الجزایر؛ ازجنگ آزادی بخش ، تا استبداد نظامی ، وازاستبداد تاخیزش مردمی واستعفای رئیس جمهور

ابراهیم ورسجی
پانزدهم ماه حمل 1398
این مقاله را درادامه پیش نویس" مانع های دموکراسی درافغانستان " ارایه می کنم ؛ به این خاطرکه ، الجزایر تا اندازه ای زیادی وضع همسان با کشور دارای تاریخ سیاسی نا شاد ما دارد. مثلا، مردم افغانستان هم با هند بریتا نیا جنگ کرد ند هم حکومت غلام های آن را تحمل کرد ند. مردم الجزایرهم با استعمار فرانسه جنگ کرد ند هم حکومت نوکران آن را تحمل کرد ند! ازاین رو، لازم دانستم که چنین مقاله ای را پیش کش خوانند گان ودوستان فسبوکی خود نما یم. به گواهی تاریخ ،استعمارفرانسه بعد ازجنگ جهانی دوم با دوخیزش مردمی دردومستعمره ای افریقایی- آسیایی خود مواجه شد:نخست، درسال 1953، با خیزش مردم ویتنام ؛ دوم، درسال 1954، با خیزش مردم الجزایر روبروشد. ازاینکه با دوخیزش همزمان مقا بله کرده نمی توانست ، ویتنام را به امریکا سپرد وبه مقا بله با خیزش مردم الجزایر ادامه داد.
نویسنده که همه خیزش استقلال طلبانه ای کشورهای مستعمره بعد ازجنگ جهانی دوم علیه استعمارگران اروپا یی یا استعمارگران کهنه را مطالعه کرده است ؛ به این نتیجه رسیده که بسیاری خیزش های استعمارستیزانه توسط مبارز نما یان ناکام شد ند. بطورنمونه ، خیزش جهادی های افغانستان علیه ارتش سرخ را ، جهادی نما های نوکرپاکستان با ویران کردن کابل وجاده سازی برای طالبان ، یا شاخه ای ریشوی ارتش آن، ضرب صفرکرد ند. بنا برآن ، به خیزش ضد فرانسوی الجزایری ها وخیانت خودی ها به آن تمرکزمی کنم. طوریکه یاد آوری کردم ، درسال 1954، مردم الجزایر به رهبریی احمد بن بلا ، افسرارتشی- الجزایری وجنگنده علیه نازیسم زیرفرمان دوگل ، فرمانده جنگ فرانسه علیه نازیسم، به مبارزه استقلال طلبا نه ای خود آغازید ند. مبارزه ای که درسال 1962 به پیروزی رسید وبن بلا اولین رئیس جمهورالجزایر خود گردان شد.
متا سفا نه ، درسال 1965 ، سرهنگ بومد ین با کود تای نظامی حکومت دموکراتیک وانقلابی بن بلا را سرنگون وخود ش را رئیس جمهور اعلام ورئیس جمهورقبلی ومحبوب مردم را روانه ای زندان کرد. بن بلا که زبان عربی را نمی دانست واولین سخنرانی اش بعد ازاستقلال به زبان فرانسوی ایراد شده بود، درزندان عربی آموخت وشد طرفدار نهضت اخوان المسلمون. البته که، بعد اززند گی طولانی درزندان ، بن بلا آزاد شد وپیش ازمرگش درسال 1992 ، گفت که راست گرایان ، حکومت ملی وچپ گرای مرا سرنگون کرد ند. معلوم است که ، درگرایش به راست ، بو مد ین تنها نبود! مثلا، سا دات درمصر هم به چپ گرایی ناصر پا یان داد هم معاهده کمپ دیوید را با اسرائیل زیرنظر جمی کارتررئیس جمهورامریکا امضا وبه اشغال گریی اسرائیل درفلسطین مشروعیت بخشید. مشروعیت بخشی که با عث شد یک افسر جوان ارتش مصربنام خا لد اسلام بولی درسال 1982، سادات را درمراسم ریژه / نما یش نظامی درقاهره قتل وروانه ای دیارعدم نماید.
