کشتار هزاره ها درکا بل ؛ درروزآمدن وزیرخا رجه امریکا به پاکستان ، امتیاز دادن میزبان به مهمان می باشد

ابراهیم ورسجی
پا نزدهم سنبله 1397
طوریکه رسانه های دیدا ری وشنیداری گزارش دا د ند، روزچهارشنبه ، چهاردهم ماه سنبله 1397 خورشیدی ، تروریستان دست پرورده ای نظامی های پاکستانی دوحمله تروریستی به یک مرکزورزشی ویک منطقه ای هزاره نشین درغرب کا بل کرده ده ها نفررا شهید وزخمی کرده اند که همه یا اکثریت مطلق شان شیعه ها می باشند. جا لب این است که ، حمله های مرگ بار نا مبرده همزمان شد با آمدن پامپئو وزیرخارجه امریکا به اسلام آباد. معلوم است که ، چند روزقبل ، جواد ظریف وزیرخارجه ایران به اسلام آباد رفته بود. آگا هان امورمنطقه ای وجها نی می دانند که جمهوری اسلامی زیرفشارامریکا قرارگرفته وکوشش دارد که با جلب حما یت کشورهای دیگربه خصوص کشورهای مسلمان ازفشارنامبرده برخود بکاهد.
من که جریان سفروزیرخارجه ایران به پا کستان را پیگیری کرده ام ؛ ازطریق رسا نه های دیداری وشنیداری پاکستان وشبکه ای الجزیره شنیدم وخواندم که عمران خان نخست وزیرنصب شده توسط نظامی ها دراداره ای نخست وزیری آن کشوردرگفت وگو با مهمان ایرا نی خود ازموضع کشوراو دربرابر امریکا حمایت کرده بود. اگرچه سیاسی ها ونظا می های پاکستا نی دربازی های دوگا نه هنرمند می باشند، با وجود آن ، حما یت عمران خان ازموضع ایران شک برانگیزبه نظرمی رسد. ازاینکه عمران خان درظاهردا رای قدرت سیاسی می باشد ، اما قد رت اصلی دردست فرمانده ارتش می باشد واو میا نوازشریف ، سلف عمران خان را بخاطرگردن کشی دربرابر فرامین خود زندا نی کرده است. بنا برآن ، حما یت آشکارعمران خان ازموضع ایران دربرابر سیاست امریکا مورد پسند نظا می ها نمی باشد.
آری ، شنا ختی که من ازسیاست گران سیاسی ونظا می پاکستان دارم ؛ حکا یت ازاین دارد که تعیین روابط پاکستان با افغانستان ، هند ،امریکا ، وتا حدی ایران ، بیرون ازاختیا رات نخست وزیر وکاملا دراختیا رات فرما نده ارتش می باشد. اگرمیا نوازشریف درسه دوره ای نا تمام نخست وزیریی خود سه فرمانده ارتش را برکنارودرسومش حکومت منتخبش برکناروخودش روا نه ای زندان شد ، برمی گرد د به دست اندازیی او درمناسبات پاکستان با کشورهای نامبرده.
بطورنمونه ، درسال 1998 ، درپشاور بودم وروزا نه اخبارپاکستان را ازطریق رسا نه های دیداری وشنیداری وروزنامه انگلیسی زبان "دی نیوز" وبخش های پشتو واردوی بی بی سی پیگیری می کردم ؛ بیاد دارم که پاکستان با کمبود گندم مواجه شد وازامریکا تقا ضای کمک کرد ورئیس جمهورآن کشورگفت که دربدل هشت صد میلیون دالرکه برای خرید اسلحه پرداخته اید ،برایتان گندم می دهم! واجپای نخست وزیرهند که مناسبات خو بی با میا نوازشریف داشت ، با موتربه لاهور آمد واعلام کرد که گندم فراوان داریم وکمبودی شما را رفع می کنیم. پرویزمشرف فرمانده جنا یت کارارتش درسال 1999 ، با جنگ کارگیل ،منطقه ای کوهستا نی کشمیر، مناسبات اسلام آباد ودهلی نورا تخریب کرد. ازاین رو،مناسبات میان نوازشریف وفرمانده ارتش متشنج شد. ازاین نگاه که مسئله کارگیل هند را آماده حمله به پاکستان کرده بود، کلنتن رئیس جمهور امریکا پیام اخطارگونه صادرکرد ومشرف ازگارگیل عقب نشینی نمود. بعد ازآن ،میا نوازشریف برادرخود شهباز شریف ، سروزیرولایت پنجاب را به امریکا فرستاد با این پیام که اگربادارکمک کند،نظا می ها را ازسیاست بیرون می نماید. اینکه بادار قول مثبت داد یا نه ، فاش نشد، اما میا نواز شریف ،ژنرال پرویزمشرف را برکنار ونظا می ها علیه حکومت منتخب او کود تا وخود ش را زند انی کرد ند.
