام ریشه کن کردن تروریسم القاعده - طا لبان ، هدف های زیررا درافغا نستان کنونی د نبا ل می نما ید: 1- خیمه زدن درزیرذ قن چین ، روسیه وایران وکسب نفوذ درآسیای مرکزی وبیرون را ندن نفوذ روسیه ازآنجا تا برچاه های نفت وگازمنطقه سلطه یا فته گلوی اروپای غربی ی نیازمند به مواد سوخت را محکم بفشارد. 2- کمک کردن به گروه های تند رو- تروریست زای حزب اسلامی، طا لبان ، القاعده ،حزب تحریر، جمعیت اصلاح ، شاخه ی نظا می حزب خلق متمرکزدر طا لبان ود ستگاه فا سد ونا بکارغنی-عبدالله دردا خل افغا نستان، وگروه های مشا به درپا کستان ، درجهت سربازگیری برای طا لبان وداعش برای حفظ کردن افغا نستان به حیث پا یگاه تروریسم وصا درکردن آن به آسیای مرکزی وسینکیا نگ چین، درراستای درتنگنا قراردادن پکن ، مسکو، وتهران ، درادا مه ی سیا ست تروریست پروریی پا کستان. پا کستان درکمک کردن به این این بازی امریکا دوهد ف دارد:نگهداری افغا نستان به حیث پا یگاه تروریستان وصا درکردن تروریسم به کشمیر درهند. معلوم است که دراین برنا مه ی مغرضا نه ، بد نام کردن اسلام وجنگ شیعه وسنی هم به گونه ی که درخاورمیا نه جریان دارد ، مورد نظرمی با شد. 3- معلوم است که ، پس ازنا کام شدن سیا ست امریکا دراوکراین توسط روسیه ، اکنون ، این کشور علاقمند می با شد که دوباره طا لبان را درافغا نستان مستقرنما ید وتوا فقنامه دوحه هم به همین منظوربا طا لبان امضا شده است ؛ تا با مد یریت آی اِس آی وخد مت گزاری ستون پنجم پا کستان یا طا لبان دریشی پوش در حکومت پو شا لی غنی-عبدالله ، تروریسم را ازطریق شما ل آن به آسیای مرکزی صا درنما ید. ازهمه مهم تر اینکه، امریکا درامر دولت سازی وحل د شواری های مردم افغا نستان اصلا توجه نکرده است! بی توجهی که به نفع تروریستان وزیان خود ش وحکومت دست نشانده وبی اختیارش درکا بل تمام شده است! هم زمان با این که امریکا ، کارهای موثری درافغا نستان نکرده است، اما تما یل جدی دارد که با دا شتن پا یگاه نظامی- اطلاعا تی درآن هدف های ذ یل را برآورده نما ید: 1- حفظ پا یگاه نظامی درزیرذ قن رقیبان خود، یعنی روسیه وچین. 2- زیرفشارگرفتن ایران وبی ثبا ت کردن پا کستان تا دومی ازگرا یش به سوی پکن منصرف شود واولی هم دربرنامه ی اتومی اش درجهت منا فع اسرا ئیل وامریکا کم بیا ید. زیرا که ، ایران وپا کستان باکسب حما یت پکن ومسکو، درزیرپوشش کمک به حکومت افغا نستان ومبارزه با تروریسم ، مستقیم وغیرمستقیم درجهت کمک رسا نی به تروریسم وبی ثبا ت نگهدا شتن آن برای شکست سیا ست افغا نی امریکا عمل کرده ومی کنند. به سخن د یگر، ایران وپا کستان به خصوص دومی مطا بق خواست امریکا درافغا نستان عمل نکرده است ؛ وسیا ست افغا نی امریکا هم حفظ فگوکرا سی یا فساد کرا سی کرزی - غنی-عبدالله ، یا بازگردا ندن تئوکراسی یا شریعت کرا سی وحشی- تروریستی طا لبان می با شد که مردم افغا نستان را به ستوه آورده بود. دراین بازگردا نی طا لبان به افغا نستان که زیرنام گفت وگوهای صلح وتوفقنا مه نقض شده دوحه وامضا شده درروز29 فوریه 2020- دهم ماه حوت 1398 خورشیدی صورت می گیرد، پاکستان ظاهراهمکار وایران حا شیه ی کرده شده است که می تواند پروسه صلح را مختل نما ید. دروا قع، با تا کید برروند گفت وگوهای صلح آن هم باحذ ف دلهی نو وتهران ازپروسه وتنها شمولیت نما یشی چین ،روسیه وپا کستان درآن ، منا فع امریکا درافغا نستان تنها درادامه ی بحران، حفظ حکومت داری به شیوه ی حکومت داریی کرزی- غنی - عبدالله ، با ادامه ی تروریسم طا لبان - طا لبان داعش نا میده شده، وصا درکردن تروریسم مذهبی به آسیای مرکزی وشما ل غرب چین یا منطقه ی مسلمان نشین آن کشورمی با شد. بازیی نا درستی که تا کنون بهای آن را مردم افغا نستان پرداخته اند وفا یده ی آن را نظامی های پا کستا نی به جیب زده اند! فکرمی کنم که شکست سیا ست افغا نی امریکا یک اصل پذ یرفته شده می با شد ؛ ونقش پا کستان هم دراین شکست بارزمی با شد. ازاین رو، پیشنهاد من به امریکا ، بازنگری درسیا ست افغا نی اش می با شد. وبا زنگری هم بد ون شک کمک به مهارتروریسم صا درشونده ازپا کستان وتا مین صلح درافغا نستان می کند. درغیرآن ، سیا ست افغا نی امریکا به سرنوشت سیا ست خو د ش درویتنام وسیا ست افغا نی اتحاد شوروی متوفا درافغا نستان گرفتارخواهد