نگا هی به عا مل های کمک کننده به دموکراسی وانتخا بات شفاف درافغانستان

پیش نو یس
ابراهیم ورسجی
سوم ماه اسد 1398
ازاین نگاه که ، درباره ما نع های دموکراسی وانتخا بات شفا ف درافغانستان ، پیش نویس ودو مقا له ای پی درپی نوشته ارا یه کرده ام . درادامه آن ها ، دراین بخش ، با ارا یه ای پیش نو یس، به عا مل های رونق بخش دموکراسی وانتخا بات شفا ف می پردازم. ازاین که ، دربخش های ارا یه شده ، فاشیسم وتروریسم قبیلگی افغان ها وحکومت فاسد ودست نشا ند گی سیا ست کاران با صطلاح تکنوکرات افغان ونوکری آن ها به بیگا نگان را ما نع های عمده درسرراه دموکراسی وانتخا بات شفا ف معرفی کرده ام . طرفه این که ، فاشیست ها با تقلبات بی شماردرانتخا با ت های ریا ست جمهوری وپارلما نی ، دشمنی خود را با انتخا بات شفا ف نما یش داده اند! درپیش نو یس کنونی، به مبارزه پیگیر با فاشیسم وتروریسم قبیلگی- افغا نی تا کید ورزیده عا مل های کمک کننده به دموکراسی وانتخا بات شفا ف را جمع بند ی وبازتاب داده، نوشته را ادامه می دهم.
عا مل های رونق دهنده دموکراسی وانتخا بات شفا ف:
نخست،حکومت قانون وتمرکززدا یی ازقد رت یا ایجاد نظام پارلما نی ؛
دوم، ایجاد حزب های سیا سی فرا قومی ونوگرا؛
سوم ، جامعه مد نی ؛
چهارم، وزیران نو اند یش دروزارت های : آموزش وپرورش وفرهنگ ورسا نه ها وحذ ف سا نسوردررسا نه ها ؛
پنجم ، تخصصی کردن مد یریت وسیا ست کشور، یا موقع ندا دن به سیا سی ها ونظامی های قبا یلی دراداره وسیا ست ؛
ششم ، مردم شماری وتعیین واحد های اداری بر پا یه شمارمردم ، تا اقلیت بودن قبا یل افغان که برملا شده برملا ترشده جا یگاه درخورشان برایشان تعیین شود؛
هفتم، مبارزه با تند رویی نژادی وتروریسم مذ هبی که این دو پدیده زشت هم درقبیلگی ها زیاد یا فت می شوند؛
هشتم ، مبارزه پیگیربا ما فیای مواد مخد ر؛ به این خاطرکه ، اکثر تکنوکرات های نام نهاد افغان ووکیلان واعضای کمیسیون انتخا بات، اعضای ما فیا وبا ند های پودرکاروجا سوس می باشند؛
نهم، تقویت سرما یه اجتما عی یا ایجاد احترام متقا بل درمنا سبات قوم ها درجا معه ای چند قومی افغانستان ؛ البته که ، با حذ ف کا مل فاشیسم وقبیله گرایی ازمیدان سیا ست. زیراکه ، فاشیسم قبا یلی بزرگترین عا مل برتری جو یی قومی ودا من زننده نفرت ودشمنی درمنا سبات قوم ها می باشد؛
دهم ، تقویت اصل برابریی زنان ومردان با مراجعه به قرآن وکنارزدن فقه شا هی وشیخی؛
یازدهم ، ایجاد تغییر درفرهنگ سنتی وتقویت وامروزین کردن فرهنگ سیاسی ای فاشیسم وقبیله زده افغانستان.
بعد از جمع بند ی وبا زتا ب عا مل های کمک کننده به دموکراسی و انتخا بات شفا ف درافغانستان ، شا یان یاد آوری می دا نم که بررسی همه جا نبه ای عا مل های یاد شده به طولا نی شدن نوشته دریک بخش می انجا مد. ازاین رو ، نو شته را به چند بخش تقسیم ودرباره همه عا مل های یاد شده به گونه ای تشریحی- تفصیلی ابراز نظرمی نما یم. به این معنا که ، حتی الامکان کوشش می کنم تا ادای مطلب کنم. ازاین نگاه که ، استعمارزای های کهنه ونو پا سدار منا فع با دا ران بیرونی ومتعهد به ادامه حکومت های پوشا لی- ستمگر خود بود ند وزبان فارسی یا زبان فراگیردرخراسان افغانستان نا میده شده توسط هند بریتا نیا وروسیه ای تزاری را نمی دانستند وهمچنان زبان حا شیه ای وگفتاری وکمترین نوشتاریی پشتو یا زبان قبیلگی ای خود را هرگزنمی دانستند ، کمک به رخنه مدرنیسم درجهت تضعیف سنت گرایی وقبیله گرایی درتمام افغانستان به خصوص درجنوب یا منا طق هم مرز پاکستان کرده نتوا نستند. نا گفته نما ند که ، افرادی مثل تره کی ،امین، کرزی وغنی ، یا نو استعمارزای ها زبان پشتو را گفتاری نه نوشتاری می دانستند ومی دانند اما را بطه با قبیله های خود ندا شتند وندارند وبه کمک شوروی وامریکا ارگ نشین شد ند. افزون برآن ، کهنه ونواستعمارزای ها با خود داری از رسمیت دادن به مرزد یورند وپشتونستان خواهی بها نه برای پاکستان داد ند تا هم دردوره جنگ علیه ارتش سرخ هم دردوره حضورامریکا وانگلیس درافغانستان وجنگ نام نهاد ایشان علیه تروریسم ، آی اِس آی یا سازمان امنیتی ای ارتش آن کشوردرمیان مهاجرین وسازمان های جهادی به خصوص پشتون های آن ها نوکر پروری کرده ازآن ها اول ، شاخه پشتون حزب اسلامی را علیه دولت اسلامی مجا هد ین بکار اندا خت که موفق در بیرون کردن آن ازکا بل ویران شده نشد ودوم ،طا لبان را ساخته به جنگ وترورعلیه آن ودیگر قوم های افغانستان دست زد وسوم ، همان طالبان جاده صاف کن غا لبان را باز سازی وعلیه غا لبان یا حضور نظامی امریکا انگلیس واستعمارزای های نو یا نوکران آن ها بکارانداخت ، تا بی شمار ترور وتوحش وکشتار وتباه کاری کنند که کرد ند وادامه می دهند.
