اسپ های امریکا درافغانستان ؛ قاطر ثا بت شد ند

ابراهیم ورسجی
هجدهم سرطان 1397
مد ت ها ست که این پرسش در ذهنم می چرخد که چرا امریکا درحکومت سازی وبازسازی ومهارتروریسم درافغانستان شکست خورد؟ پرسشی که ایجاب پاسخ انتقادی را می کند. ازاینکه افغانستان زاد گاهم می باشد ، لازم می دانم که به این پرسش ودیگر پرسش ها پاسخ های درست پیدا وارایه کنم. درحالیکه ، می دانم پا سخ پیدا کردن یا پا سخ دادن به بسیاری پرسش های این چنینی آسان نیست ؛ با وجود آن ، حتی الامکان کوشش می کنم به این پرسش ودیگر پرسش های مربوط به بحران افغانستان پاسخ درخور پیدا وپیش کش نما یم. ازاین رو، امروز کوشش می کنم به این پرسش که چرا دیپلما سی وجنگ امریکا علیه تروریسم درافغانستان درمانده شد ، پا سخ درخور بد هم؟
من که سیاست خوانده ام ودا رای مطالعات اسلامی نیز می باشم ؛ کوشش کرده و می کنم که درباره ای جریان های اسلامی ازقرن نزدهم میلادی تا کنون بطورعام بررسی های انتقادی ارا یه کنم. ازاین نگاه که، شاهد جنگ گروه های اسلامی افغانستان علیه اتحاد شوروی وبعدا تروریسم طالبان دست ساخت انگلیس وامریکا وپاکستان علیه آن ها بودم ؛ لازم می دانم به این گونه پرسش ها پاسخ های منا سب ارا یه کنم. ازاین سبب که ، جنگ جهادی های افغانستان علیه اتحاد شوروی وحما یت ابزاری امریکا ازآن ها وبعد اززمین بوس شدن حکومت وابسته به مسکو، ابزارکردن حزب اسلامی وطالبان علیه حکومت جهادی ها واکنون ابزارشدن طالبان بد ست ارتش پاکستان علیه امریکا درافغانستان ، برای مردم این کشوربسیارمصیبت آفریده است؛ بحث های انتقادی دراین مورد وموارد منوط به آن ضروری به نظرمی رسد.
چون ، دراین نوشته ، بحث درباره قاطر ثا بت شدن اسپ های امریکا درافغانستان می با شد ؛ لازم می دانم که به نقد سیاست افغا نی امریکا بپردازم. ازاین رو، بهتر می دانم به امریکای های مسئول درامورجاری افغانستان بگویم که بسیار بهوده دراین کشوربازی کرده اید. خوب است که را برت گیتس وزیر دفاع پیشین امریکا درکتاب خود" وظیفه" اعتراف کرده است که امریکای ها با وجود مصروفیت های زیاد در افغانستان ،چیزی درباره ای این کشور نمی دا نند. درواقع، همین نادانی شان را جع به افغانستان بود که قاطررا اسپ فکرکرده خود را درمخمصه انداخته ومردم افغانستان را رنجور وتروریستان را با دالربخشی های خود به نظامی های پاکستانی تقویت کرده اند.
جای تاسف است که ، رابرت گیتس وزیر دفاع قبلی امریکا ازنا دا نی مسئولان امریکای را جع به افغانستان سخن گفته اما ازسیا ست ابزاری کشورش دررا بطه با اسلام ومسلمان ها به خصوص مسلمان های افغانستان سخنی نگفته است. بنا برآن ، به حیث یک تحلیل گر سیاسی وعلاقمند به شناخت را بطه امریکا با اسلام به خصوص با رخ داد های افغانستان ، می خواهم به این پرسش که چرا اسپ های امریکا درافغانستان قاطر ثا بت شد ند؛ پا سخ دهم ؟ بلی، با کود تای سرطان سال 1352 که درآن مشخص شده بود که شوروی ازسلطه برموقعیت استراتژیک افغانستان به سوی سلطه ای اید ئولوژیک بر آن پا پیش می گذارد، برخی افراد بنام های تحصیل وبهانه های دیگر روانه ای امریکا شد ند.