شد. سیا ست ومنا فع روسیه درافغا نستان: با درنظردا شت سیا ست امریکا درافغا نستان ومنطقه که درظاهرعلیه تند روی وتروریسم مذهبی ودرعمل متمرکزبرحما یت ازآن ها می باشد و بد نام کردن اسلام هم موضوع محوری آن به شمارمی آید، لازم است که دراین بخش ازسیا ست ومنا فع روسیه در آن هم سخن بگویم. زیرا که، اکنون، این روسیه می باشد که دربرا برسیا ست امریکا ازسوریه تا افغا نستان کمربه مشت زنی بسته است وتا حدی زیادی هم مشت بسته ی آن را بازکرده است. روشن است که ، روسیه جا نشین اتحاد شوروی می با شد ود نبا ل اهداف ومنا فعی می گرد د که سلفش می گشت. برویت اسناد وکتاب های که تا کنون پخش ونشرشده اند، شوروی وسازمان دفاعی ورشومنحل شد، آلمان متحد شد. دراین راستا، قراربراین بود که به روسیه بی حرمتی نشود ونا تو هم منحل شود. جا لب این است که ، سخن گوی نا تو پس ازمنحل شدن پیمان ورشودرسا ل 1989 ، درمسکو، گفته بود که ادامه ی نا تو بعد ازورشو، برای مبارزه با بنیاد گرای اسلامی ضروری می با شد. به سخن د یگر، درشرق اروپا، به سوی مرزهای روسیه پیش قد می نمی کند. مسئله ی که توسط بوریس یلسین ، رئیس جمهورالکولی وبیمارروسیه ی پیشا پوتین با اهمیت گرفته شد. برخلاف، دوره ی یلسین که روسیه را بیشترازفروپا شی شوروی زیان مند ساخت ، دوره ی ولاد یمیرپوتین، دوره ی احیای روسیه وشاخ به شاخ شدن آن با امریکا در افغا نستان وسوریه حتا جهان می با شد. درحا لیکه ، دوره ی اول پوتین (1999-2008) ، دوره ی بازسازی روسیه ازنگاه اداری- نظا می بود. اما درآن دوره، ازپرخا شگری با امریکا خبری درمیان نبود. ازاین رو، روسیه درمبارزه با تروریسم همکارامریکا درافغا نستان شد. اگرچه ، روسیه ی پوتین به کوبیده شدن میلاسویچ ، رئیس جمهورصربستان درسا ل 1999 توسط بیل کلنتن اعتراض کرد، اما اعترا ضش نرم بود. برخلاف، وقتیکه نا تو به شرق اروپا برخلاف تفاهم های قبلی گام نهاد که خواست لهستان ازترس مسکونیزبود، وزارت خارجه ی پوتین انتقاد بر نا تورا سخت ترکرد. درحقیقت ، تشریف آوریی نا تو به مرزهای روسیه ، ربطی به مبارزه با بنیاد گرای اسلامی وتروریسم مذهبی نما ندا شت. یعنی ازبازی بزرگترحکا یت می کرد. مثلا ، برژنسکی ای لهستا نی تبارومشاورامنیت ملی دردوره ی ریا ست جمهوری جمی کارتر، کتا بی نوشت زیرعنوان" تخته ی بزرگ شطرنج " ودرآن تذ کرداد که " اگرروسیه ازمرزهای اروپای وآسیای دریای سیاه وشرق اروپا دورساخته شود، یک قدرت آسیای نه جها نی می شود ؛ درغیرآن ، قدرت جها نی خواهد شد"! دراین راستا، درماه فوریه 2014 ، یونا کویچ ، رئیس جمهورمنتخب وروس تباراوکرا ین ، توسط فا شیست های اوکرا ینی به کمک غرب ازقدرت برکنارووا داربه فراربه روسیه کرده شد. ازا ین رو، پوتین برای قدرت بزرگ شدن روسیه د ست به اقدامات زیرزد: 1- درماه مارس 2014 ، پوتین شبه جزیره ی کریمیه را که درسا ل 1954 ، دردوره ی نیکیتاخروشچف اوکرا ینی به اوکراین ضمیمه شده بود، دوباره به روسیه برگردا ند. 2- برای دفع خطرامریکا وانگلیس که پشت سرفاشیست های اوکرا ینی علیه مسکوایستاد شده بود ند ؛ به کمک جمعیت روس تبار اوکراین پردا خت. سیا ستی که کمک کرده است به جنگ درونی اوکراین وشکست سیا ست امریکا درآن کشور. شا یان ذ کراست که ، درضمیمه سا ختن شبه جزیره ی کریمیه به روسیه، امریکا ، اسرا ئیل ، ترکیه وانگلیس ، نیزکو تاهی بد وش دارند. بطورنمونه ، درسال 2008 ، سا کا ش ویلی ، رئیس جمهورگرجستان ،توسط امریکا، اسرا ئیل وترکیه، تشویق به اشغا ل ابخازیه کرده شد. دراین بازی ،هدف این بود که روسیه ازبخش آسیا یی دریای سیاه بیرون کرده شود. پوتین که می دا نست پشت سر این بازی چه کشورهای قراردارند؟ امرهجوم به سربا زان روسی درجهت حفظ ابخازیه داد که تا نزد یک تبلیس / مرکزگرجستان پیشروی کرده سا کا ش ویلی را سرعقل آورد ند ! ازاین رو، روسیه حضورخود دربخش آسیای دریای سیاه را تقویت کرد. تقویتی که با ضمیمه سازیی کریمیه به روسیه درماه مارس ، سا ل 2014 ، تکمیل ومطا بق پیش بینی برژنسکی، روسیه را بربخش های اروپی- آسیا یی دریای سیاه مسلط وخواب امریکا ومتحدا نش را پریشان کرد. دروا قع، با سلطه به سرحدا ت آسیا یی- اروپا یی دریای سیاه وبی اثرکردن برنا مه ی غرب دراوکراین ، روسیه موقعیت خود را به حیث یک قدرت اروپا یی- آسیا یی تثبیت کرده است. حضور روسیه درپیمان شا نکهای به شمول چین وکشورهای آسیای مرکزی که هند وپا کستان وایران هم منتظرعضویت در آن می با شند ، به قدرت واهمیت آن افزوده است. همچنان ، روسیه با احیای صنا یع نظا می اتحاد شوروی وتبد یل شدن به دومین کشورسلاح فروش درجهان بعد ازامریکا ومعاهده ی سالانه ی چهارصد میلیارد دا لری فروش گازبرای چین به پول های هرد وکشورنه به دا لرومعا مله هما نند با آلمان البته به پول یورو، به صراحت می توان گفت که به حیث یک قدرت بزرگ جها نی برآمد کرده است. ازاینکه روسیه دربازارجها نی اسلحه بسیارخوب برآمد کرده است، همه می دا نند. اما دربازارپولی وتجارت جهان هم ، روسیه وچین برآمد قا بل ملاحظه کرده اند. مثلا، روسیه، چین، هند ، برازیل وافریقای جنوبی، به تشکیل گروه بریکس ، دست زده درحا ل تشکیل با نک جها نی ازنمونه ی خود می باشند. با نکی که بد ون شک رقیب با نک جها نی امریکا یی- اروپا یی خواهد شد. با درنظردا شت گفته های بالا، به قا طعیت می توان گفت که ، روسیه به حیث یک بازی گربزرگ درسیا ست جها نی ومنطقه ی برآمد کرده است. بازی گریکه هدف های زیررا د نبا ل می کند: 1- به چا لش کشیدن امریکا درسیا ست جهان بویژه درکشورهای اسلامی. 2- درا ین راستا، روسیه بعد ازبراندازیی حکومت قذا فی توسط امریکا، انگلیس وفرا نسه ،درماه اکتوبر2011 ، گفته بود که نمی گذارد سوریه، لیبی شود. ودرسوریه به جنگ علیه داعش پرداخته به وعده ی خود عمل کرد. عملی که واقعا امریکا ومتحدان غربی- عربی اش را به چا لش گرفته است. 3- روسیه دربرا بر حمله ی ترکیه به هوا پیمای جنگی اش برفرازسوریه ، به حما یت ازکردها برخا ست. مسئله ی که حکومت ترکیه را هرا سان کرد. 4- پا سداری ازمرزهای جنوبی اتحاد شوروی سا بق که مبارزه ی روسیه علیه طا لبان وداعش وپروژه ی صا درکردن آن ها به آسیای مرکزی ازطریق افغا نستان را درخود دارد. 5- شا یان ذ کراست که ، دراین مبارزه که محورسیا ست روسیه درمرکزوجنوب آسیا حتا خاورمیا نه را تشکیل می دهد، مسکو حما یت پکن ، تهران ود یلهی نورا هم با خود دارد. سیاست وهدف چین درافغا نستان پس ازبیان مختصر اهداف روسیه درافغا نستان ومنطقه ، به توضیح اهداف چین پردا خته می شود. اهدا فی که قرارزیرمی باشند: 1- چین داری جمعیت بزرگ می با شد . دروا قع، همین جمعیت بزرگ هم بیا نگرضعف هم بیا نگرقدرت چین می باشد. به این معنا که ، نان، دارو ،خا نه ، پوشاک ،آموزش وامنیت فراهم کردن به چنان جمعیت بزرگی، نشا نه ی ضعف چین می با شد. همچنان ، جمعیت یاد شده بزرگترین نیروی کاررا برای چین فراهم کرده است که می تواند خود را به یک اقتصاد بزرگ متحول کند که کرده یا درحا ل کردن می با شد. د ینگ شیا ئوپنگ ، رهبرمتوفای چین که بعد ازما ئوزیتنگ ، بزرگترین شخصیت چین ودروا قع پدرمدرنیسم چین کنونی می باشد، گفته بود که برای 50 سال چین با ید با خود ش وبا جهان درصلح وآشتی با شد. فکرمی کنم که از1980 که سخن یاد شده را د ینگ شیا ئوپنگ گفته بود، تا کنون 50 سال پوره نشده است. به سخن د یگر، چین درسیا ست جهان پرخا شگرا نه عمل نمی کند. با وجود گفته ی یاد شده ، چین دربرا برتا خت وتازامریکا ومتحدان غربی اش آرام نگرفته درصد د تبد یل شدن به یک قدرت بزرگ نظامی ، اقتصادی وسیا سی درجهان می باشد وتاحدی زیادی هم اهمیت وموقعیت خود را به نما یش گذا شته است. 2- چین درمرزهای دریای خود ودرمجموع درشرق آسیا با امریکا وژا پن درگیراست. ودراین راستا، نمی گذارد که درمنطقه غرب محاصره اش نما ید. کوریای شما لی مجهز به سلاح اتومی هم یک مهره چین درمنطقه می با شد. 3- بعد ازشرق دور، منطقه ی مهم برای چین ، آسیای مرکزی وجنوبی وآسیای غربی می باشد. دراین منطقه ، مشکل چین مهارتند روی مذهبی وتروریسم مذهبی می با شد. ازاین رو، ازعملیات روسیه درسوریه حما یت کرد همچنان که ازموضع فلسطینی ها دربرا براسرائیل قبلاحما یت کرده بود واکنون هم می کند. بنا برآن، عرب ها ازامریکا نا را حت وتما یل به چین پیدا کرده اند. 4- درجنوب آسیا، چین باهند مشکل مرزی ورقا بت منطقه ی دارد. ازاین سبب، ازپا کستان دربرا برهند حما یت محتا طا نه می کند. اماهند وچین که جویای توسعه ی اقتصادی می باشند، فکرنمی کنم که توجهی به نظامی گری پا کستان شکست خورده درتوسعه اقتصادی وحا می تروریسم کنند. 5- برای