تفاهم میان مقام هائی دفاعی افغانستان وپاکستان؛گذشته ی تاریک وآینده ی نامطمئن

ابراهیم ورسجی
13-11-1391
دراین روزها،بخاطرنزدیک شدن زمان عقب نشینی سربازان غربی بویژه امریکائی ازافغانستان،سخن هاوبحث هادرباره ی رخ دادهائی احتمالی پس از2014،بیشترازپیش درکشورما داغ ترشده است.افزون برداغترشدن موضوع نامبرده،بالارفتن رخدادهائی تروریستی وتوحشزا درپاکستان ونقشی که ممکن است آن کشورپس از2014 درافغانستان بازی نماید،نیزبه سخن روزرسانه هابدل شده است.ازاین رو،نویسنده که هم درپاکستان زیست کرده وهم درس خوانده وتاجائی درباره ی سیاست هائی ویرانگرانه ی نظامی هائی آن کشوردرافغانستان آگاهی دارد،مطالعه ی اوضاع درونی پاکستان ونقش تباه کارانه ی دیروزوامروزفرماندهی ارتش وسازمان زیرزمینی ای این کشور/آی اِس آی رادرافغانستان به گونه ی جدی ودوامداردنبال می نماید.
دراین راستا،درشبانگاه دوشنبه28ژانویه-9دلوبه وقت آتوا/پایتخت کاناداکه برابرباصبحگاهِ روزسه شنبه اسلام آباد می باشد،مصروف مطالعه ی گزارش هائی خبری- تحلیلی درویب سایت"دان"روزنامه ی انگلیسی زبان پاکستان بودم که نظرم به این عنوان"پاکستان خواستارصلح وامنیت پایداردرافغانستان می باشد،"خورد.عنوان یادشده اززبان پرویزکیانی،فرمانده ارتش پاکستان گزارش شده بود؛ازاین رو،موضوع راپی گرفتم.چون،این چندین باراست که اززبان کیانی این گونه سخن هاشنیده می شود ودرسیاست پاکستان هم اوونظامیان زیرفرمانش می باشند که تصمیم می گیرند،تاسیاست مداران.ودراین باره ،مقاله هائی زیادی تاکنون توسط نویسنده نویشته شده ودروبلاک "اندیشه"بازتاب یافته است.بنابرآن،موضوع راپی گیری کردم وبرایم روشن شد که بسم الله محمدی وزیردفاع اداره ی ناکارآمدِ کرزی درراس یک هیئتِ دفاعی به پاکستان رفته وهیئت افغانی روزیکشنبه27ژانویه-8دلو،ملاقات هائی بارئیس جمهورزرداری دراسلام آباد وپرویزکیانی فرمانده ارتش درمقرفرماندهی ای آن درراولپندی داشته است.
برای نویسنده،این سخن رئیس جمهوروفرمانده ارتش پاکستان که:کشورشان خواستارصلح وامنیت پایداردرافغانستان می باشد، وصلح وامنیت درافغانستان رابه نفع پاکستان ارزیابی می کنند،...همچنان، سخنان بسم اله محمدی وزیردفاع افغانستان درملاقات بافرمانده ارتش پاکستان در راولپندی:"که این مهم است که همکاری هائی دفاعی میان دوطرف افزون شود وارتش افغانستان درمسایل دفاعی ازارتش پاکستان رهنمائی می خواهد؛ودرجریان گفتگوها،هردوطرف توافق نمودند که درجنگ علیه تروریسم متحدانه مبارزه نمایند"(1)،ازچندین نگاه دارائی اهمیت می باشد.نخست،درباره ی پاکستانی ها،چه نظامی وچه سیاسی، ونظروکارکرد شان دررابطه با افغانستان، نویسنده مقاله هائی بسیاری نوشته است که خوانند گان بامراجعه به وبلاک"اندیشه"می توانند آن ها رابه خوانش بگیرند.دوم،درظاهر، دیگرگونی ای درموضع پاکستان نسبت به افغانستان وبازگردانی ای صلح وثبات دراین کشور دیده می شود.دیگرگونی ای که بخاطر بازی هائی دوگانه ی پاکستان درافغانستان شک برانگیزاست.ازاین رو، درعمل باید دیده شود که این کشور به کارکرد دستگاه تولیدی وصادرات تروریستی ای خود پایان می دهد!