دراین راستا ، وقتیکه کود تای ماه ثور 1357 ، افغانستان را بزیر سلطه اید ئولوژیک شوروی سوق داد، هم جریان های اسلامی کمر به جنگ بستند هم ما موران کهنه سال ونیمه سال با لا ومیا ن رتبه ی حکومت های شاهی وجمهوری نمای این کشوری دارای تاریخ سیاسی نا شاد روانه ای امریکا وانگلیستان شد ند. طرفه اینکه ، برخی ازآن ها که درشبکه های جا سوسی امریکا وانگلیس جذ ب شده بود ند، به پاکستان برگشته کوشش ها درجهت کسب عضویت درسازمان های اسلامی کرد ند. آری، این گونه عضویت گرفتن ها بعد ازپیاده شدن ارتش سرخ به افغانستان بی نتیجه وبا نتیجه گسترش هم یافت. من که بخاطرعضویت درسازمان جوانان مسلمان که ازآن جمعیت اسلامی ساخته شد وبعدا حزب اسلامی با انشعاب ازآن توسط آی اِس آی درپشاور سا خته شد وهمچنان با سیاف که سیف او هرگز ازغلاف بیرون نشد، شنا خت داشتم ؛ می دانم که چه بازی های نا پاکی نبود که امریکا با آن ها نه کرد! درواقع، ویران شدن کابل وویران شدن شمالی ودیگرسرزمین های اکثرا دارای مردمان فارسی زبان ، زاده سیاست ابزاری امریکا وتباه کاری پاکستان وابزارکردن حزب اسلامی وطالبان می باشد.
ازاین که امریکا دا رای سیاست خارجی منفعت جویا نه وارزش بر اندا زا نه حتا نفی کننده ای ارزش های خود ش مانند دموکراسی،آزادی وحقوق بشرمی باشد، بازیی آنچنا نی آن با اسلام وجنگ مسلمان های افغانستان علیه شوروی موجه می باشد. با اینکه امریکا دنبال منفعت خود درافغانستان می گشت ومی گردد، فکرنکرده بود که این کشورهم دارای موقعیت استراتژیک درد سرساز است هم ترکیب قومی پیچیده ای دارد که کم دقتی درباره آن ها هم شوروی هم امریکا را گرفتار سردردی های فراوان کرد ومی کند. ازاین که شوروی وفات کرده است ودرکتاب" جهاد افغانستان وجنگ سرد قدرت های بزرگ" ، درباره درد سرسازی های که اسپ های قاطر ثابت شده اش برایش ایجاد کرده اند بحث کرده ام، دراین نوشته درباره قاطرثابت شدن اسپ های امریکا ودرد سرآفرینی های آن ها برای قاطربان تمرکزمی کنم.
جا لب این است که ، دردوره جنگ جهادی ها علیه ارتش سرخ ، امریکا برای سهولت شان درانتقال اسلحه ومهمات ازمنا طق کوهستانی پاکستان به منا طق کوهستانی وشهری افغانستان ، قاطرهای زیادی ازمکزیک و چند کشوردیگر آورده بود تا درانتقال اسلحه ومهمات درجنگ علیه کمونیسم سهم بگیرند. درحالیکه ، قبلا قاطرهای آورده شده توسط امریکا خوب نقش بازی کرد بود ند! برخلاف، وقتیکه امریکا قاطر های دو پا ازهمان قاطرهای چهار پا را اسپ فکرکرده بجای بارکشی به سیاست کردن درافغانستان بکارانداخت، موفق درانجام ما موریت محو له نه شد ند! ازهمه خنده داراینکه ، امریکا اسپ های خود را بنام تکنوکرات وارد افغانستان کرده بود تا تکنوکراتیک سیاست کنند ! متاسفانه، آن ها قاطر ثابت شد ند وسیاست تروریسم زدای امریکا را زمین بوس کرد ند.
