ستیو کول نوسنده " جنگ های اشباح "، ازکمک مالی کرزی به طالبان وخوش خد متی خلیلزاد به آن ها پرده برداری کرده است

ابراهیم ورسجی
بیست وسوم ماه سنبله 1398
طوریکه درنوشته های پیشتر گفته بودم ، بازمی گویم که دید گاه های سیا ست مدا ران ونوسند گان امریکای درباره افغانستان وسیا ست کا ران آن را بررسی نقا دا نه می کنم. دراین مقا له ، به سراغ ستیو کول نوسنده مشهورامریکا یی ونوسنده " جنگ های اشباح" می روم. درآغازنوشته ، یاد آوری ازدو مسئله را سود مند می دانم: نخست، سیا ست مدا ران ونوسند گان وامنیت کا ران امریکا یی نوکران استهلاک شده خود را درزند گی شان معرفی وازکارنا مه های آن ها چه خوب وچه بد پرده برداری می کنند. دوم، به منا فع کشورهای که دست نشا نده های خود را درآن بقد رت نصب کرده اند بی توجه می باشند.همچنان ، به آبرووبی آبرو شدن نوکران خود کمتر توجه می کنند. دو مسئله ای عمده که درافغانستان به روشنی خود نمای کرده است! شا یا ن یاد آوری می دا نم که ، نوسنده جنگ های اشباح ، درباره مسا یل بسیاری ازجمله مسا یل افغانستان ازجنگ جهادی ها علیه ارتش سرخ تا اداره طالبان مشرح قلم فرسای کرده است. ازاین رو، لازم می دانم که کمی درباره کتاب نامبرده نظرخود را بازتاب داده نوشته را ادامه دهدهم. درزمینه ، بهتراست یاد آور شوم که کتاب های زیادی را خوانده ام وکتابخا نه هم دارم ، اما کتا بی به اندازه " جنگ های اشباح" کمتردست یا بم شده است. ازاین رو، بهتراست درباره آن بگویم که بیشترین بررسی ها را درباره مسا یل کشورهای مسلمان وسازمان های مذ هبی چه تند رو چه میا نه رو چه تروریست ازجمله جهادی ها وطالبان ریشو تروریست افغان وافغان های سیاسی نما ودراصل نوکران امریکا درافغانستان کرده وهمچنان مراقبت امریکای های سیاسی، امنیتی ازآن ها را بطورهمه جا نبه وکمترمغرضا نه بررسی وبازتا ب داده است.
بنا برآن ، به بررسی ای کمک مالی-اطلا عا تی ای کرزی به طالبان وخوش خد متی های خلیلزاد به آن ها ازنگاه ستیو کول نوسنده کتاب نامبرده می پردازم. ستیو کول :کرزی برای طالبان در شروع سازماندهی شان درقند هار50 هزاردالرکمک کرده بود. همچنان، پنهان گاه های اسلحه ارتش وبزرگان قبا یل را هم به طالبان معرفی یا کمک آن ها را برای تحریک شان جلب کرده بود. طالبان جدا گا نه با عبدالحق ودرا نی های که با شاه سا بق رابطه داشتند ملاقات کرد ند. پشتون های درا نی فکرکرد ند که اکنون زمان بد ست آوردن چیزی می باشد که سازمان ملل وپترتامسن درآن ناکام شد ند. بنا برآن ، ازپرچم سفیدان قرآن بد ست خوا ستند که شاه (سا بق ) را برگردا نند....ملا ربا نی وشماردیگر ازطالبان میا نه رو تحریک طا لبان را نیروی انتقا لی می گفتند که راه را برای بازگشت شاه سا بق هموار خواهند کرد وبرای پاکسازیی کشورازجنگ سا لاران عمل می کنند (1). درزمینه ، بهتراست که کمی درباره جنگ سالاران نظربد هم. بیاد دارم که جهادی ها که دربرابر ارتش سرج جنگ می کرد ند ؛ برای امریکا مبارزان راه آزادی بود ند. وقتیکه ارتش سرخ درافغانستان شکست خورد وعقب نشینی کرد، آن ها بنیاد گرا وبعد تر باغی معرفی شد ند. بعد ازفروپاشی حکومت دست نشانده مسکودرکا بل، جهادی های پشتوزبان اسلحه های خود را به نظامی های پاکستانی فروخته درکویته وپشاور خانه های قیمتی خرید ند وجهادی های تاجیک ، هزاره وازبک که سلاح های خود را تحویل ارتش پاکستان برای خلع سلاح افغانستان نکرد ند ، توسط آی اِس آی ،جنگ سالار نا میده شد ند! افزون برآن، وقتیکه آی اِس آی با کمک حکمتیار کا بل را گرفته نتوانست ، طالبان را علیه جهادی های جنگ سالار پسوند گرفته وارد میدان جنگ کرد. پشتون های باصطلاح درا نی هم که درسرفکرپوچ بازگردانیدن ظاهرخان را می پرورا ند ند ، ازنها یت نا دانی درک کرده نتوانستند که آی اِس آی / شبکه اطلا عا تی ارتش پاکستان با بهره برداری از نام شاه سا بق پروژه طا لبانی ودراصل به ولایت پاکستان تبد یل کردن افغانستان را د نبا ل می کند.