چین ، مسئله ی مهم درافغا نستان مهارتروریسم مذهبی می با شد. زیرا که، تروریسم زاده ی پا کستان درافغا نستان که امریکا وپا کستان تما یل به صادرکردن آن به آسیای مرکزی دارند؛ درصورت صادرشدن به آن بخش منطقه، بد ون شک، به منطقه ی مسلمان نشین چین هم سرا یت خواهد کرد. ازاین رو، پکن، مهارتروریسم مذهبی درافغا نستان ومنطقه را دراولویت های خود جای داده است. دراین اولویت دادن به مهارتروریسم ، نقطه ی ضعف چین خوردن فریب بازی دوگا نه ی پا کستان می با شد. بهرحا ل، رجا مندم که چین درک نما ید که پا کستان یک کشورتروریست پرور می با شد. سیاست واهداف ایران درافغا نستان بعد ازچین ، نوبت ایران به حیث یک قدرت منطقه ی می باشد که لازم است اهدا فش بررسی شود. روشن است که، هد ف های ایران درافغا نستان این ها می با شند: 1- ایران که توسط ملاهای تند رو- مذهبی- شیعی اداره می شود، نگران فربه شدن اسلام تند روسنی علیه امنیت وموقعیت خود ش می با شد. معلوم است که درمذهب مداریی سنی مخا لف ایرانِ شیعه ، عربستان وها بی قراردارد که ائتلاف ملاها ونظا می های پا کستا نی هم به کمک آن رسیده است ومی رسد. ائتلافی که به کمک پطرو- دا لرعربستان ود یگرشیخ ها ی عرب ، طا لبان ، القاعده ود یگرسازمان های تروریستی را ساخته وبه سوی هند وافغا نستان اعزام کرده ومی کند. دراین ائتلاف، مسئله ی خنده داراین است که نظامی های پا کستا نی وسیا سی های بی اختیارش دربر ابر نظا می ها، با عربستان وایران روزگذ را نی می کنند، اما ملاهای پاکستا نی کمک به ایجاد وگسترش طا لبان والقاعده ود یگرگروه های ضد شیعه وضد هند وضد افغا نستان کرده ومی کنند. 2- با توجه به سنی گریی تند رو- تروریست مورد حما یت عربستان وپا کستان وضد یت شان با شیعه گریی ایران، حکومت ملای ایران، دردوسنگرعلیه تروریسم وها بی وطا لبان پا کستا نی مبارزه می نما ید: 1- درسوریه وعراق به ترتیب به حما یت ازجعفری ها وعلوی های حا کم بربغدا د ومشق برخا سته ودربحرین ویمن هم ازشیعه های جعفری و زیدی های سنی ی مخا لف عربستان حما یت می کند. ازاین رو، برخی تحلیل گران عرب وغیرعرب، متحدان ایران درخاورمیا نه را ماعش یا ملیشه های ایران درعراق وشام ویمن ومخالف آن را داعش یا دولت اسلامی درعراق وشام می نا مند. 2- داعش عکس العمل ماعش ودروا قع فرزند حرا مزاده ی د شمنی ورقا بت فقه های جعفری و حنبلی درخاورمیا نه می با شند. ازسه سا ل بد ین سو، نظا می های پا کستا نی هم با تغییر قیا فه ی برخی طا لبان درافغا نستان ، گروهی بنام دا عش را سا خته اند. مسئله ی که ایران وروسیه را که درسوریه با دا عش جنگ کرده اند نگران سا خته است. 3- ایران آخوندی که ازضربه های روسیه به داعش درسوریه بهره برده است ،می کوشد که درافغا نستان هم به حیث متحد روسیه به جنگ داعش بشتا بد. فکرمی کنم که جنگ با تروریسم طا لبان توسط روسیه وایران درست است، اما کمک شان برای طا لبان درجنگ با داعش، حما قتی بیش نمی با شد. به این خاطرکه، ما درافغا نستان داعش نداریم، بلکه طا لبا نی را داریم که حسب منا فع ومصلحت پا کستان ، چپن داعش پوشا نده شده اند. ازاین سبب، به نفع ایران وروسیه می دا نم که باکمک به طا لبان به جنگی داعشی نروند که درافغا نستان اصلا وجود بیرونی ندارد. 4- ایران برای شکست دا دن پروژه انتقا ل گازترکمنستان ازطریق افغا نستان به پا کستان وهند هم ، طرفداربی ثبا ت نگهدا شتن آن می با شد. به این خاطرکه، دربی ثبا تی افغا نستان ، ایران می تواند خط صد ورگازخود به هند ازطریق پا کستان راعملی وازنظراقتصادی به افغا نستان وترکمنستان زیان برسا ند! ازاین رو، ایران به طا لبان درغرب افغا نستان کمک می نما ید! سیاست وهد ف های عربستان درافغا نستان پس ازبررسی اهداف سیا سی ایران درافغا نستان، بهتراست که اهداف عربستان درآن را بررسی نما یم. عربستان به روا یت اسناد تاریخی، درسه مرحله بسیاربنام مذهب وتند روی مذهبی سرما یه گذاری کرده است: 1- برای مبارزه با ملی گرای عربی- سوسیا لیستی جمال عبد الناصر، را بطه ی عا لم اسلامی را درسا ل 1962 ساخته تند روی مذهبی را تقویت کرد. مسئله ی که با مرگ نا صردرسا ل 1970 وتما یل انورسادات به امریکا وتهران وریا ض ، پا یان یا فت. 2- دربرا بر انقلاب اسلامی ایران وجنگ عراق علیه ایران، عربستان بسیاردا لرمصرف کرد. 3- عربستان درجنگ جهادی های افغا نستان علیه شوروی د ست به هزینه ی پول های زیادی زد. 4- عربستان فریب شیادی پا کستان را خورده به گمان اینکه جهادی های فارسی زبان افغا نستان شیعه ومتحد ایران می با شند، با پروژه ی طا لبان- القاعده ، به جنگ دولت اسلامی مجاهد ین شتا فته حتا حکومت وحشی طا لبان ، زاده ی ارتش پا کستان را برسمیت شناخت. 