بهرحال، بو مد ین خشن ترین استبداد نظامی را بر شا نه ای لاغر انقلاب دموکراتیک مردم الجزایر سوارکرد. ازاین رو، دوسال پیش، یک نویسنده ای الجزایری با نشریک مقاله درسایت انگلیسی" الجزیره " گفت :" استقلال را ازفرانسه کمایی کرد یم وآزادی مان را ازدست داد یم"! ازاین سخن نویسنده الجزایری ، دو برداشت می توان کرد:نخست، درزیرسا یه استعمارفرانسه مستقل نبودیم اما آزادی های فکری- فردی داشتیم"! دوم، حکومت بن بلا هم مستقل بود هم آزادیی فکری وفردی مردم را سلب نکرده بود! آزادی واستقلالی که توسط بو مد ین زباله شد ند! اگر چه استبداد شا ذلی بن جد ید جا نشین بومد ین ، نرم تربود، اما قناعت بخش نبود. بهرحال، بن جد ید مانند بو مد ین بزوردرآمد های نفتی ونهاد های پلیسی- امنیتی الجزایر را تا سال 1992 اداره کرد. اما فروپاشی اتحاد شوروی ، با عث نوعی دموکراسی خواهی درجهان استبداد زده ای باصطلاح اسلامی ازپاکستان تا الجزایرشد. دموکراسی خواهی که ایجاب انتخابات وخون تازه دادن به حکومت ها درجهت خواست ملت ها را می کرد.
دراین راستا، بن جد ید درسال 1991، انتخابات دموکراتیک درالجزایر برگزارکرد. انتخاباتی که برنده ای آن جبهه ای نجات اسلامی به رهبریی دکترعباس مد نی بود. جالب این است که، همزمان با برنده ای انتخابات شدن گروه عباس مد نی،نکولای سرکوزی وزیرداخله فرانسه، به صراحت گفت که :" به ما تعلق دارد که اجازه دهیم که برالجزایر اسلامی ها حکومت کنند یا نظامی ها"! اعلامیه خنده آوروزیرداخله فرانسه، نشان داد که استعمارگردیروز آقای امروزنظامی های الجزایری می باشد. بنا برآن ، نظامی ها برای بد نام کردن جبهه نجات اسلامی، دسته های تروریستی ازگونه های طالبان ،القاعده وداعش را تولید وجنگ داخلی را برای سرکوب رقیب پیروزانتخابات فراهم کرد ند وبعد ازآن دست به کود تا زده از(1992 تا 1999 ) ، سه رئیس جمهور بنام های :بوضیاف ازژانویه تا ژوئیه 1992 ، علی حسین کافی از(1992-1994) ویمین زروال از(1994-1999) را همراه با خشونت وسرکوب به مردم الجزایر تحمیل کر د ند. ازاینکه سه رئیس جمهورنامبرده، بحران را مهارکرده نتوانستند، نظامی ها درسال 1999 ، عبدالعزیز بوتیفلیقه را رئیس جمهورساختند.
طوریکه د یده شد، نظا می ها درزیر دریشی ونیکتای بوتیفلیقه ، وزیرخارجه ای قبلی، حکومت استبدادی زاده ای انتخابات های ریاست جمهوری تقلبی ای چهارگا نه از1999 تا 2013 را رقم زد ند. جالب این است که ، بوتیفلیقه درسال 2013 دچارسکته ای مغزی شد وازآن تاریخ تا روز22 مارس 2019 درگردهمای ها دیده نه شد. ازاین نگاه که ، روز28 آوریل ، دوره ریاست جمهوری تفنگ سالاری اش تمام می شد، روز22 مارس، نشسته برچوکی به کمیسیون نما یشی انتخابات رفت وخود را برای بارپنجم کا ند ید ریاست جمهوری کرد. مردم که ازحکومت مستبد وفاسد اودرزیرسا یه نظامی ها عصبانی شده بود ند، دست به مظاهرات سرتا سری زده خواستاراستعفای او وتمام حکومتی های فاسد همکارش شد ند. آری، او که درمانده شده بود، اول حکومت موقت به ریاست وزیرداخله خود اعلام کرد تا عوام فریبی کند. مردم معترض وخشمگین با ادامه ای اعتراض ها، خواستاراستعفای او ورئیس حکومت موقت ومرخص شدن تمام حکومتی های نا بکارشد ند. بوتیفلیقه که دید مردم او وتمام ساختارفاسد زیر فرما نش را نمی خواهند ؛ اعلام کرد که روز28 آوریل ، پسین روزدوره ریاست جمهوری اش استعفامی دهد. مردم با شعاراکنون برو، به مظاهرات خود ادامه دا دند.