جا لب این است که ، وقتیکه درخزان سال 1380 ، یا روز های اوج جنگ امریکا علیه تروریسم درافغانستان با ظاهرخان درروم ملاقات کردم ، دیدم ازطالبان تعریف می نما ید. زما نیکه موضوع را پیگیری کردم ، دریا فتم که آی اِس آی مهره های خلقی وافغان ملتی طالبان شده ونوکر خود را در اطراف عبدالولی داماد ظاهرخان جا بجا کرده وازطریق او به پدرزنش تلقین کرده اند که طالبان اعاده نظام شا هی را پیگیری می کنند. درکویته هم ، کرزی وپد رش که نوکران دوگا نه ای سی آی اِ وآی اِس آی بود ند ، ازنام شاه سا بق بهره برداری ها به نفع طالبان ، یا شا خه ای ریشوی ارتش پاکستان کرد ند. ازاین که زبان وفرهنگ پشتو قبیلگی وعقب مانده می باشد واستعمارزای های کهنه ونو نه آن را یاد داشتند و زبان فارسی ، یا زبان فراگیری ودارای تاریخ وفرهنگ نیرومند را هم درست نمی دانستند ،حق شان بود که بدام پاکستان بیفتند! پاکستانی که ازظهورش درسال 1947 ترسای تا پسین روزجمهوریی پوشالی داود خان در سال 1978 ، حتا استعمار زای های سیاه وسرخ علیه آن پشتونستان خواهی کر ده بود ند!
دراین راستا ، بررسی های که درباره پشتونستان خواهی استعمارزای های سیاه وسرخ کرده ام ودرجلد نخست " جهاد افغانستان وجنگ سرد قدرت های بزرگ" درمقاله " پشتونستان " بازتاب داده ام ؛ برا یم ثا بت شده است که کمک به جهادی ها وبعدا ویران کردن کا بل بخاطر مخالفت ربانی ومسعود با خواست پاکستان وکمک به طالبان علیه آن ها همه به گونه ای انتقام گیری ازپشتونستان خواهان درجهت تبد یل کردن افغانستان به یک ولایت آن کشورمی باشد. طرحی که با ایستاد گی تا جیک ها وپرداخت تاوان زیاد درکا بل وشما لی تا حدی زیادی خنثی کرده شد. اگرچه تاجیک ها دربرابر سیاست افغانی پاکستان که ابزار نخست آن حکمتیار وابزار دوم آن طالبان بود ند ومی باشند ایستاد گی کرد ند،اما پا یان ماجرانبود ونمی باشد. به این خاطرکه ،آی اِس آی هم نوکران زیاد ازافغان ها داشت هم افغان های نوکر سیا / سازمان اطلاعات مرکزی امریکا ازگونه های کرزی ،خلیلزاد و... را درخد مت گرفته بود. ازاین که ،از خد مت گاریی کرزی به طالبان یا شاخه ریشوی ارتش پاکستان یاد آوری کردم ، بهتراست که ازخد مت گاریی خلیلزاد هم به آن ها یاد آورشوم.