5- اکنون،عربستان درتمام خاورمیا نه وافغا نستان مصروف مبارزه علیه نفوذ وا قعی وخیا لی ایران می با شد. مبارزه ی که درخاورمیا نه به زیان عربستان وفا یده ی ایران تمام شده است. اما ، ایران ملای درافغا نستان، نقشی تبلیغا تی بیشترونقش عملی کمتری دارد. به این خاطرکه، هم امریکا درافغا نستان حضوردارد هم دردوره ی دولت اسلامی جهادی ها که رهبر آن استاد ربا نی تاجیک بود، بخاطرشیعه گری نه همفرهنگی وهمزبا نی، ایران اول ازحزب وحد ت اسلامی شیعه علیه آن حما یت ودوم غیرمستقیم به پیشرفت طا لبان کمک کرد. طا لبان هم با قتل علی مزاری رهبرحزب وحد ت اسلامی ومهره ایران ، تحفه منا سب به آخو ند یسم دا د ند! ازاین رو، سیا ست ایران مورد پذ یرش تا جیک ها که خیر، حتا برخی هزاره های شیعه هم نمی با شد. شا یان ذ کراست که ، درمبارزه علیه طا لبان- القاعده- آی اِس آی، فرما نده احمد شاه مسعود بیشترتوسط هند کمک شد تا ایران. البته که ایران باکمک کمش بسیارنا وقت وارد عرصه ی مبارزه علیه طا لبان والقاعده شد. کمکی که نتوانست حما یت تاجیک ها یا فارسی زبان های افغا نستان را برا یش جلب نما ید. اکنون که ایران دربرا بر داعش نا موجود ازطا لبان حما یت می کند ومی کوشد کمک روسیه را هم علیه آن جلب نما ید ، با عث نفرت تاجیکان حتا برخی هزاره های شیعه شده است! سیاست وهدف انگلیستان درافغا نستان دربررسی اهداف سیا سی کشورهای یاد شده درافغا نستان، ازانگلیستان دراول نام نگرفتم وعلت آن این است که کشورنا مبرده هم زیرسا یه ی امریکا حرکت می کند هم سیا ست ها یش گرا یش به سیا ست های پا کستان درافغا نستان دارد. جا لب این است که ، درهلمند، پا کستان ده ها سربازانگلیستان را توسط طا لبان کشته است، اما این کشورهنوزهم ازسیا ست تروریست پرورپا کستان انتقاد سخت نکرده ونمی کند. ازاین رو، بهتراست که سیا ست واهدا ف انگلیس درافغا نستان را درزیر سا یه ی سیا ست ومنا فع امریکا شمرده به بررسی سیا ست افغا نی - انگلیسی پا کستان بپردا زم. سیاست واهداف پا کستان درافغا نستان: پا کستان که به کمک امریکا، اروپا ، چین وعربستان ، ازطریق خو د ش به جها دی ها، شوروی را ازافغا نستان بیرون کرده بود، درفکر سلطه ی مطلق برآن ما نند هند بریتا نیا وشوروی شد. سیا ست وهدف بزرگی که خارج ازتوان پا کستان می باشد. دراین سیا ست بزرگ وتوان کم ، مشکل پا کستان این است که نمی د اند که هند برتا نیه وشوروی هم نفوذ برافغا نستان اعما ل می کرد ند هم سرما یه گذاری می کرد ند. اصل خنده داراین است که پا کستان درافغا نستان بد ون اینکه پولی دا شته باشد که ما نند شوروی سرما یه گذاری کند ، خواستاراعمال نفوذ درآن می باشد. مسئله ی که کمک به رشد نفرت مردم افغا نستان علیه پا کستان کرده است. وقتیکه جیب خا لی پا کستان وجویای عمق استرا تژیک شد نش درافغا نستان را با کالای تروریستی- صا درا تی اش جمع نما یم، واقعا سیا ست افغا نی پا کستان به فاجعه می انجامد که انجا میده است ! بنا برآن ، بهتراست که سیا ست افغا نی پا کستان را قرارزیر جمع بندی وبررسی نما یم: 1- بعد ازشکست پا کستان غربی درجنگ جدای خواهی پا کستان شرقی ازماه مارس تا 16ماه د یسامبر1971 ، دربرا برخیزش مردمی وکمک ارتش هند به آن که منجربه ظهوربنگله د یش شد، نظامی های پاکستا نی جرئت رویا رویی با ارتش هند را ندا شتند. بنا برآن ، برای مقا بله با آن به سازمان های تند رو- تروریست- مذهبی روی آورد ند ؛ البته ، برای بی ثبات کردن کشمیرزیراداره ی هند. دراین کشمیربازی هم ، مسئله ی خنده آورا ین است که پا کستان بخشی ازکشمیرمربوط به خود را در سا ل 1962 به چین سپرد تا آن را با هند هم مرزبسازد و ازجدای کشمیرازهند والحاق آن به خود سخن می گوید. 2- دربازی با ورق تروریسم مذهبی، خوش شا نسی پا کستان این بود که تها جم شوروی به افغا نستان درهفته ی اخیرماه د یسا مبر1979، باعث شد که به قیمت خون جهادی های افغا