حکومت توافقی غنی وعبدالله ، تکراریک آزمون شکست خورده می با شد ، نه مهار کننده بحران سیا سی وتروریسم

ابراهیم ورسجی
ششم ماه جوزای سال 1399
همه ای مردم ازطریق رسا نه های درونی وبیرونی آگاه شد ند وبرخی ها هم خرسند شد ند که غنی وعبدالله درجهت ساختن یک حکومت پنحاه - پنجاه درصد یی مبنی برتقسیم وزیرانِ وزارت ها ووالیان ولایت ها بین خود موافقت کرده اند. موا فقتی که برخی گروه ها ازآن را ضی وبرخی گروه ها ابرازنا رضا یتی کرده اند. ازنظرمن ، رضایت وعدم رضا یت دسته ها وگروه های خاص ازحکومت زاده ای توافق غنی وعبدالله اهمیت ندارد؛ اما این مسنله ، یا پرسش دارای اهمیت می با شد که آیا حکومت نامبرده توان مهار بحران سیا سی وتروریسم رو به گسترش افغانی - پاکستانی درافغانستان را دارد یا نه؟
پیش از پاسخ دادن به پرسش یاد شده ، به صراحت می گویم که حکومت قبلی دست ساخت جان کریی غنی وعبدالله با کمی تفا وت ادامه حکومت طالب کرزی که دست ساخت سازمان اطلاعات مرکزیی امریکا بود وحکومت توافقی آن ها هم زیرفشارهمان شبکه شکل گرفته است ؛ نه رضا یت هردوسهمدار پنجا-پنجا درصد ی پست های بالا ودرمیا نی -حکومت. تا جا ی که آگا هی دارم ، ازروزیکه توافق به ساختن حکومت صورت گرفته است ، تا کنون ، همه ای سهم داران مصروف تلاش برای برداشتن سهم های خود ازآن می با شند وتوجهی به نیازهای بلند مد ت مردم که خیر حتا به نیازهای روزمره آن ها ندارند.
بنا برآن ، این پرسش قوی تر مطرح می شود که دشواریی های حاد مردم چیستند وتوان حکومت درمهارآن ها تا چه اندازه می با شد؟ آگاهان که خیر، حتا افراد عاد یی جامعه می دانند که دشواری های زیر، بیشتراز دیگر دشواری ها مردم را فشارمی دهند:
نخست، نبود افراد مد یروکارفهم درد سته های غنی وعبدالله ؛
دوم، تروریسم رو به گسترش وموافقت امریکا با طالبان براسا س اطلاعات دروغین طالب خلیلزی ؛
سوم ، توافق نامبرده مشوق تروریستان درگسترش تروریسم شده است ؛
چهارم ، نبود حزب های سیا سی. معلوم است که حزب های سیا سی فرهنگ سیا سی وقانون پذ یری را درافغانستانِ حکومت داریی فا سد وتروریسم زده نها د ینه می نما یند.
ازاین نگاه که ، حزب های سیا سی درافغانستان وجود ندارند وبه حزب های سیا سی متحول نه شدن دسته های جهادی هم کا بل را ویران کرد هم بها نه داد به حامیان قبلی منطقه ای وفرامنطقه ای آن ها تا طالبان را ایجاد به جان آن ها بیندازند ودارودسته های جمع شده دراطراف طالب کرزی وفهیم وطالب غنی وعبدالله هم به ترتیب ازطالبان دریشی پوش و یک شا خه ای نظامی جهادی ها می با شند وهردو دسته ای نامبرده درعمل ثا بت کرده اند که سیا ست ومد یریت کرده نمی توا نند. بنا برآن ، اصل نخست برای مهار دشواری های کمرشکن جاری درافغانستان برایم بسیارمهم می شود.
اصل نخست هم که نبود افراد مد یر وکارفهم دراموراداری وبرنامه ریزی وتطبیق آن درهردو دسته ای به موافقت رسیده می با شد. اصل چهارم هم که حزب سیا سی می با شد وسود مندی آن درسا ختن حکومت درجامعه جنگ وتروریسم وفقر زده ای افغانستان گاهی درجایگاه نخست وگاهی درجایگاه دوم قرارمی گیرد. مثلا ، درجامعه های دموکراتیک غربی که بروکراسی یا تکنوکراسی یا اداره فنی نهاد ینه شده است ، سیا ست مداران قوی با شند یا ضعیف ، تا ثیری منفی زیادی بر اوضاع اجتما عی وسیا سی واقتصادی ندارد. اگردارد ، کمتردارد. مثلا، درامریکا ، ترمپ به کوچه سیا ست نرفته بود ورئیس جمهور شد وتکنوکراسی ازتا ثیرمنفی زاده ای خامی ای سیا سی ای او کاسته است.
برخلاف ، درجا معه ای جنگ وتروریسم وحکومت داریی فاسد زده ای افغانستان که بحران هویتی مزید بردشواری های آن شده است ، مد یران وسیا ست کاران ورزیده جایگاه خاص پیدا می کنند. تاسفباراین است که ، افغانستان پیش ازکود تای سرطان 1352 وبعد ازآن هم حکومت های نا لایقی داشت. مثلا، یک استاد نیجریه ای علوم اداری که نامش را فراموش کرده ام؛ کتابی به عنوان " ادامه عامه " نوشته ودرآن ازسه حکومت فاسد ودو حکومت نالایق درجهان نامبرده است:" حکومت های فاسد حکومت های: نیجریه وتا یلند وپاکستان وحکومت های نا لایق: حکومت های افغانستان وعربستان را معرفی کرده است."