درزمینه ، رسا نه های پاکستانی ومنطقه ای گزارش داده بود ند که کلنتن با مشرف سخن نگفته وبا ملک عبدالله ، پاد شاه عربستان تماس گرفته وبه او فرمان داده بود که به فرمانده کود تا چی ارتش پاکستان بگوید که بی درنگ میا نوازشریف را آزاد وشما درعربستان ازاو مهمان داری نما ئید وزندانی زیرغضب ارتش رها وروانه عربستان شد. با توجه به نفوذی که امریکا بر سیاسی ها ونظا می های پاکستا نی دارد ونمی کوشد با بهره برداری ازآن د کان تروریست پروری ارتش پاکستان علیه حکومت دست نشا نده خود درکا بل را بسته نماید ،این شک وبد گما نی را ایجاد ودامن زده است که تروریسم طا لبانی وتقویت تند روی مذ هبی توسط ارتش پاکستان به اجازه آن کشور صورت گرفته ومی گیرد.
بهر حا ل ،دراین که امریکا در پاکستان نفوذ دارد ، جای ترد ید نیست. اما ، اندازه نفوذ واستفاده به موقع ازآن مورد بحث می باشد. افزون برآن ، پاکستان گمان کرده بود که امریکا افغانستان پسا شوروی را توسط آن اداره می کند. دراین بازی کثیف ،اشتباه پاکستان این بود که دقت نکرد که مردم افغانستان به خصوص فارسی زبان ها وترک زبان های آن کشور که اکثریت مطلق را تشکیل می دهند، به نوکران افغان پاکستان اجازه نمی دهند که ما نند دوره هند بریتا نیا وشوروی برآن ها حکومت کنند. درعمل هم دیده شد که جای حکومت دست نشانده شوروی درکا بل را فارسی زبا ن ها گرفتند نه پشتو زبان های نوکر پاکستان. ازاین رو، پاکستان ونوکران افغانش سهم بارز درویران کردن کا بل گرفتند. و ویران کردن کابل توسط پاکستان ونوکران افغا نش چنان نفرت علیه این کشور درمیان مردم ایجاد کرد که اتحاد شوروی وهند بریتانیا با وجود سلطه های بلند مد ت وحما یت شان ازحاکمان ستمگر قبا یلی فراموش شد ند. یعنی نفرت ازپاکستان جا ی نفرت ازآن ها راموفقا نه گرفت.
متا سفا نه ، پاکستان بجا ی اینکه متوجه افزایش نفرت علیه خود درافغانستان شده درجهت کا هش آن بکوشد، طالبان والقاعده را ازقبا یلی های افغان وعرب به کمک ما لی عربستان وامارات متحده ساخت وبجان فارسی زبان ها وترک های افغانستان انداخت. طرفه اینکه ، پاکستان در حمایت از القاعده وطالبان هم حمایت مالی عربستان واما رات متحده هم حما یت سیاسی امریکا وانگلیس را داشت. با وجود آن ، موفق نشد که جبهه ای مخالف خود وتروریسم القاعده ای وطا لبانی را ازدوسوی هندوکش بیرون نما ید. ازسوی دیگر،جامعه جهانی حتا امریکا وانگلیس اداره وحشی طا لبان درکا بل را برسمیت نه شنا ختند! ازاین رو، پاکستان دربا تلاق خود ساخته اش درافغانستان افتاد! بلی،تباه کاری وتروریسم پاکستان درافغانستان ؛ باعث شد که امریکا وانگلیس بنام جنگ علیه تروریسم وارد این کشور شده موقعیت استراتژیک آن را گرفته نوکرخطا کارخود را بیرون کنند. جا لب این است که ، امریکا وانگلیس بنام جنگ علیه تروریسم ،هم پاکستان را ازافغانستان بیرون کرد ند هم بنام عضو کمپ مخالف تروریسم به آن کمک کرد ند. خنده داراینکه ، پاکستان هم بنام عضوکمپ مبارزه با تروریسم ازامریکا کمک های ما لی ونظامی گرفت هم با استفاده ازآن کمک ها طا لبان والقاعده را بازسازی وروانه ای افغانستان کرد تا با حکومت دست نشانده آن وسربازان ناتو جنگ وترورنما یند. کمک های که تا نیمه دوم ریاست جمهوری بارک او با ما ، با کمی کا هش ادامه یافت.
