تقلب کاریی کمیسیون انتخابات؛تشت رسوائی نظام ریاستی دموکراسی ستیزرا ازبام بزیرانداخت

ابراهیم ورسجی
8-4-1393
ازاول ژانویه2002-11جدی1380تاکنون که بازارحکومت داریی فاسدِ کرزی به گونه ی گرم ادامه دارد،به چهارمسئله بیش ازاندازه تاکید شده ومی شود:نخست،تحقق دموکراسی وحکومت قانون.دوم،رعایت حقوق بشربویژه بهبود وضع جنسی وحقوقی زنان.سوم،آزادی بیان ورسانه ها.چهارم،اقتصاد بازارکه این اخیری گویا دنبال سرمایه گذاران خارجی می گشت؛اماسرمایه گذاران داخلی راهم قربانی فساد هدایت شده توسط باند حاکم کرد.ازاینکه مقاله درباره ی انتخابات،تقلب توسط کمیسیون انتخاباتی وناسازگاریی نظام ریاستی وقانون اساسی تمرکزگرای آن با دموکراسی وفریب کاریی تمرکزخواهان ریاستی زیرنام دموکراسی می چرخد،بحث راباتمرکزبالای دموکراسی،نظام ریاستی ،وضع نابسامان حقوق بشربویژه حقوق زنان وتقلب درانتخابات توسط کمیسیون حکومتی؛ درواقع، چهار مسئله ی باهم پیوسته ادامه می دهم.البته که، درضمن بحث بالای پرسمان های یاد شده،گه گاهی ازویرانگریی نظام ریاستی زیرنام اقتصاد بازاریا آزادهم یاد آوری خواهم کرد.به این خاطرکه،من به دموکراسی سیاسی بریده ازدموکراسی اقتصادی باوری ندارم.با این که، باوری به دموکراسی سیاسی بریده ازدموکراسی اقتصادی ندارم؛اما ازاین حقیقت نیز ناآگاه نیستم که دموکراسی به گفته ی کارل کوهن:" براه راست تماسی به مسایل اقتصادی نمی گیرد؛اماحضورنمایند گان مردم درپارلمان می تواند سیاست های کشور را درجهت سیاست گذاری های اقتصادی به نفع مردم سمت وسوبدهد."برخلاف،دردموکراسی قلابی رایج درافغانستان،چون کمیسیون انتخابات، حکومتی وغیردموکراتیک است،بجای نمایندگان اصلی مردم؛نمایندگان زورگویان،غاصبان،تفنگ داران،مافیای مواد مخدروشبکه های جاسوسی درپارلمان ووزارت ها تکیه زده اقتصاد کشوررا زیرنام بازارآزاد به سوی تباهی سوق داده اند.
دررابطه به دموکراسی،کمیسیون انتخابات،گونه ی برگزاری انتخابات، نظام ریاستی وحقوق بشرکه مهم ترین بخش آن تحقق حق انتخاب بشردرگزینش رئیس جمهورونمایندگان مردم می باشد،حکومت کرزی ،پارلمان ودستگاه عدلی اش کارنامه ی سیاهی دارند.بهرحال،وقتیکه ازتحقق دموکراسی،حق انتخاب مردم درافغانستان سخن می گویم ،ازاین واقعیت نیز نا آگاه نیستم که کابرد درست دموکراسی وتحقق حق انتخاب مردم پیش فرض های دارند که درنبود آن ها یا دموکراسی وانتخابات پشت معرکه انداخته می شوند ویا این که بنام دموکراسی وتحقق حق انتخاب مردم شیادی وفریب کاری صورت گرفته دشمنان مردم درمقام رئیس جمهور، وزارت ها ونمایندگان آن ها درپارلما وشوراهای محلی جای می گیرند.کاریکه درکشورهای پس مانده همه ی مستبدان فراوان کرده اند وبد ترازآن کرزی ودسته ی نابکار- فاسدش درافغانستان کرده اند وبی شرمانه ادامه می دهند.