نستان از امریکا وعربستان ، میلیارد ها دا لربه جیب خود واریزنما ید. درحقیقت ، باهمان کمک ها بود که پا کستان هم دا رای سلاح اتومی شد هم افغا نستان را ویران کرد هم کمک به رشد تند روی وتروریسم مذهبی کرد. 3- تروریسم مذهبی را وسیله ساخت تا کا بل وشما ل آن را ویران وکمک به جنگ امریکا علیه تروریسم وایجاد وضع ناگوارکنونی درافغا نستان نما ید. 3- درافغا نستان زیرسا یه ی نا تو که حا مد کرزی / جا سوس دوگا نه ی پا کستان وامریکا ، به صند لی ریا ست جمهوری بالاکشیده شده بود، بازسازی طا لبان والقاعده وصا درکردن آن ها به افغا نستان را به بها نه ی مهارنفوذ هند درکا بل براه اندا خت. طرفه اینکه پا کستان هم ازامریکا کمک گرفت هم سربازان امریکای هم سربازان وپو لیس های افغا نستان را ترورنمود هم گه گاهی به مرکزهای دیپلما تیک هند درافغا نستان عملیات تروریستی نمود به گونه ی که درکا بل و مزارکرد. 4- پا کستان که دا رای 47 مین اقتصاد وهشتمین ارتش درجهان می با شد ؛ برای بقای خود، حق دارد که نظامی گری نما ید. نظامی گریی که درائتلاف با ملا گری ، طا لبان والقاعده را تولید واکنون که القاعده وطا لبان کمرنگ شده اند، با تغییر قیا فه ازآن ها داعش را ساخته است تا بد ین وسیله بخشی ازطا لبان را به کمک ستون پنجم خود که کرزی - غنی ، برا یش دردرون دستگاه دولت افغا نستان ساخته اند وارد ساختارحکومت بعد یی کا بل کرده به هدف سیا ست عمق استرا تژیک خود دراین کشور برسد. دراین راستا، ما نع عمده ی سیا ست افغا نی پا کستان، غیرپشتون ها به ویژه تاجیک ها می باشند ؛ وسفراخیرقمربا جوا به کا بل به این خاطرصورت گرفت تا هم نما یش دهد که موا فق بازگشت امارت طا لبان نمی با شد هم به کمک کرزی- غنی- عبدالله، ما نع مخا لفت تاجیک ها وهزاره ها وازبک ها به پروسیه ی دروغین صلح خود میان کا بل وطا لبان به شرکت امریکا وچین وروسیه شود. فکرنمی کنم که غیرپشتوها بگذارند که سیا ست عمق استرا تژیک پا کستان به کمک امریکا، چین وغنی- کرزی- عبدالله وستون پنجمش دردرون دستگاه دولت که اکثرا متشکل ازپشتو زبان ها می باشد، عملی شود. اکنون که ، مسئله ی تغییر چپن طا لبان به داعش وصا درکردن آن به آسیای میا نه به میان آمده است و ایران موضع خود را با موضع روسیه نزد یک ترساخته است ؛ وپا کستان هم کوشش دارد که طا لبان را خوب وقا بل قبول برای روسیه وداعش را که همان طا لبان د ست ساخت خود ش می باشد، خطرزا نما یش دهد ؛ وطا لبان و داعش هم کوشش دارند ازا ین طریق زیرنظرافسران امنیتی پاکستان تجارت نیمه -نیمه نما یند. یعنی نیم برای آی اِس آی ونیم برای خود شان دا لروکرسی کما یی کنند. دربازی سیا سی- د یپلما تیک، اگرچه این گونه رفتارهای کج دارومریزدرمیان ودرون کشورها وگروه ها را یج بود ومی باشد، اما پا کستان دربهره برداری ضد انسا نی ازمذهب وتروریسم مذهبی ثا بت کرده است که هنرمند است وهنرمندی خود را درتباه کاری علیه افغا نستان وتاحدی هند، به نما یش گذا شته است. مثلا، شکست رسواخیزارتش پا کستان دربرا بر ملیشه های مرزی هند درماه د یسا مبر1971که به جدای پا کستان شرقی یا بنگله د یش منجرشد، باعث شده است که ارتش پا کستان بجای رو یارویی با ارتش هند، ازتروریسم مذهبی علیه آن بهره برداری نما ید. چون ، هند قوی است وپا کستان ضعیف ؛ از روش هنرمندا نه ی بهره برداری ازتروریسم مذ هبی علیه آن درکشمیرکارمی گیرد. البته با این فرق که بیشتر در افغا نستان وکمتردرکشمیر، ازتروریسم بهره برداری می کند. ازاین که حکومت افغا نستان فا سد و ضعیف می با شد ،زیرنام مبارزه علیه نفوذ هند درکا بل، تروریسم پا کستان به مصاف آن رسیده است. طرفه اینکه، امریکا که حکومت کا بل د ست نشا نده اش می با شد ، فریب تروریست پروری پا کستان علیه افغا نستان بنام دفع خطرهند را خورده است ! درحا لیکه، اصل مبارزه ی تروریستی پا کستان علیه امریکا، هند وافغا نستان یا اصلا علیه امریکا می با شد. به این خا طرکه، پا کستان درافغا نستان عمق استرا تژیک می خواست که آن را امریکا بد ست گرفته است تا علیه چین وروسیه بکاراندازد. ازاین رو، به نفع پا کستان می دا نم که سیا ست د وستی با افغا نستان راجا یگزین سیا ست حما یت ازتروریسم علیه آن گزینش نما ید. درغیرآن، شکست پا کستان وتروریسم نظامی گرا نه اش حتمی خواهد بود! کارهای که هند با ید درافغا نستان انجام دهد! روشن است که ، هند تنها کشوری درمنطقه می باشد که دربازسازی اقتصاد ، ارتش ، معارف وخد مات بهدا شتی افغا نستان سهم بالاگرفته است. سهمی که افراد عادی افغا نستان ازآن هم می دا نند هم استقبا ل می کنند. بنا براین، فکرمی کنم که تمرکزهند برمسئله های زیر درافغا نستان بسیارمهم می با شد : 1- ضربه زدن به تند روی وتروریسم مذهبی درافغا نستان که سرچشمه اش پا کستان می با شد. تروریسمی که تهد ید به هند هم می با شد. 2- تمرکزبردولت سازی وبازسازی اقتصادی درافغا نستان. 