ازقبل آشکارشده بود بود که ، مردم تمام ساختارفاسد حکومت 20 ساله بوتفلیقه را رد کرده اند. بنا برآن،احمد قاید صالح فرمانده ارتش که ازنفرت مردم علیه تمام ساختارحکومت که خود ش بخشی ازآن می با شد ترسیده بود،ازپارلمان مسخره خواستار مرخص کردن رئیس جمهور مفلوج با کاربرد ماده 102 قانون اساسی شد. درماده ای نامبرده ، این اصل قیده شده است که رئیس جمهوردرصورت بیماری باید مرخص کرده شود. این خواست فرمانده ارتش ازاین نگاه مسخره می با شد که ، رئیس جمهوردرسال 2013 فلج شده بود ونظامی ها وبروکرات ها وشرکت های اقتصادی همکارشان الجزایررا تا کنون بنام اواداره وغارت کرده اند. شا یان ذکراست که، مردم معترض با شک وتردید به اعلامیه وزیردفاع ، خواستار عدم مداخله ارتش درسیاست ومرخص شدن تمام ساختارحکومت به شمول رئیس جمهور شد ند. رئیس جمهورهم که درمخمصه گیرمانده بود، روزسه شنبه دوم ماه آوریل / سیزدهم ماه حمل، استعفی وروز چهارشنبه بخاطربیماری وناتوانی درانجام مسئولیت خود ازمردم عذرخوا هی کرد. طوریکه درشبکه تلویزیون الجزیره دید م، بوتفلیقه پیش ازاستعفا، مطابق قانون ، بن صالح ،رئیس پارلمان را برای 90 روز، مسئول اداره کشورتعیین کرد. دیده شود که مردم معترض او را می پذ یرند یا نه؟ معلوم است که ، فرمانده ارتش می خواهد که ساختارفاسد باقی بما ند. به این خاطرکه، خود ش بخشی ازآن می باشد. به احتمال قوی ،وزیردفاع ورئیس پارلمان که جانشین بوتفلیقه شده است، کوشش می کنند تا برای 90 روز درجهت برگزاریی انتخابات دلخواه خود وضع را زیرکنترول داشته باشند.
درحالیکه مردم معترض ازاستعفای رئیس جمهور فاسد ومفلوج خوشحال شده اند، متوجه هستند که فرمانده ارتش مانند سلفش کود تا نکند! معلوم است که کود تا برای ادامه ساختار فاسد کنونی می باشد. وضع فاسدی که مردم خواستار تغییر بنیاد یی آن می باشند. درباره فاسد بودن حکومت بوتیفلیقه ، دوسیه های زیادی وجود دارد که تنها به یک دوسیه سیاه آن اشاره می کنم. دراخبار ساعت ده پیش ازظهرروزچهارشنبه سوم آوریل / چهاردهم حمل ، بخش انگلیسی تلویزیون الجزیره ، این خبراقتصادی راجع به الجزایرپخش شد :" درسال 2014، الجزایر200 میلیارد دالر ذخیره ارزی داشت واکنون 80 میلیارد دالر ذخیره ارزی برایش باقی مانده است." کاهش تکان دهنده ذخیره ای ارزی به اندازه 120 میلیارد دالردرچهارسال وسه ماه حکومت بوتیفلیقه مفلوج؛ بدون شک، نشان می دهد که با بهره برداری ازفلج شدن او،نظامی ها وبروکرات وتاجران حکومتی ،مبلغ نامبرده را به جیب های خود زده وبه فقر وبیکاری ونارضا یتی مردم دامن زده اند. فساد وغارت گریی که مردم را به میدان آورده است تا خواستارحذ ف ساختار فاسد حکومتی وتغییر بنیادی درکشوراستبداد زده ای خود شوند.