ممکن است برخی دوستان فسبکی وفرهنگی ام بگویند که به قاطر ها واسپ ها بی حرمتی کرده ام به گونه که درمقاله" بسیاری امیران افغانستان به اندازه خرملا نصر الدین شعورندارند" ، گفته بو د ند که به خرملا بی حرمتی شده است! به آن ها می گویم که جای بی حرمتی به خر، اسپ وقاطرنیست، به این خاطرکه، آن ها همه خد مت گاران بی مزد بشریت می باشند. این که سیاست کا ران وامنیت کا ران امریکای با تمیزنا گذاری به آن ها بی مهری کرده اند، جای تاسف است! درپیوند به همین مسئله ، درفرهنگ عا میانه ای پشتو یک مثل داریم این گونه که یک پیرمرد کوچی وقت مردن از بزها،گوسفند ها ، خر،اسپ وشترخود طلب بخش کرد؛ همه بخشید ند ش به جز شتروعلت نا را حتی شترازاو این بود که خررا بر او پیش اندا خته بی حرمتی اش کرده بود! ازاین رو، امریکا که قاطران را بنام اسپان به افغانستان آورد آن هم با پسوند تکنوکرات و قاطر گری شبهه تکنوکراتیک شان هم بی حرمتی به اسپ ها می باشد هم کمک به فربه شدن تروریستان کرد! ازاین رو، با ید تا وان بپردازد که می پردازد.
مثلا ، بر اساس برآورد جان ساپکو / بررسی کننده ای خاص کمک های امریکا برای افغانستان ، ازماه ژانویه 2002 تا کنون ، امریکا 125 هزارمیلیون دالر دراین کشور هزینه کرده است که 67 هزارمیلیون دالر آن برای نیروهای دفاعی - امنیتی وبقیه آن که 48 هزارمیلیون دالر می شود ،برای بازسازی پرداخت شده است. جای تا سف این است که ، اسپ های قاطرثا بت شده امریکای یک کیلومترسرک را درکابل پخته نکرده اند ؛ وتنها ساختمان وزارت دفاع را خود امریکا ساخته وساختمان پارلمان را هند ساخته است. مسئله ای که نشان می دهد که وا قعا اسپ های امریکا درافغانستان قاطرشده اند.
بنا برآن ، به امریکا که اسپ ها یش درافغانستان قاطر ثابت شد ند و قاطربان خود را درمخمصه گرفتارکرده اند ، پیشنهاد می کنم که کارهای زیررا برای بیرون رفت ازبحران سیاسی- اداری- اقتصادی ای غیر قابل مهارافغانستان وتروریسم افسارگسیخته ای پاکستانی درآن انجام دهد: نخست ، رسما بپذ یرد که اسپ ها یش قاطر ثابت شده اند؛ دوم،اسپ های قاطر ثابت شده اش کمک به تروریستان یا قاطرهای پاکستانی کرده اند ؛ سوم، درسیا ست قاطر پرور خود بازنگری کند؛ چهارم؛ درک کند که درافغانستان دیگرمردم دوام قاطر های درجایگاه اسپ ها جای گرفته آن هم بنام تکنوکرات ها را نمی پذ یرند. خیزش ها درشمال هم با ید درس عبرت برای قاطربان شود. درغیرآن، قاطر بان که درمنصرف کردن پاکستان ازکمک به تروریست یا قاطران بارکشش شکست خورده است؛ چاره ای ندارد جزاینکه با قبول رسمی شکست دربرابر تروریسم افغانستان را ترک گفته برود! درباره نرفتن ازافغانستان،نباید امریکا یا قاطربان نگرانی مبنی بر غلبه تروریسم دراین کشور داشته با شد. به این خاطرکه، درافغانستان نیروهای زیادی وجود دارند که می توانند پاکستان یا قاطربان اصلی را سرعقل بیاورند. به شرطیکه خود امریکا مانند گذ شته کمک به قاطربانی یا تروریست پروری پاکستان وصادرکردن قاطران تروریست به افغانستان نه نماید.