ازاین رو،لازم است که هم ازپیش فرض های تحقق دموکراسی وحق انتخاب مردم سخن گفته شود وهم ازمانع های آن ها درافغانستان.روشن است که، عامل های زیرازسنجه های دموکراسی وابزارهای تحقق حق انتخاب مردم به شمارمی آیند:نخست،احزاب سیاسی دموکرات وجامعه ی مدنی که هردو دربیرون ازحکومت ودررقابت باحکومت کارمی کنند.البته با این فرق که،جامعه ی مدنی مانند احزاب سیاسی دنبال قدرت گیری نمی گردد؛اما ازراه های متمدنانه رفتار قدرت مداران یاسیاست مداران وقوانین رایج را تغییریاتعدیل می نمایند.دوم،حکومت دموکراتیک که برپایه ی انتخابات آمده ومتکی برآن برای رقیب جاخالی می نماید.سوم،دموکراتیک بودن قانون انتخابات،چهارم،بی طرفانه وقانونی عمل کردن کمیسیون انتخابات که معمولن دردموکراسی های نهادینه شده زیرنظردستگاه عدلی ودرپیوند نزدیک باحریفان سیاسی،رسانه ها بدورازتقلب- پنهان کاری ودرواقع بی طرفی کامل نسبت به بازیگران سیاسی یا احزاب سیاسی حاکم ومخالف عمل می نماید.پنجم، شناسنامه نامه داشتن هرشهروند تا بانشان دادن آن واردغرفه ی رائی دهی شده بتواند.ششم،هرم نفوس وتعیین حوزه ها ی انتخابی شهروندان متکی برشمارمردم.هفتم،رسانه های آزاد.هشتم،هیئت های ناظربی طرف درونی وبیرونی نظارت کننده برروند انتخابات.هیئت های که تایید آنها ازروند درست انتخابات،بدرستی ومشروعیت هرچه بیشترآن می افزاید.برعکس،مشروعیت آن را زیرسوال می برد. درواقع،عامل های یادشده می باشند که دموکراسی های نهادینه شده درجهان غرب وبرخی کشورهای روبه پیشرفت،مانند:برازیل درنیمه کره ی غربی،سنگال درافریقا وهند را درآسیا سبب شده اند.
روشن است که درردیف عامل های نامبرده،ازنظرفنی وکارکردی، وظیفه ی کمیسیون انتخابات آن هم درجامعه ی سیاسی فاسد- بحرانزده – وابسته وازهمه مهم ترکم تجربه ی افغانستان هم پیچیده است وهم درد سرآفرین.ازاین رو، جزوی ترین اشتباه عمدی یاسهویی آن می تواند درجامعه ی چند قومی- گروهی مانندِ افغانستان که فرهنگ سیاسی تمرکزگراوتوطئه پذیردارد،به بحران ودرگیری منجرشود ؛به گونه ی که همین اکنون باعث تظاهرات یک طرف انتخابات علیه حکومت وکمیسیون انتخاباتی زیرفرمان آن شده است.بنابراین،کمی درباره ی کارومسئولیت کمیسیون انتخابات دقت وریزبینی می نمایم. روشن است که، وظایف کمیسیون انتخابات این هامی باشند:ثبت نام رای دهنده ها،ارزیابی درست نام های رائی دهنده ها،تطبیق درست نام های رای دهنده ها با داده های جمعیتی( یاشمارمردم)،برآورد صورت نام های رائی دهندگان،بخش های رایانه ی،نظارت برفعالیت های اطلاع رسانی،نظارت برمراکزثبت نام رای دهندگان،نظارت برداده های مربوط به ثبت نام،نظارت برحدود حوزه های رای دهی،ساختارمدیریت انتخابات بنام احزاب(چون درافغانستان احزاب سیاسی موجودیت ندارند،مدیریت انتخابات بنام کاندیدهاصورت می گیرد)،ثبت نام شرکت کنندگان سیاسی،ثبت نام زنان واقلیت ها،نظارت بربرنامه های مبارزات انتخاباتی،نظارت نیروهای امنیتی،نظارت بربودجه ی انتخاباتی،نظارت برسوء استفاده ازامکانات دولتی(توسط کاندیدها)،جلوگیری ازاختلاف ونظارت برخشونت،نظارت بررسانه ها،وجدول بندی موازی آراء (1)