دراین راستا ، ستیو کول می گوید:کارشنا سان جمهوری خواه کنگره اعلام کرد ند که امریکا با ید به طالبان یک چا نس بدهند. این وقت منا سب برای امریکا می با شد که باردوم به افغانستان دلچسپی بگیرد. خلیلزاد یکی ازکار شنا سان افغانستان که دید گاه های حکومت امریکا را پیروی می کند ، بعد ازمسلط شدن طالبان بر کا بل گفته بود که طالبان بنیاد گرایی ضد امریکا مانند بنیاد گرایی ضد امریکا یی ایران را تطبیق نمی کنند. این ها به مودل عربستان نزدیکترهستند. این شیوه تفکرامریکای ها دررابطه با حرکت های سیا سی اسلامی می باشد که سعودی محا فظه کار- پرهیزکار غیرتهد ید کننده می با شد؛ درحا لیکه ،ایران فعال ، خشن وانقلابی....طالبان ضد ایران وضد شیعه هم می باشند. ازاین رو،متحد امریکا وحا فظ منافع آن می شوند. بعد ازآن ، خلیلزاد دعوت شد تا به یونیکال بپیوند د آن هم دربورد / اداره مشوره ای آن با رابرت اوکلی سفیر پیشین امریکا دراسلام آباد.( ازاین نگاه که ، پسا نتر) ملا ربا نی یکی از بزرگان طالبان به ترکی فیصل دبیر سازمان جا سوسی عربستان گفت که ما یعنی طالبان ملک فهد را به حیث امام قبول داریم (2). بنا برآن ، خلیلزاد درمعرفی طالبان به امریکا اشتباه نکرده بود. به سخن دیگر ، خلیلزاد هم طالب بود هم ازطالبان وطرزفکرشان آگا هی داشت.
نا گفته نما ند که ،طالبان درجریان سلطه یا بی به قندهار وپیشروی ازآنجا به سوی کا بل ، به ابزارووسا یل جنگی ازجمله میزایل / موشک به خصوص موشک های ستینگر امریکا یی ( که دربرابر ارتش سرج به جهادی ها داده شده بود) دست یافته بود ند. مثلا، وقتیکه سکرون با ملا حسن وملا وکیل ملاقات کرد، ازآن ها خواستار ستینگر ها در بد ل پول های زیاد شد. هردو به او گفتند که علاقمندی به فروش موشک ها را ندارند ودرآینده به آن ها نیازدارند. همچنان ، گفتند که نگهداریی موشک ها را برای استفاده علیه ایران می خوا هند...بعد ازنا بود کردن مسعود واتحاد او، علیه ایران می جنگیم . بنا برآن، برای سرنگون کردن چرخبال ها وهواپیما های ایرانی به موشک ها نیازداریم وامریکا مطمئنن ما را دربرابر خطرایران تقد یر خواهد کرد (3). ازاین نگاه که طالبان مطابق تعریف خلیلزاد ،عربستانی گونه بود ند وعربستان هم به خوبی می دانست که هم درتحجر مذ هبی هم درمخا لفت با ایران کارآمد می باشند ،به کمک شان شتافت. مثلا ،وقتیکه طالبان درماه اگست 1996 به جلال آباد حمله کرد ند ،هم بن لادن درمیان آن ها بود هم سعودی سه میلیون دالربرای تطمیع یا رشوت به فرما ندها نی جهادی که میان جلال آباد وکا بل سنگر داشتند پرداخت. ممکن است که طالبان برای این رشوت مهم ازافراد دیگر سعودی ،کشورهای جنوب خلیج فارس، ما فیای مواد مخدر،آی اِس آی ومنا بع دیگر هم پول جمع کرده با شند (4).
امریکا که خلیلزاد نما ینده اش ازماه اکتوبر 2018 تا روزهای پسین ماه اگست 2019 ، مصروف گفت وگوهای باصطلاح صلح با طالبان دردوحه بود وازپیشرفت به سوی صلح سخن ها گفته بود ،حمله تروریستی روزپنجم ماه سیپتامبر درنزدیک سفارت امریکا درکا بل وکشته شدن یک افسر امریکای درآن ، رئیس جمهور ترامپ را وادا رکرد تا ملاقات برنامه ریزیی شده خود با طالبان درکمپ دیوید را فسخ وجنازه گفت گوهای بهوده را بردارد. درحالیکه بسیاری هوشمندان افغانستان ، برداشتن جنازه گفت وگو ها با طالبان توسط ترامپ را خوب ارزیا بی کرده اند ، بنده به این باورمی باشد که امریکا تا وان اشتباهات خود را درافغانستان می پردازد وبا ید بپردازد. اشتبا ها تی که ناشی از اطلاع رسا نی های دروغین خلیلزاد،کرزی، غنی ودیگر هتلچی های تکنوکرات معرفی شده به سیا وسیا سی های امریکای می باشد.