با درنظردا شت آنچه که گفته شد ، با ید دموکراسی را یک فرهنگ وانتخا بات شفا ف را بهترین ابزار تحقق آن درنظر گرفت. فرهنگی که درصورت پا یه گرفتن درافغانستان ، بدون شک می تواند هم فرهنگ قبیلگی هم فاشیسم قبیلگی هم تروریسم قبیلگی هم زن برده انگاریی قبیلگی را ریشه کن وکثرت گرا یی را فربه نما ید. برای فربه کردن دموکراسی به حیث یک فرهنگ که نیاز مبرم افغانستان برای رهای ازفاشیسم قبیلگی وبیرون شدن از قرون میا نه ووارد شدن به جهان نو می با شد ، قا نون پذ یری ،جامعه مد نی ، حزب های سیا سی نوگرا ، تقویت کردن کردن نو اند یشی واصلاح طلبی د ینی وفربه کردن سرما یه ای اجتما عی یا احترام متقا بل درمیان قوم وقبا یل وبکارگما شتن وزیران نو گرا دروزارت های آموزش وپرورش وفرهنگ ورسا نه ها ، می توا نند نقش تعیین کننده بازی کنند. اگر ظا هر شاه درده سال پسین پاد شاهی خود فضای سیا سی را تا اندازه ا ی بازکرد وقانون حزب های سیا سی را با وجود تصویب قانون آن در پارلمان امضا نکرد ، برمی گرد د به ذهنیت قبیلگی اش. اگر داود خان درنخستین اعلام جمهوریت نا مردمی- کود تای اش بتاریخ 26 سرطان 1352 ، از دموکراسی واقعی یاد کرد وحکومت استبدادی- شخصی را به مردم تحمیل وشماری زیادی ازباسوا دان آن ها را کشت وآواره کرد، برمی گردد به ذهنیت قبیلگی- استعمارزای اش.
ازجمهوریت سیاه کاردا ود خان هم بد تر ، حکومت خشن وخون ریز زاده کود تای ثور 1357 می باشد که امین وتره کی ، یا سوارشده ها بر شا نه های خرده افسران قبیلگی دوسوی مرز د یورند وبالا کرده شده بر شا نه ارتش ، از سه درصد با سوادان افغانستان ، 32 هزارنفرآن ها را که 75 درصد شان تا جیک ها بود ند را کشتند وکارمل ونجیب هم ازاین که با سواد های زنده مانده مهاجر شده بود ند وازبا قی مانده های آن ها درکشوردر حد خود کشتارکرد ند تا ادای مسئولیت درآدم کشی کرده باشند! غمباراین که ، هم تره کی- امین هم کارمل- نجیب ،حزب ها وحکومت های خود را دموکراتیک با پسوند خلق نام گذاری وبا سواد های خلق را هم کشتند هم مهاجر هم مجا هد علیه خود ساختند. جهادی ها هم که هم کا بل را ویران کرد ند هم جاده سازی برای طالبان کرد ند وطالبان هم با تروریسم خود والقاعده زیر فرماند هی نصیرالله بابروزیرداخله پا کستان وکرنیل شریف امام افسرآی اِس آی ،جاده سازی برای جنگ امریکا وانگلیس یا با داران خود علیه تروریسم وایجاد حکومت های مسخره - پوشا لی کرزی - غنی- عبدالله ، کرد ند. حکومت های نامبرده هم به دموکراسی ید ک کشیده انتخا با ت های تقلب زده ای ریاست جمهوری وپارلما نی بر گزاروآبروی برای دموکراسی وانتخا بات شفا ف با قی نگذا شتند. اینجا ست که ، با ید تا کید به دموکراسی به حیث یک فرهنگ وسا ختارنما یم. فرهنگی که با ید با مبارزه های فرهنگی وسیا سی دوام دار جایگزین فرهنگ وسا ختارقبیلگی شده زمینه های برگزاریی انتخا بات شفا ف را فراهم نما ید. ادا مه دارد.