باتوجه به نقش عامل های یادشده ومسئولیت کمیسیون انتخابات درنهادینه کردن دموکراسی وتحقق حق انتخاب مردم ونبود همه یا اکثریت لازمه هایابخش های ازآن ها درافغانستان،باید دید که دراین کشور دموکراسی وتحقق حق انتخاب مردم باچه دشواری های مواجه می باشد؟ شایان توجه است که، وجود دشواری ها وکمبودی های ازگونه ی بالا به حیث پیش فرض های دموکراسی درافغانستان به این معنانیست که خلاف کاری های حکومت فاسد کرزی علیه روند دموکراتیک رانادیده گرفت وازمبارزه درجهت تحقق دموکراسی راستین وتحقق حق انتخاب مردم دست کشید! واقعیت این است که؛ درافغانستان،هم دربرابرتلاش ها درجهت تحقق دموکراسی وهم دربرابرتلاش ها درسمت بازسازیی حکومت استبدادی مانع های بی شماری جود دارند.پس این پرسش مطرح می شود که چه باید کرد؟ درواقع،باید اعتراف کرد پاسخ پرسش یاد شده بسیاردشوارمی باشد.دشواربه این معناکه،اگرحکومت کرزی وانتخابات تقلبی دیروزوامروزآن را دموکراسی تلقی نمائیم،به صراحت می توان گفت که کاردموکراسی درافغانستان تمام است.به این خاطرکه،کارنامه ی حکومت کرزی جزرسوائی ومسخره کردن دموکراسی وحقوق بشربویژه حق انتخاب مردم افغانستان چیزی دیگری نبود ونمی باشد.
بنابرآن،باید بحث رابه گونه ی زیرادامه دهم:نخست، حکومت کرزی وانتخابات های برگزارکرده اش درسطح های ملی ومحلی همه تقلبی آن هم بنام دموکراسی بود ومی باشد.دوم،راهکاردرست برای مرزی کشی میان دموکراسی اصیل ونااصیل وتحقق دموکراسی اصیل درفردای افغانستان.روشن است.وقتیکه ازراهکاریاراهکارها درجهت تحقق وتمثیل دموکراسی درافغانستان سخن می گویم،لازم است که واقع بینانه مانع ها وخواهش ها وتلاش ها درجهت پیاده کردن دموکراسی را درنظرگرفت.بطورنمونه،کاهش ارزشمندی دموکراسی وحقوق بشردرفرهنگ عامه افغانستان بخاطربدکاری وتقلبات بی شمارحکومت کرزی وکمیسیون انتخاباتی اش درفرایند انتخابات،باید باسرزنش کردن کارنامه ی حکومت کرزی تلافی شود.دوم،واقعیت های موجود درافغانستان را درنظرگرفته دنبال تحقق دموکراسی رفت.برای همه گان روشن است که، درافغانستان در13ونیم سال گذشته حکومت کرزی نتوانست مردم شماری کرده وتذکره/شناسنامه برای مردم بدهد؛ ودراین نابکاری هم، علت عمده نه مشکلات جاری درکشورازجمله تروریسم طالبان،بلکه دلیل سیاسی یافاش شدن ماهیت اکثریت بافی دروغین مورد نظرفاشیست های نژادیی دیروزوامروزافغانستان می باشد.کمبودی که بادادن کاردهای انتخاباتی درظاهریک بخش آن تاحدی تلافی ودرعمل کمک به تقلب درانتخابات وبی اعتبارکردن روند کمرنگ دموکراتیک درافغانستان کرد.افزون برنبود شناسنامه،ذهنیت قبیلگی- تفنگ- تریاک- جهاد- طالب- ملیشه سالاری حاکم برارگان های دولتی ودست کاریی آن ازطریق کمیسیون انتخابات درریزش وشمارش آراء، هم دموکراسی رازیانمند ساخت وهم بحران آفرینی کرد.بحران آفرینی که صد درصد به نفع تروریسم وفلج کردنِ فرایند دموکراتیک می باشد.