سوم،درسخنان بسم الله محمدی، این جمله بسیارمهم می باشد که"ارتش افغانستان درمسایل مسلکی- دفاعی ازارتش پاکستان هدایت می گیرد.درواقع،همین گفته،خواست دیرینه ی نظامی هائی پاکستانی می باشد.این که فرماندهی ارتش پاکستان دردوره ی حکومت هائی نابسامانِ جهادی ها وطالبان به گونه ی جدی می خواست افغانستان را ویران وازابزاروآلات جنگی تهی نماید،برمی گردد بدوعامل زیر:نخست،دید گاه ارتشی هائی پاکستانی نسبت مردم پاکستان که برخاسته ازذهنیتِ استعماریی انگلیس ها یابادار قدیمی شان می باشد.دیدگاهی که درآن مردم باید کنترول شوند، نه این که درقدرت وحکومت سخنی داشته باشند.دوم،مهارنمودن افغانستان تادیگرنتواند بدردسری درآینده برای اسلام آباد تبدیل شود.دررابطه به اصل نخست،این یک واقعت آشکاراست که....انگلیس هادرهند، نظامی ها راازپنجابی ها،پشتون ها،راجپوت ها،سیک ها،جات ها ودوگره هابرگزیدند،وتوسط این ها دیگرنژادهائی هند راکنترول وسرکوب کردند.(2)زمانیکه هند تجزیه وپاکستان وارد عرصه ی تاریخ سیاسی منطقه شد،همان نظامی هائی قبیلگی- بزرگ مالکی- پنجابی و پشتون برپاکستان غالب وجنازه ی دموکراسی رابرداشتند.اگربنگله دیش/پاکستان شرقی پیش ازجداشدنِ خشونت بار ازپاکستان غربی/کنونی باوجود داشتن اکثریت نفوس یک منصب داربه رتبه ی ژنرال درپاکستان متحد نداشت،برمی گردد به همان اصلی گزینشی درارتش توسط انگلیس ها.درواقع، نبود منصب دارانی بالارتبه ازخودشان درارتش پاکستانِ متحد؛سبب شد که، به گفته شیخ مجیب الرحمن نخستین رئیس جمهوربنگله دیش:نظامی هائی پاکستان غربی سه میلیون بنگالی رادرجنگ داخلی 1971بکشند.(3)درحقیقت،همان کشتارزمینه سازی کرده بود که زمانی که در16دیسامبر1971،ارتش هند دست به مداخله زده به سوئی "داکه"پیشروی نمود،بنگالی ها ازسربازان هندی باگرمی پذیرائی کردند!
درواقع،بازماندگان همان نظامی هائی خاین وجنایت کارکه سه میلیون مسلمانان بنگالی را کشته بودند،ازسه دهه بدین سو،می کوشند باصادرات تروریستی وتباه کاری افغانستان رایابه یک ولایت پاکستان تبدیل نمایند ویااینکه مدیریت نیروئی دفاعی آن رابدست بگیرند تاازطریق ارتش سیاست کشورما رامهاریادستکاری نمایند!ازاین رو،پرسمان هدایت گیریی ارتش افغانستان ازپاکستان ،یک پرسمان جنجال برانگیزمی باشد،ونویسنده راواداشت که به ته آن برسد.ازسوی دیگر،پرسمان هدایت گیریی ارتش افغانستان ازارتش پاکستان آن هم اززبان بسم الله محمدی برائی نویسنده ،هم باعث نگرانی وهم باورکردنی نبود،بدودلیل:نخست،پاکستانی هاپس ازفروپاشی حکومت کمونیستی درسال1371می خواستند بافرمانده مسعود معامله نمایند و ازاودعوت نمودند که به اسلام آباد بیاید که نپذیرفت.ازمسعود پرسان کردم که چرابه دعوت پاکستانی هاپاسخ منفی دادی؟پاسخش این بود که چیزی که آن هامی خواهند یعنی کنترول ارتش افغانستان، برایم پذیرفتنی نیست؛ازاین رو،به پاکستان نرفتم.دوم،ملابسم اله وزیردفاع کنونی که مسعودهمواره اوراملاخطاب می نمود،چگونه برخلاف روح وروان فرمانده خود عمل وبه هدایت گیری ازارتش پاکستان گردن نهاده است؟