طوریکه د یده شد، حکومت نالایق افغانستان را کود تای ماه ثو1357 وپیاده شدن ارتش سرخ وجهاد علیه آن دفن کرد وحکومت نالایق عربستان را نفت وامریکا حفظ کرده اند. البته حفظ با آینده تاریک! درافغانستان ، د ید یم که نه چپ ها حزب سیا سی شد ند ونه جهادی ها؛ درحالیکه ، هردوگرایش افراد تحصیل کرده بسیارداشتند. درشکست آن ها درمتحول شدن به حزب های سیا سی ، هم عامل های بیرونی هم عامل های درونی نقش بازی کرد ند. درعا مل های خارجی شکست آن ها ، امریکا وعربستان وپاکستان نقش های بسیارموثری بازی کرد ند.
مثلا ، امریکا ازجهادی ها علیه چپی ها بنام مبارزه با کمونیسم روسی حما یت وبعد تر ازطالبان علیه جهادی ها حما یت وسرانجام طالبان ریشو- تروریست را بد ون خون کردن بینی شان روا نه ای پاکستان کرد وطالبان دریشی پوش وجهادی های درجه دوم را به ترتیب دررتبه های نخست ودوم درکا بل به قدرت نصب کرد. ازاین نگاه که مردم افغانستان ازتروریسم طالبان والقاعده وتباه کاری های پاکستان درکشورخود به ستوه آمده بود ند ازحکومت امریکای طالب کرزی وجهادی های پس خورده خور حکومت پوشا لی اوحما یت کرد ند. می دانم که حما یت مردم ازحکومت پوشا لی طالب کرزی زاده خشم آن ها از توحش طالبان بود نه فهم ودرک ژرف سیا سی- تاریخی.
درعمل هم د یده شد که ، امریکا طا لبان دریشی پوش ودراصل هتلچی درغرب وپاکستان را بنام تکنوکرات آورد وبه قدرت درکا بل نصب کرد. ازاین نگاه که هتلچی بود ند نه تکنوکرات ، دراداره سازی شکست خورد ند.
براسا س شوا هد ومدارک بد ست آمده ازحکومت داریی فاسد ونا بکاردر 18 سال وچهارماه و25 روز گذ شته ،دسته های گرد آمده دراطراف غنی وعبد الله ،درهمه سیا ست بازی های دوره یاد شده باکمی تفاوت سهیم بود ند. کمی تفاوت را ازاین نگاه بکاربردم که ، طالبان دریشی پوش بیشترازجهادی ها درحکومت های فا سد دوره یاد شده سهم داشتند. سهم نا چیز جهادی ها درحکومت های امریکای طالب کرزی وغنی ، نا شی ازنفرت شبکه های زیرزمینی غربی ازآن ها می باشد. ازاینکه برای غربی ها استفاده ازدشمن درجه دوم علیه دشمن درجه اول دارای اهمیت می با شد ، ازجهادی ها علیه کمونیسم بهره برداری و بعد ازبتاریخ پیوستن اتحاد شوروی ،جهادی ها توسط آن ها بنام اسلام سیا سی معرفی ومورد سرزنش قرارگرفتند.
طرفه اینکه ، شبکه های خاص درغرب طالبان را ساختند وباکمک مالی عربستان وپیاده کاریی ارتش پاکستان ، علیه جهادی ها بکارانداختند! ازاینکه دارودسته جورج بوش هم ازبنیاد گرایان یهودی ومسیحی هم بی اطلاع درباره جنوب آسیا به خصوص افغانستان وپاکستان بود ند ، بنام جنگ علیه تروریسم کمک به گسترش آن کرد ند وبا ید می کرد ند. به این خاطرکه ، جهل د ینی وسیا سی آن ها چنین ایجاب می کرد. دارودسته ای بارک اوبا ما درحالیکه هوشمند ترازدارودسته ای جورج بود ند اما کاری درجهت بهبود اوضاع افغانستان ومهارتروریسم درآن کرده نتوانستند. بنا برآن ، سیاست غلط بوش توسط اوبا ما ادامه ومیراثی بدی را برای ترمپ گذاشت. ترمپ هم براساس اطلاعات دروغین طالب خلیلزی ، با تروریستان توافقنا مه امضا وبه آن ها وتروریسم شان مشروعیت بخشید.
بنا برآن ،همان پرسش برجسته می شود که حکومت توافقی غنی وعبدالله درحا لیکه دارودسته های هردو فا قد مد یران وسیا ست کاران با تجربه می با شند، چه کاری درمهارتروریسم کرده می تواند؟ می دانم که مردم حتا آگاهان آن ها حکومت توافقی غنی وعبدالله را ازطالبان تروریست بهترمی دانند. درست است که مردم حکومت توافقی غنی وعبدالله را ازطالبان تروریست بهترمی دانند. بهتردانستنی که کمک به مهاربحران وبراندازیی تروریسم کرده نمی تواند. ازاین رو، به نفع غنی وعبدالله می دانم که تلاش تلاش برای پیداکردن مد یران وسیا ست کاران آگاه واستهلاک نشده کنند. اگرچنین کنند ، بدون شک، گام نخست را درجهت ساختن حکومت کارآمد ومهارتروریسم برمی دا رند. درغیرآن ، به گفته شا عرنغزگوی فارسی ، اگراین مکتب است او این ملا / وضع طفلان خراب می بینم! به عبارت د گر،اگرحکومتی های دزد ونابکار ازطالب کرزی تا غنی وعبدالله درحکومت توافقی استخدام وبکارادامه دهند ،بحران سیاسی واداری عمق وتروریسم گسترده تر وافغانستان گرفتارجنگ داخلی خواهد شد.