ازاین سبب،ایجاب می کند که نهادهای تازه کارمدنی،سازمان های کم خون سیاسی،فرهنگیان،روشنفکران وروزنامه نگاران افغانستان درهمکاری باطرف های بیرونِ درگیربا اوضاع افغانستان، بکوشند که مانع فلج شدن روند تازه پای دموکراتیک درکشور شوند.روشن است که؛ بخاطرتازه کاریی نهادهای مدنی وچند دستگی سازمان های سیاسی افغانستان که تطمیع وخراب کاریی حکومت کرزی برای ادامه ی خود درآن نقش عمده بازی کرده است،نقش امریکا وسازمان ملل بیشترمهم می شود.لذا، امریکا ومتحدان غربی اش به شمول سازمان ملل که درجهت تحقق دموکراسی درافغانستان ظاهرن جدی به نظرمی رسند؛ لازم است که به مسایل زیرتوجه نموده جدی عمل نمایند:نخست، کرزی ودارودسته حتاکمیسیون انتخاباتی اش به مانع بزرگ درسرراه تحقق دموکراسی تبدیل شده اند.دوم،بدون گذرازحکومت فاسد کرزی،نه دموکراسی درافغانستان پایه می گیرد ونه مهارتروریسم ممکن می شود.ازاین رو،ایجاب می کند که دروضعیت بحرانی کنونی،به مهاربحران برخاسته وازتخطی های کمیسیون انتخاباتی پرداخته شود؛ودرگام دوم هم،وظیفه ی نهادهای مدنی،سازمان های سیاسی وفعالان فرهنگی،روشنفکران وروزنامه نگاران افغانستان است که درباره ی تغییرنظام سیاسی ازریاستی- تمرکزگرابه پارلمانی- کثرت گرا اندیشه نمایند.اگرکسی یاکسانی درافغانستان پیدا می شوند که استدلال وتوجیه گری برای نظام ریاستی جاری می کنند،باید دقت نمایند که این نظام سیاسی شکست خورده وکشوررا درلبه ی پرتگاه رسانیده است وتنهانظام پارلمانی است که برای تحقق دموکراسی وتقویت همسوئی شکننده ی مردم، مهارتروریسم وخلع سلاح کردن گروه های مسلح غیرمسئول اتراق کرده درمرکز،ولایت هاوشهرها وروستاها،می تواند نقش سازنده وتعیین کننده بازی نماید.
ازسوی دیگر،روشن است که دروضعیت پیچیده ی کنونی افغانستان کشورهای خارجی بویژه امریکا،سازمان ملل متحد، ودرداخل کشورهم،حکومت فاسد- فلوته بازکرزی ،سران ودسته های رقیب انتخاباتی،نهادهای مدنی،سازمان های سیاسی،فرهنگیان،روشنفکران وروزنامه نگاران اثرگذاری به درجه های متفاوت دارند.ازاین سبب،شیوه وگونه ی نگاه شان به نتیجه ی انتخابات وکارکرد کمیسیون انتخاباتی می تواند هم منفی وهم مثبت باشد.بطورنمونه،کرزی وکمیسیون انتخاباتی اش مدعی درست کاری می باشند؛ درحالیکه، یک طرف انتخابات آن ها رامتهم به تقلب کرده وبه تظاهرات وی آورده است.همه می دانیم که درجامعه ی گرفتارخشونت وتروریسم زده ی افغانستان؛فرجام تظاهرات چه خواهدشد؟ ازاین رو،لازم است که امریکا وسازمان ملل، فساد وتقلب کاریی حکومت کرزی وترکیب قومی اعضای کمیسیون انتخابات را درنظرگرفته درزمینه عمل نمایند.واقعیت این است که نظام ریاستی- خود سر- بداخلاق کرزی دموکراسی رابرنمی تابد وشخص کرزی وگفته هایش ازوضع اجتماعی- سیاسی- اقتصادیی افغانستان نمایندگی کرده نمی تواند ودرعمل هم ثابت کرده است که انحصارطلب ونابرد باراست؛هرچند، درنمایش خلاف آن را ابرازنماید.ازهمه خنده دارتراین که،کمیسیون انتخاباتی هیچ کاره است وهمه اعضایش راکرزی گماشته است تابرای حکومتش کارنمایند؛نه مطابق خواست مردم بویژه رائی دهندگان.