بنا برآن ، بهترمی دانم که نظرهل میلام سفیرآن وقت امریکا دراسلام آباد را ازنگاه ستیو کول باز تاب دهم. کول :به جورج بوش مشوره داده بود که باید برای گرفتن بن لادن با طالبان وارد معامله شود. درصورتیکه آن ها همکاری نکنند، ازسرنگونی ملاعمرحما یت کند. سفارت امریکا دراسلام آباد همیشه مخالف مسعود بود. اما تحلیل گران سفارت طرفدار حما یت ازپشتون های مخالف طالبان مانند حا مد کرزی بود ند. اگرمعامله با طالبان نتیجه ندهد، زلمی خلیلزاد نفر اثرگذاردرشورای امنیت ملی مشورهای داده بود. تحلیلگر متو لد افغانستان که انتقال اقتداربه بوش را نظارت می کرد ، کرزی را می شنا سد. ازاین نگاه که ، هردو دردانشگاه امریکایی بیروت درس خوانده اند ؛ بعد ازقتل پدرکرزی توسط طالبان ، خلیلزاد مخالف طالبان شد و مقاله که دراداره مشوره راند کارپوریشن نشرکرد ودرواشنگتن خواستارسرنگونی طالبان توسط کلنتن شد (5).
خنده آوراین است که ، خلیلزاد به شورای امنیت ملی امریکا ، دو اطلاع نادرست داده بود:نخست ، پدرکرزی را طالبان ترورکرده اند. دوم، کرزی دردانشگاه امریکای بیروت با اودرس نخوانده است! شایان یاد آوری می دانم که ، نه کرزی دردانشگاه امریکای بیروت درس خوانده بود ونه پد راورا طالبان کشته بود ند. به اعتراف خود کرزی، درهند درس خوانده است نه دربیروت. نا گفته نما ند که، برای درس خواندن به هند رفته اما ادامه نداده است. دراین رابطه ، بهتراست که نظر دکترمحفوظ ندای یکی ازشخصیت های فرهنگی وسیاسی شناخته شده درافغانستان را بازتاب دهم. ندایی در کا بل به من گفت که :" کرزی را به جرم لاوبالی گری ازصنف یازده لیسه غازی درکا بل اخراج کرده است." اینکه کرزی با چه مدرک فراغت ازصنف دوازدهم به هند برای تحصیل رفته است زیر سوال می باشد؟! بلی، ممکن است که با گواهی نامه جعلی ودلالی گریی پدرش دروزارت معارف / آموزش وپرورش به هند رفته با شد. درهند هم درس را نیمه گذا شته وبه پاکستان رفته است. ازاینکه خودش وپدرش را به گفته جبار ثا بت ، داد ستان قبلی افغانستان به نوسنده درپشاور ،حکمتیار به عضویت حزب اسلامی بخاطر جاسوس سازمان اطلاعات مرکزیی امریکا بودن نپذ یرفت ، عضویت جبهه نجات ملی مجد دی را کمای کرد ند.
درباره قتل پدرکرزی توسط طالبان هم ، واقعیت آن نیست که خلیلزاد به شورای امنیت ملی امریکا گفته است. دراین شکی نیست که طالبان جنایت کاربود ند ومی باشند ودراین هم شکی نیست کرزی وپدرش اعضای تحریک طا لبان بود ند. من که دردوره حکومت بربری طالبان درکا بل وقندهار، درپشاور مصروف نوشتن" جهاد افغانستان وجنگ سرد قدرت های بزرگ" بودم ، اطلاعی که پیدا کرده بود م ، بیانگراین بود که پدرکرزی درکشمکش با ندی برای توزیع مواد مخدر با مواد مخدرکاران کشته شده است نه توسط طالبان. آشکار است که ، طالبان وقبیلگی های پشتون ازجمله پدرکرزی وخودش وبرادرانش درپودرکاری برای دالردرآوردن ها پیشگام بود ند ومی باشند. نا گفته نما ند که ، خلیلزاد هم رابطه نزد یک با مواد مخدرکاران افغانستان داشت ودارد.