ازاین نگاه که در ماه ژانویه 2017، او با ما مرخص ودانا لد ترامپ سکان دار کاخ سفید شد ومرد غیرقابل پیش بینی می باشد، پاکستان درسردوراهی زیرقرارگرفت: نخست،د کان تروریست پروری خود را بسته کرده بساز ترامپ برقصد؛ دوم، حلقه ای نوکریی پکن ومسکو را به گردن بگیرد. معلوم است که ترامپ بعد از ورود به کاخ سفید، موضع سخت ترعلیه تروریسم گرفت. مثلا، گفت که درمبارزه با تروریسم آماده است که با روسیه در سوریه کمک کند. دررابطه به تروریست پروری پاکستان در افغانستان هم پیام های هشدا رگونه داد ، تا طرف متوجه شود که تحولات افغانستان در محراق توجه او قرار دارد. بلی، موضع تند ترامپ دربرابر تروریسم ،مشوق میا نوازشریف شد تا سخن های کیا نه آمیز به فرما ند هی ارتش بگوید وفرماندهی ارتش هم اورا درماه ژولای 2017 ، توسط قاضی های طرفدار خود سلب صلاحیت کرد.
بعد ازسلب صلاحیت شدن میا نوازشریف توسط داد گاه زیر سلطه ای نظا می ها ، رئیس جمهورترامپ درماه اوت 2017 سیاست جنوب آسیایی خود را اعلام کرد. من که متن سیاست جنوب آسیایی مستر ترامپ را خواند م ؛ به این نتیجه رسید م که ساخت وبا فت نظا می های پا کستا نی با او آ سان نمی باشد. همزمان با اعلام سیا ست جنوب آسیا،رئیس جمهورترامپ ازافزایش شمارنیروهای خود درافغانستان نیزسخن گفت. مسئله ای که به نگرا نی نظا می های پاکستا نی افزود. افزون برآن، درماه ژانویه 2018 ، امریکا ومتحدان ما لی اش دادن قرضه وکمک ما لی به پاکستان را با قطع کمک های آن به تروریستان درافغانستان گره زد ند وتا ماه جون به آن گفتند که درعمل نشان دهد که کمک به تروریستان را قطع کرده است! درماه جون ، دیده شد که پا کستان کاری درزمینه نکرده است.
فرما نده ارتش پاکستان افزون براینکه کاری درجهت قطع کمک به تروریستان نکرد، درانتخا بات 25 ماه ژوئیه همه دروازه ها را بروی پیروزی حزب مسلم لیگ ، حزب نوازشریف بست تا تحریک انصاف ،حزب طا لب عمران خان رای زیاد آورده به حیث طرفدار طا لبان نخست وزیرپاکستان شود که شد اما نه با رای های اکثریت حزبی بلکه با یک ائتلاف شکننده. اگرچه نخست وزیر شدن طا لب عمران ، سلطه ارتش برحکومت را تامین کرده است ،اما موضع قبلا مخالف نخست وزیر با بمبارد های هواپیما های بی سرنشین یا درونزامریکای بر پایگاه های تروریستان درخاک پاکستان واحتیاح مفرط او به قرضه ها ووقت خوا هی برای پرداخت سود ها مسا یلی می باشند که حکومت تازه کاراورا درتنگنا گرفته است.