ازاین رو،اگرامریکا وسازمان ملل متحد ودیگرکشورهای درگیردربحران افغانستان می خواهند صلح وثبات به این کشورجنگ - تروریسم زده برگردد وبحران ناشی ازتقلب کمیسیون انتخاباتی هم مهارشده به پیچیدگی آن نیفزاید ؛لازم است که، به اقدامات زیردست بزنند:نخست،به رائی شماریی مجدد به اشتراک نماینده های هردوکاندید زیرنظرسازمان ملل متحد درحضورمسئولان کمیسیون انتخاباتی حکومت کرزی اقدام نمایند.اگربه این کاربرپایه ی هرملاحظه ی دست نمی زنند،بالغو کمیسیون کنونی انتخابات، به برگزاریی انتخابات سوم توسط کمیسیون انتخاباتی مرکب ازنمایندگان نهادهای مدنی- سیاسی- فرهنگی- افغانی،نماینده های امریکا،اتحادیه ی اروپائی وسازمان کنفرانس اسلامی،زیرنظارت سازمان ملل متحد دست بزنند.درواقع،باید این کاررابکنند؛به این خاطرکه،حکومت فاسد- نابکارِکرزی راکه باعث بحرانزائی وبازگشت تروریسم وبحرانی دیگر مانند بحرانی برخاسته از تقلب درانتخابات دوردوم ریاست جمهوری شده است،خود آن ها ایجاد کرده اند.حکومتی که بخاطرناتوانی وفساد مالی واداریی گسترده باعث شکست پروژه ی دولت سازی- تامین امنیت وریشه ی کنی تروریسم شده است؛ وازهمه بدتراین که، باتعصب گرائی وپرکردن کمیسیون انتخابات ازافرادِ متعصب وقبیله گرا- سمت گرا،وتقلب درریزش وشمارش آراء بحرانی تازه ی خلق کرده است.دوم،همین حکومت فاسد- قبیلگی که بافلوته بازی ،تطمیع وتفرقه اندازی برای دوام حضورننگین خود مانع برآمدن احزاب سیاسی مدرن- فراگیرشده است. ودرنبود احزاب سیاسی مدرن، تروریسم وجنگ سالاری فربه،حکومت مرکزی لاغر- مسخره،حکومت های محلی بی ثر وتقلب انتخاباتی نیزبرپیکرآن ضربه ی کاری وارد کرده است.پس،ادامه ی کاراین حکومت جزرسوائی ،بحران،فربه شدن تروریسم ،آشوب، وپذیرش شکست نمی تواند باشد. اگرکشورهای درگیربه شمول سازمان ملل متحد درافغانستان،بدو راهکاریاد شده نمی خواهند عمل نمایند؛برای مهاربحران،یک راه کوتاه مدت ویک راه بلند مدت باقی می ماند:نخست، راه کوتاه مدت،ایجاد حکومت موقت برای برگزاریی انتخابات شفاف وهمه پذیر.دوم،راه بلند مدت، کمک به برآمدن احزاب سیاسی مدرن.احزابی که نوگرایی،رشد وترقی وتوسعه ی اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی وسیاسی را درافغانستان بدرستی می توانند تحقق بخشند.روشن است که، توسعه ی سیاسی برابربه نابودیی تروریسم وقبیله گرائی سیاسی- مذهبی می با شد! درغیراین صورت،همه تلاش ها ناکام وافغانستان مانند پیش ازیازدهم سیپتامبر2001بدامن آشوب،جنگ داخلی وتروریسم فرومی پاشد.
پانویس:
1- شرایط لازم برای انتخابات آزاد ومنصفانه
دفترچه راهنمابرای ناظرین محلی برانتخابات،نویسنده:سازمان امنیت وهمکاری اروپا،ترجمه:بنیاد برومند.ناشر:بنیاد برومند،تاریخ انتشار11دی- جدی1380
www.Iranrights.org