اگرکرزی چنان هدایتی داده باشد،پرسمانی دیگری می باشد که پسانترفاش خواهدشد!وکرزی برای ماندن درقدرت می تواند بهرکاری دست بزند،همان گونه که به قدرت بالاکشیده شده است.ازجانب دیگر،پاکستانی ها دررسانه هائی انگلیسی واردوی خود سخن هائی متفاوت می گویند؛ازاین رو،کوشیدم که موضوع رادررسانه هائی اردوزبان پاکستان نیزپی گیری نمایم.دراین راستا،وقتیکه به مطالعه ی خبرها وتحلیل هادرسایت " جنگ"پرداختم،خبری ازهدایت گیریی ارتش افغانستان ازارتش پاکستان اززبان محمدی درمیان نبود،وتنهاگفتگوهائی دوطرفه این گونه بازتاب یافته بود که:درملاقات بازرداری وپرویزکیانی،وزیردفاع افغانستان بخاطررهاکردن طالبان ازآن هاتشکرنموده است،وزرداری وکیانی گفته اند که امنیت درافغانستان به نفع پاکستان می باشد ودرپاکستان زمانی امنیت برقرارمی شود که درافغانستان ثبات وامنیت تامین شود.درعین حال،آن هاتاکید نموده اند که پاکستان به مداخله درافغانستان یقین ندارد.برپایه ی گفته ی سخن گوی ارتش پاکستان،درگفتگوهائی کیانی ومحمدی ،مسایل مهم برای هردوطرف مورد بحث قرارگرفته وبه همکاری هائی باهمی ارتش هائی هردوکشورتاکید شده است.(4)
پس ازکند وکاودررسانه هائی پاکستانی،به گزارشِ پخش شده توسط"رویترز"/خبرگزاریی انگلیستان درزمینه رجوع نمودم.ازآنجاکه بی بی سی پخش کننده ی اولی گزارش هائی رویترزمی باشد،درسایت اردوی بی بی سی/بی بی سی اردو دات کام، گفتگوهائی مقام هائی دفاعی افغانستان وپاکستان این گونه بازتاب یافته بود:دررابطه به سفرهیئت دفاعی افغانستان به ریاست ژنرال بسم الله محمدی وزیردفاع آن کشوربه اسلام آباد که روزیکشنبه8دلو-27ژانویه در"جنرل هید کوارتر/مرکزفرماندهی ارتش پاکستان درراولپندی، ملاقتی باپرویزکیانی فرمانده ارتش پاکستان داشت،یک مقام نظامی پاکستانی که ازمحتواوآژندائی موردبحث طرفین آگاهی داشت ،به بی بی سی گفت که گفتگوهامیان افسران نظامی دوطرف همه جانبه واستراتژیک بود و درمحورتحولات افغانستان پس ازتخلیه ی این کشورتوسط ناتودرسال2014وپالیسی هائی مربوطه ی هردوکشوردورمی زد.برپایه ی گفته ی منابع آگاه خبریی،پس ازتخلیه ی افغانستان توسط نیروهائی غربی،به کنترول مشترک مرزها،روابط نزدیک وباهمی نگهبانان مرزی دوطرف،نقش پاکستان درفرایند بازگردانی ای امنیت به افغانستان،معاهده ی آموزشی میان ارتش هائی هردوکشوروتوسعه ی اجتماعی واقتصادی مناطق مرزی توافق صورت گرفته است.برپایه ی منابع نظامی،فرمانده نیروئی زمینی ارتش پاکستان به وزیردفاع افغانستان "اطمنان "داده است که درتامین امنیت مرزهائی پاکستان وافغانستان تاحدممکن کوشش می شود تادرافغانستان امنیت تامین شود، ودرسال آینده تخلیه ی افغانستان توسط ناتوبه آرامی صورت بگیرد.ازاین که از ژنرال بسم الله تاجیک تبار،درپایگاه فرماندهی ارتش پذیرائی گرمی صورت گرفت.بعضی مقام هائی ارتشِ پاکستان گفتندکه، گفتگوهائی دوستانه ی غیررسمی پیش ازآغازگفتگوهائی رسمی باژنرال تاجیک تباردرمقرفرماندهی ارتش صورت گرفت وبه هیئت افغانی این تاثرداده شدکه ساختارارتشِ پاکستان درافغانستان نه تنهاباپشتون،بلکه بانیروهائی غیرپشتون هم برابرانه وهم سطح روابط می خواهد.( 5)