3- بازسازی ارتش افغا نستان ازطریق آموزش کا درهای نظا می آن. 4- معلوم است که کا در کهنه ارتش افغا نستان مجهزبا فن آوری جنگی شوروی می با شد وهند هم کشوری مجهزبه همان فن آوری می باشد. پس، می تواند خا لیگاه شوروی را دربازسازی ارتش افغا نستان تا اندازه ی زیا دی پُرنما ید. 5- هند درفن آوری زراعتی ، اموربهدا شتی واداری هم می تواند که افغا نستان را کمک نما ید. ازنظرعملی ، درحا لیکه ، دراصل نخست، هند مشکلات کمتری دارد اما دراصل دوم مشکلات زیاد می تواند داشته باشد. درحقیقت ، مشکلات هند دراصل نخست به این خاطرزیاد می با شد که پا کستان بالای قبا یل پشتون چه مذهبی ها یش وچه قبیله گرا یان سیا سی اش نفوذ بسیار دارد وازاین نفوذ به نفع تروریسم وزیان هند وافغا نستان حتا امریکا استفا ده کرده ومی کند. اگرحا مد کرزی واشرف غنی ، اول به پا کستان بخاطرکمک آن به طا لبان علیه دولت اسلامی که رهبر آن استاد ربا نی تاجیک بود نوکری کرد ند ودوم نزد آن سرخم کرد ند ، تا د کان طا لبان را بسته ود کان خود آن ها را باز نما ید. کاریکه پا کستان نکرد وبا عث شد که گرا یش صوری به هند نشان دهند، دا ل براین است که این آقا یان وهم تباران شان پا کستان را برهند ترجیح می دهند واگرگه گاهی به هند رفت آمد می کنند،هد ف شان این است که به پا کستان نما یش دهند که به ما توجه کنید ورنه هند که هست! مزید برآن ، پشتوزبان ها درافغا نستان اقلیت مطلق می باشند؛ ازاین رو، کرزی وغنی نگذا شتند که شنا سنا مه برای مردم توزیع شود تا پروسه ی دموکرا تیک تقویت شود؛ موضوعی که خواست پا کستان ونوکران پشتوزبا نش می با شد. زیرا که ، درپروسه ی دموکرا تیک هم طا لبان دریشی پو ش هم طا لبان ریشو- تروریست بازنده می با شند. ازاین سبب بود که ، اول نهاد توزیع شنا سنا مه را بسته وکارمندان آن را مرخص کرد ند که منجربه تظاهرات گسترده آن ها درکا بل علیه حکومت شد ، ودوم، غنی بر خلاف مصوبه پارلمان توزیع شنا سنا مه را با درج افغان درآن شروع کرد که با مخا لفت اکثریت مطلق مردم روبرو شده است. اگرکرزی و غنی توجه به مذا کره با طا لبان وکسب حما یت پا کستان ودوگا نه بازی باهند کرده ومی می کنند، نا شی ازترسی می با شد که قومیت های غیرپشتون ومخا لفت شان با طا لبان وپا کستان وخواست شان برای توزیع شنا سنا مه بد ون درج افغان درآن وراه اندازیی پروسه ی دموکراتیک ایجاد کرده است. درسفرراحیل شریف، فرمانده قبلی ارتش پا کستان به کا بل هم مسئله مهم مورد بحث اووغنی، مهارمخا لفت غیرپشتون ها با مذا کره با طا لبان زیرا ثرپا کستان بود. سفر اخیربا جوا درروزد وشنبه 20 ماه ثوربه همراه کارترهمتای انگلیسش به کا بل هم درهمان محورمی چرخد. گفت وگوی اشرف غنی با آن ها هم به تنهای صورت گرفته است وخبرهای که به بیرون درز کرده اند بیا نگر این می با شند که کا هش شمار ارتشی های افغا نستان وآموزش آن ها توسط ارتش پا کستان ورهای زندانی های طا لبان وکمک درازبین بردن مخا لفان پا کستان یا حرکت محا فظت ازپشتون ها وامتیازات گمرکی ورسمیت مرز د یو رند پرسمان های مورد گفت وگو بوده اند. جا لب این است که ، با جوا از غنی خوا سته است که درکوبیدن مخا لفان پا کستان کمک کند و حا ضرنه شده است که پا یگاه های طا لبان در کو یته وپشاور ومنا طق مرزی کشورخود با افغا نستان را بسته نما ید. بهرصورت، افغا نستان امروزوفردا، افغا نستا نی نیست ونخواهد بود که قبیله گرا یان طا لبا نی- شاخه ی ریشوی ارتش پاکستان وطا لبان دریشی پوش پاکستا نی- امریکای- انگلیسی درآن ما نند گذ شته خود سری وبازی های سیاه سیا سی- قومی نما یند. بازی های که افزون برسیا ست غلط امریکا ، عربستان ، پا کستان وایران، کمک درایجاد وضع ناهنجار- تروریسم - قبیله گرا یی سیا ست زده ی کنونی وخیزش ها در د یگر قوم ها درصورت تن ندادن طا لبان به روند نیمه جان گفت وگو های صلح کرده است. ازا ین رو، معلوم است که پا کستان ، طا لبان وطا لبان داعش نا میده شده درصد د این هستند که افغا نستان را به حیث مرکزتروریسم علیه هند ، آسیای مرکزی وایران نگهداری نما یند. پس، به نفع هند می باشد که هم درمهارتروریسم هم دردولت سازی هم دربازسازی اقتصادی ،افغا نستان را کمک نما ید به گونه ی که تا کنون کرده است. چون سیا ست افغا نی پا کستان متکی برحما یت ازتروریسم وقبا یل پشتون / افغان می باشد، نتوا نست جزویرانگری نتیجه ی د یگری بد ست آورد. ازا ین رو، به نفع هند می باشد که سه کارزیررا به گونه ی جدی درافغا نستان بکند: 1- موج تند روی مذ هبی وتروریسم طا لبا نی- پا کستا نی را با کمک افغا نستا نی های مخا لف پا کستان به آن سوی مرزد یورند برا ند. 2- کمک به پروسه ی دموکرا تیک ، نه دموکراسی ازنمونه های کرزی- غنی-عبدالله نما ید. پروسه ی که درادامه ونها یت آن مردم افغا نستان دارای حکومت فرا قومی- گروهی ای ممثل اراده خود خواهند شد ؛ وریشه های تروریسم مذهبی پا کستان هم درسرزمین افغا نستان کنده خواهد شد. 3- امریکا را تشویق نما ید که سیا ست افغا نی شکست خورده اش را بازنگری کند. دراین صورت، سیاست افغا نی بازنگری شده ی امریکا وسیا ست افغا نی صلح جویا نه ی هند ، درهمسازی با سیا ست مخا لف تروریسم کشورهای منطقه، کمک فرا وا نی درمهارتروریسم ، تا مین صلح وبازسازی وتوسعه ی متوازن درافغا نستان خواهد کرد. دراخیر، به سیا ست وهد ف های ترکیه درافغا نستان پردا خته نو شته را پا یان می دهم. سیا ست وهد ف های ترکیه درافغا نستان سیا ست وهد ف های ترکیه دررا بطه به افغا نستان را به این خاطر دراخیر نوشته به بررسی گرفتم که قراراست درروزهای پس از عید رمضان گفت وگوهای صلح میان افغا نی در استا نبول ، زیر نظر سازمان ملل برگزارشود. گفت وگو های که امید به آن بسته شده است که کمک به مهارتروریسم و تا مین صلح درافغا نستان می نما ید. درست است که گفت وگوهای استا نبول زیر نظرسازمان ملل صورت می گیرد ؛ اما حکومت رجب طیب ارد وگان بد لیل های زیر می توا ند بیشترازآن موثروا قع شود: نخست، رجب طیب ارد وگان هم با جهادی های سا بق هم با مارشا ل د وستم ازبک تباررا بطه دوستا نه دارد؛ نیروهای که هم در گفت وگوهای استا نبول شرکت می کنند هم در سیا ست افغا نستان دارای نقش می با شند؛ دوم، رجب طیب ارد وگان هم با حکومت اشرف غنی هم با حکومت پا کستان روا بط دوستا نه دارد؛ سوم ، ترکیه عضو نا تو می با شد. معلوم است که نا تو از افغا نستان می رود ؛ اما ترکیه درآن با قی می ما ند. همچنان ،ترکیه با امریکا ، روسیه وچین ، سه عضو دا یم شورای امنیت سازمان ملل وسهم داران موثردر گفت وگو های حکومت افغا نستان و طا لبان ،منا سبا ت دوستا نه دارد. بنا برآن ،هم مردم وآگا هان افغا نستان هم کشورهای سهم گیرنده در گفت وگو های استا نبول هم جا معه ی بین المللی امید وارهستند که این اخیرین گفت وگو ها ومهارکننده تروریسم وتا مین کننده صلح در کشور جفا کشیده ی ما با شد. ازاین رو، به نفع ترکیه می دا نم که به پا کستان فشار وارد نما ید تا هم پا یگاه های طا لبان را در خاک خود بسته نما ید هم به بازیی دوگا نه ای خود درافغا نستان پا یان دهد. معلوم است که پا یان بازی دوگا نه پا کستان درافغا نستان ، موفقیت گفت وگوهای استا نبول وموفقیت بزرگ ترکیه به خصوص ارد وگان می با شد. همچنان ، به نفع ارد وگان می دا نم که ایران وهند را هم در گفت وگوهای استا نبول دعوت نما ید. به این خاطرکه ، پا کستان مخا لف حضور هند وامریکا مخا لف حضور ایران در گفت وگوهای استا نبول معلوم می شوند. وقتیکه پا کستان با وجود تروریسم کاریی بیست سا له اش درافغا نستان در گفت وگوهای استا نبول حضوردارد وهند با وجود کمک دربازسازی آن اگردربیرون گفت وگو ها بما ند ،هرگزکمک کننده بروند صلح نمی با شد. ایران هم هم مرز افغا نستان می با شد هم بیشتراز دومیلیون مهاجر افغا نستا نی را در سرزمین خود دارد هم همکار طا لبان البته کمرنگتر در مقا یسه با پا کستان می با شد. ازاین رو، حضور پا کستان در گفت وگوهای استا نبول وغیبت ایران وهند درآن کمک درتا مین صلح درافغا نستان نمی کند.