ازآن هم مهمتراینکه ، یک هفته قبل ،حکومت امریکا اعلام کرد که کمک 300 میلیون دالری خود برای ارتش پاکستان را که برای مبارزه علیه تروریسم می پرداخت قطع کرده است وعلت آن این گفته شد که علیه تروریسم کاری نکرده است. یعنی مخالفت طا لب عمران با حملات درونزوادامه ای کمک ارتش پاکستان به تروریستان درافغانستان وقطع کمک های امریکا به آن ونیازمبرم حکومت تازه کاربه قرضه ها ازصندوق بین المللی پول و...،تنگناهای سیاسی ها ونظا می های پاکستا نی می باشند. اینجا ست که سفر پامپئو وزیرخارجه امریکا همراه فرما نده ارتش آن کشور به پاکستان دوچند همیت پیدا می کند.
با توجه به تنگنا های ما لی وسیا سی حکومت طا لب عمران خان ، سفروزیرخارجه امریکا به اسلام آباد وهمزمان با آن ، کشتار هزاره ها دریک ورزشگاه ومنطقه ای دشت برچی درغرب کا بل توسط تروریستان پاکستا نی،اهمیت بیشتری پیدا می کند. اگراعلام مرگ طا لب جلال الدین حقا نی رهبرگروه پا کستا نی حقا نی را که دو روزقبل از رسیدن وزیرخارجه امریکا به اسلام آباد اعلام شد، درحا لیکه او مدت ها قبل مرده بود،با سفروزیرخارجه وفرمانده ارتش امریکا به اسلام آباد وکشتارهزاره ها درغرب کا بل جمع کنم ، این نتیجه فراچنگ می شود که فرمانده ارتش پاکستان وطا لب عمران خان نخست وزیر دست ساخت او با درنظرداشت وضع نا هنجاری ما لی خود کوشش به معا مله تازه با امریکا دارند. معامله ای که آسان به نظرنمی رسد.
مثلا، در پا یان سفروزیرخارجه امریکا به اسلام آباد وپروازاوبه سوی دهلی نو،سا یت روزنامه ای جنگ را دید م ودریا فتم که مهمان به میزبان گفته است که علیه گروه های تروریستی مبارزه جدی نما ید. برخلاف، میزبان به رسا نه ها گفته است که مهمان طرفداربهبود روابطه دو طرفه بود وپیش شرطی ندا شت. همچنان ،ازشاه محمود قریشی وزیرخارجه پاکستان دعوت کرده است که به امریکا بیا ید. شاه محمود قریشی گفته است که نخستین سفرخارجی اش به افغانستان می باشد. بلی، این سفر بی ارتباط به پیام تازه وزیرخارجه امریکا نمی باشد. این که نگاه رسمی حکومت پاکستان می با شد. وا رو نه ای آن، نگاه های دیگری هم تبارز داشتند. بطورنمونه ، مهمان ازمیزبان تقاضای جدی مبارزه با تروریسم برای تامین صلح درافغانستان کرده است. ازاینکه قبلا طا لب عمران خان گفته بود که درگردهمای سا لانه سازمان ملل دراخیرماه جاری میلادی به نیویارک می رود وبعد ازسفروزیرخارجه امریکا به اسلام آباد ورفتن او به دهلی نو، گفته است که درگردهمای نامبرده شرکت نمی نما ید، معلوم می شود که مهمان پیشنهاد دلسرد کننده به میزبان داشته است. ازاین رو، می توانم بگویم که ترورهزاره ها توسط تروریستان پاکستانی درکابل به حیث نما یش دوری ازایران برخلاف نظرمثبت طالب عمران خان به وزیرخارجه ای آن کشور ، توسط وزیرخارجه امریکا جدی گرفته نه شده است. همچنان ، سفروزیرخارجه امریکا ازاسلام آباد به دهلی نو واستقبال گرم ازاونشان داد که نزدیکی امریکا با هند وهمکاری با همی ای آن ها علیه تروریسم درافغانستان ، چیزی جزکا بوس برای پاکستان تروریست پرورنمی تواند باشد.