اکنون که ازدیدگاه صلح جویانه ی مقام هائی سیاسی ونظامی پاکستان وپذیرائی گرم آن هاازهیئت افغانی آگاه شدیم،توجه به این نکته وپرسمان هائی منوط به آن ضروری می باشد که آیا واقعاًدردیدگاه پاکستانی هادیگرگونی آمده است یااین که بازهم مانند گذشته بازی دوگانه نموده به صادرات تروریستی خود ادامه میدهند؟البته که، فشارهائی بسیاری برپاکستان واردشده ومی شود که ازکنارآن هانمی تواند مانند گذشته سرسری گذرنماید.دررابطه به این دیگرگونی،می توان از عامل هائی اثرگذارزیریادآوری نمود:نخست،افزایش فشارهائی امریکاوانگلیس برپاکستان.دوم،اوضاع بحرانی- درونی پاکستان که برابربا افغانستان آشوب وتروریسم زده شده است.سوم،معرفی شدن چهره ی اصلی طالبان درافغانستان وپاکستان ورشد نفوذهند درافغانستان که سیاست تروریست پرور پاکستان به آن خوراک رسانیده است.چهارم،تئوریی توطئه که درافغانستان وپاکستان وهمه کشورهائی جهان سوم نقش بسیاربزرگی درفرارسیاست کاران ازپذیرش مسئولیت هاوناکامی هابازی وبه موضوع محوری درفرهنگ سیاسی بالاکشیده شده است.
دررابطه بااصل نخست،ازطریق رسانه هاآگاه شدیم که روزیکشنبه3فوریه-15دلو،زرداری وکرزی به لندن می روند ودرگردهمائی سه جانبه متشکل از انگلیستان،افغانستان وپاکستان سهم می گیرند که درباره ی پرسمان هائی امنیتی افغانستان پس از2014دورمی زند.ازسوی دیگر،ریچارداُولسن سفیرامریکا درپاکستان نیز روزپنجشنبه31ژانویه-12ماه دلو،درمرکزمطالعات استراتژیکِ اسلام آباد سخن رانی داشت که بازتاب نکته هائی مهم آن ضروری می باشد.اولسن درسخنرانی خود گفت:برای تامین امنیت درافغانستان،خودپاکستان وتمام منطقه،بدون هیچ شرط،ملاحظه وضمانتی،کمک پاکستان ضروری کی باشد.اوکه درمرکزمطالعات استراتژیک اسلام آباد درباره ی روابط کشورش باپاکستان وافغانستان پس از2014وسپردن امنیت به نیروهائی افغان سخن می گفت،ازکمک هائی امریکابه پاکستان این گونه یادآوری نمود:برپایه اکت/قانون کیری-لاگرمن،امریکادرسه سال گذشته بیشترازسه میلیارد دالربه پاکستان کمک کرده وبرای تربیت پرسونل اداره ی امنیتی این کشور هم سالانه یک میلیارد دالرکمک نموده است.افزون برآن، درجنگ علیه شدت پسندی،سال گذشته1.8میلیارد دالر کمک نموده واز2001تاکنون،امریکازیرنام حمایت ازحضوردرائتلافِ جنگ علیه ترور،10میلیارد دالربه پاکستان داده است.سفیراُولسن گفت:اگربه تامین امنیت در افغانستان سنجیده هستید،متحدانه باید باماکارنمائید!اهمیتِ بازگردانی ای امنیت به افغانستان به نفع تمام منطقه می باشد، وپاکستان می تواند نقش مهمی درآن بازی نماید.اُولسن باتاکید گفت که:امریکاغلطی ای سال1989راپس از2014درافغانستان تکرارنمی نماید.وپس از2014به منطقه بی رابطه نمی ماند.بااطمنان می گویم که غلطی1989راتکرارنمی کنیم.توجه ماتنهابه ماه دیسامبر2014/زمان عقب نشینی ازافغانستان نیست،بلکه درباره ی پس ازآن هم می اندیشیم ودراین زمینه به اهمیت نقش پاکستان هم افزوده می شود.ازاین رو،امریکاوپاکستان بایدبه گفتگوهائی صلح درافغانستان زیرسرپرستی آن کشورادامه بدهند وکمک هردوکشوردرزمینه،ضروری می باشد.(6)
پس ازتاثیرفشارهائی امریکاوانگلیس ودیگرکشورهائی غربی برحکومت ونظامی هائی پاکستان درجهت پایان دادن به تولید وصادرات تروریستی به افغانستان،پرسمان عمده درتغییرسیاست افغانی ای پاکستان،اوضاع نابسامان درونی آن کشورمی باشد.دشواریی همه حکومت هائی خودکامه این است که به بهانه هائی ساختگی وکم اهمیت،به مسایل اجتماعی واقتصادی مردم خود توجه نمی نمایند.بطورنمونه،حکومت های دیروزافغانستان بخاطرپرسمان نام نهاد پشتونستان،وحکومت هائی پاکستان بخاطرپرسمان نام نهاد کشمیربربحران هاودشواری هائی اجتماعی واقتصادیی مردم خود چشم بستند.نتیجه راهم دیدیم که برآمدن تروریسم وآشوب واوضاع نکبت بارکنونی می باشد.وضع غمبارکنونی باید سربلند می کرد.چرا؟به این خاطرکه نظامی هائی پاکستانی که پس ازپیاده شدن سربازان امریکائی-انگلیسی به همکاریی خود شان به افغانستان،هم طالبان افغانی رابخاطرتجارت تریاک وهیروئین وتباه کاری بازسازی کردند وهم برای تقویه کردن آن ها،طالبان پاکستانی را ایجاد نمودند.درواقع،پس ازراه اندازیی چنان برنامه ی خطرناکی،طالبان افغانی راکه خیر،آن هاباید به حیث شاخه ی ریشوئی ارتش پاکستان کارمی کردند ومی کنند،طالبان پاکستانی رابخودی وناخودی تقسیم کردند.ازنظرآن ها،طالبان خودی آن هائی بودند ومی باشند که درافغانستان علیه افغان هاوغربی هاجنگ می کردند ومی کنند وطالبان ناخودی آن هائی معرفی شدند که علیه منافع پاکستان دست به تروروآشوب می زدند ومی زنند.
درواقع،باچنان تعریفی ازطالبان وحمایت ازآن ها،نظامی هائی پاکستانی می خواهند که به گفته ی هیلاری کلنتن وزیرخارجه ی سابق امریکاکه گفته بود:"ماراهائی گزنده رادرحیاط خلوت خود به این منظورنگهداری می نمائید تاهمسایه هارابگزند،حتماً خودتا راهم نیش میزنند"!مارهائی که هیچ تضمینی وجود نداشت که مارگیران وماربازان راهم داغان نکنند!طوریکه پیش بینی می شد،پس ازعملیات ارتش پاکستان درمسجد سرخ درماه ژولای2007دراسلام آباد که درآن صدهاطالب وملاکشته وهزاران جلد قرآن- کتاب هائی حدیث وفقه به آتش کشیده شد،صف طالبان خودی- پاکستانی کوتاه وصف طالبان ناخودی درازترشد.اکنون که روزپنجشنبه31ژانویه-12دلواست ومصروف تکمیل نمودن این نوشته می باشم،درسایت جنگ این مطلب راخواندم که:"سیدقائم علی شاه،سروزیرولایت سند؛بخاطرترور ،غارت وتباه کاریی طالبان ودیگراشراردرشهرکراچی،درهمه شهرهائی ولایت به پولیس ها امرنموده است که به کراچی بیایند وبه گونه ی موثر علیه بی امنیتی،کشتاروغارتگریی تروریستان ودزدان مقابله نمایند.درحقیقت،خواهش ناامیدانه ی سروزیرولایت سند ازپولیس هائی زیرفرمانش دردیگربخش هائی ولایت سند،این نظرداکترطاهرقادری،عارفِ معترض ازطریقه ی بریلوی ورئیس نهاد منهاج القرآن راتائید می کند که روزپنجشنبه31ژانویه-12دلو،دربرنامه ی هاردتاکس بی بی سی، درگفتگوبازینب بداوی گفت که:"پاکستان به پایگاه واردات وصادرات تروریسم تبدیل شده است."تروریسمی که وضع پرآشوب جاری درکراچی بخشی ازآن می باشد.
زمانیکه ازآشوب گری ،کشتاروتباه کاریی طالبان وداکوهادرشهرکراچی سخن گفته می شود،کشتاروتباه کاری که سبب شد سروزیر ولایت ازدیگربخش هایی زیرفرمانش پولیس هاراطلب نمایدتابه تامین امنیت درکراچی، بزرگترین شهرپاکستان بپردازند؛نباید ازوضعیت آشوب زده وطالب- تروریست زده ی کویته درقلب بلوچستان نیزغفلت ورزید.احمدرشید،نویسنده وروزنامه نگارپاکستانی به این باوراست که:"حکومت مشرف باجابجاکردن طالبانی پشتوزبان درکویته وسپردن زمین،خانه واملاک به آن ها،احساسات بلوچ هارابرانگیخته وسبب شده است که این گونه فکرنمایندکه سرزمین شان موردبهره برداری پنجابی هاوپشتون هاقرارگرفته وستم هائی چندگانه برآن هابارکرده شده است"! درحقیقت،ارتش پاکستان باتبدیل نمودن کویته به پایگاه عملیاتی طالبانِ افغانی وزمینه سازی برای برآمدن وگسترش طالبان پاکستانی درمنطقه ی قبایلی ولایت خیبرپشتونخواه،به مردمان پشتون وبلوچ هردوولایت خیانت نموده است.خیانتی که مردم منطقه آن رادرزندگی غمبارروزانه ی خود مشاهده می نمایند،وتروریسم برخاسته ازآن راهمه ی پاکستانی هادرگوشه وکنارکشورشان باقربانی هائی بی شمارمالی وجانی به آزمون گرفته ومی گیرند.
به گونه ی که ازپیش قابل پیش بینی بود،ازماه سیپتامبرسال2012تاکنون،وضعیت درمرزهائی شمال غربی وجنوب غربی پاکستان بخاطربازیی دوگانه ی ارتش که آموزش وصادرکردن تروریستان به افغانستان وهند رادنبال می کند،چنان به وخامت گرائیده وشمارتلفات مردمان ملکی ودولتی راچنان بالابرده است که دواحساس زیررادرمیان مردم دامن زده است:نخست،ارتش که درپاکستان نگهدارامنیت وثبات کشورتلقی می شد،اسطوره ی که بخاطرناتوانی درتامین امنیت مردم، پاش پاش شده است.دوم،ترس ازمرزشرقی یاهندکاهش یافته و در مرزغربی یاافغانستان تمرکزنموده است.مطلبی که دراستراتژیی نوین ارتش که بتاریخ2ژانویه-13جدی به نشررسید،بازتاب یافته است.ازهمه مهمتراین که،اگربه هیئت دفاعی افغانستان،زرداری وکیانی گفتند که به مداخله درافغانستان یقین ندارند،برخاسته ازچنان شرایطی می باشد.ازاین رو،نظامی هاوسیاست کاران پاکستان بخشی ازحقیقت رادرک نموده وپذیرفته اند،اماباپذیرش همه ی حقیقت فاصله ی درازی دارند!
بادرنظرداشت گفته هائی بالا،به صراحت می توان گفت که نظامی هاوسیاست کاران پاکستانی درک نموده اند که بیشترازاین، بازیی تروریستی درافغانستان؛ هم بی نتیجه،و هم به زیان ثبات پاکستان می باشد.اگربپذیریم که منش،گویش وکنش پاکستانی ها دررابطه به افغانستان دیگرگون شده است،دیگرگونی که ازدوعامل زیر، یعنی فشارغرب واوضاع نابسان داخلی آن کشورکه یادآوری شد،الهام می گیرد.بازهم،بسیارخوش بینانه خواهدبود،اگربه چنان باوری باورمند شویم.به سخن دیگر،به هیچ صورت نباید ریزبینی وملاحظه کاری را ازدست داد.روشن است که فشارغرب واوضاع ناگواردرونی، نظامی هائی پاکستانی رابه تغییررفتاری یانمایشی واداشته است.اما،ازاین حقیقت نبایدانکارورزید که پاکستان مدتی است که درافغانستان بخاطرسرمایه گذاریی هند دربخش بازسازیی این کشورزیرفشارفزاینده قرارگرفته؛ وهمچنان، تاکیدغرب مبنی براین که افغانستان راپس از2014تنهانمی گذارد،به فشاروسردرگمی دراسلام آباد منجرشده است.فشارجانکاهی که پاکستان نمی تواند ازکنارآن سرسری گذرنماید.
ازاین رو،افغان هاباید منتظراین خطرباشند که هند وپاکستان رقابت هائی خود درکشمیررابه افغانستان کشانیده اند.باتوجه به این اصل که سیاست چالش وسازش،چه درعرصه ی ملی وچه درعرصه ی بین المللی می باشد،وآن شمارسیاست مداران، چه درسطح رهبریی حزبی، وچه درسطح رهبریی دولتی موفق می شوند که، قواعد بازی رابخوبی بدانند وبدرستی بازی نمایند.تجربه ی گذشته نشان میدهد که سیاست کاران افغان؛ بخاطرنادانی وبی سوادی درفهم سیاست ومنافع ملی، موفقیتی درزمینه نداشتند.بهرحال،چه سیاست کاران مافهمی داشته باشند وچه نداشته باشند،جبرتاریخ ،سیاست ،جامعه وجغرافیاحکم می نماید که خود رابه چنان بازیی آشنا وآماده نمایند ونگذارند که افغانستان که دیروز،درپوشش جنگ اسلام وکمونیسم میدان بازیی بازی گرانی دوره ی جنگ سرد وبه ادامه ی آن،به میدان بازیی طالب سازان توسط نظامی ها- امنیتی هائی پاکستانی مبدل شد؛امروز،عرصه ی تطبیق تجربه ی تلخی دیگری شود.دستاورد رخدادهائی جانکاهی گذشته راکه شرایطی غمبارکنونی می باشد،دیدیم.ازاین رو،نباید گذاشت که گذشته ی سیاه به گونه ی دیگری تکرار،وکشورما را به میدان تاخت وتازهند وپاکستان ودیگربازی گران مبدل نماید.بنابرآن،به هندوپاکستان بگویند که افغانستان خواستارمناسبات دوستانه بادهلی نوواسلام آبادمی باشد وازهرگونه کمک آن هادرراستای بازسازی وتامین امنیت پذیرائی می کند.اما،اگربخواهیدازخاک ماعلیه یک دیگربهره برداری نمائید،خلاف عرف دیپلماتیک وقانون بین الدول ومنافع ملی ماعمل می نمائید که درنهایت به نفع شماهم نخواهدبود.
پانویس ها:
1-pakistan seeks sustainable peace,security in Afghanistan:Genral kayani,dawn news/15hours ago
Dawn.com/2013/01/28/Pakistan-seeks-sustainable-peace-security-in-Afghanistan-Genral-kayani/
2-The Duel
Pakistan on the flight path of American power,by:TARIQ Ali,scribner newyorker, London, Sydney,
Scribner, adivision of simon&Schuster inc.1230 A venue of the A mericas newyork,ny10020copyright©2008byTariq Ali.p.71
3- Ibid,pp,90-91
4- درملاقات بازرداری وکیانی،وزیردفاع افغانستان بخاطررهانمودن طالبان ازآن هاتشکرنمود.
www.jang.com.pk/jang/jan2013-daily/29-01-2013mlkbharse.htm
5- افغانستان کوانخلاوپرامن اورتشددسی پاک،کی یقین دهانی، گزارش گر:آصف فاروقی بی بی سی اردودات کام، اسلام آباد،آخری وقت اشاعت،منگل29جنوری2013
www.bbc.co.uk/urdu/pakistan/2013/01/130128_pak_afghan_talks_rh.shtml
6- بیغیرکسی شرط،ضمانت،تحفظات کی حمایت درکارهی، جمعرات31جنوری،سخن رانی ریچارداولسن سفیرامریکادرمرکزمطالعات استراتژیکِ اسلام آباد
www.bbc.co.uk/urdu/pakistan/2013/01/130130/_olson_speech_pakistan_rh.shtml