بهر صورت ، ازاینکه هم طالبان هم تکنوکرات های امریکای افغان هم برخی جهادی های جنگ سالارنامیده شده توسط آی اِس آی وخود اخیری درمواد مخدرکاری شهرت عام وهمه پذ یر دارند ،درباره شان دیگرسخن نگفته به سراغ دروغ های خلیلزاد برمی گردم. مثلا، ستیو کول می نوسد:خلیلزاد نگران بوده است که گسترش اید ئولوژیی طالبان درپاکستان وپذ یرش این اید ئولوژی توسط ارتش مسلح با سلاح اتومی خطری می باشد که نبا ید نا دیده گرفته شود. خلیلزاد یک سال پیش ازپیوستن به شورای امنیت ملی امریکا، دریک مقاله ، نوشته بود که مخالف اتحاد میان مسعود وامریکا می باشد. اگرچه او پشتون نیست اما تاکید به پشتون های تبعیدی وسلطنت طلب مانند کرزی داشت که با ید درمرکزاستراتژیی ضد طالبان درامریکا باشند. اگرهد ف براندازیی طالبان با شد، رابطه با اتحاد شمال به این هد ف مفید نیست. او می گفت که پشتون های مخالف طالبان با ید تشویق شوند تا درتحریک طالبان ازدرون انشعاب ایجاد کنند. این طرز فکر درمخا لفت با بردا شت مرکزمبارزه با تروریسم بن لادن واقع شد که ...مسعود را یک نیرو دربرابر القاعده می دانست. همچنان، مرکزنامبرده باورداشت که پشتون های سیاسی- تبعید یی ناتوان چگونه می توا نند حرکت یا روحیه ای انشعاب ازدرون درطا لبان بیا فرینند (6)؟
با درنظردا شت گفته های بالا، به صراحت می گویم که خلیلزاد در قبیله گرایی ، دروغ گو یی وبی شرمی افسارکنده است! مثلا، همه می دانند که پشتون می باشد ، اما برای اینکه دروغ ها ودشمنی ها یش با تا جیک ها در شورای امنیت ملی امریکا فاش نشوند ، خود را غیرپشتون معرفی کرده است. ازآن هم مسخره تر انشعاب آورد نش در طالبان با کمک پشتون های تبعیدی برای مانع خلق کردن درجهت همکاریی امریکا با فرمانده مسعود ، فرمانده مخالف طالبان والقاعده می باشد! دروغ های که عا مل های عمده شکست امریکا درجنگ علیه تروریسم درافغانستان می باشند. بلی، واقعا ، خلیلزاد با دروغ های خود به شورای امنیت ملی امریکا، به نظامی های پاکستانی کمک کرد تا با تقویت طالبان تروریست آن هم با کمک های مالی ونظامی امریکا ،جنگ آن علیه تروریسم درافغانستان را شکست بدهند. شکستی که با عث شد تا پمپئو وزیر خارجه امریکا ،همان خلیلزاد دو گا نه بازرا مامورگفت وگوهای باصطلاح صلح با طالبان دردوحه تعیین نما ید. گفت وگو های که بخاطر دروغ های خلیلزاد وبازی های دوگا نه ای پاکستان وطالبان یا شاخه ای ریشوی ارتش آن نه ماه دردوحه ادامه یافت. البته ادامه بهوده که ترامپ را متوجه سا خت تا آن را پشت معرکه بیندازد وکنگره امریکا خواستار بررسی طالبان نوازیی خلیلزاد شود. اکنون که ترامپ متوجه دروغ های خلیلزاد وخد مت ها یش به طالبانِ تروریست شده است، به نفع آگا هان افغانستان به خصوص زنان هوشمند آن می دانم که هم با انجمن های زنان درامریکا هم با کاخ سفید هم با وزارت خارجه آن هم با سازمان ملل هم با نهاد های مدافع حقوق بشر هم با نهاد های زنان برابری خواه درغرب رابطه برقرار کنند تا علیه خلیلزاد وطالبان هم فکرش موضع انسا نی بگیرند.همچنان ، درجهت ایجاد حکومت داریی خوب درافغانستان مبارزه نما یند. زیراکه ، تنها حکومت داریی خوب وکارآمد طالبان را به خود داری ازترور وروی آوردن به صلح وادارمی نما ید! ادامه دارد.
پا نو یس ها :
Ghost Wars
The Secret History of The C . I. A , Afghanistan and Bin Laden , From The Soviet Invasion To September 10, 2001
By Steve Coll , The Penguin Press ,New York 2004
Copy right © Steve Coll , 2004
All Right Reserved
Printed in the U . S . A
135 79 10 86 42
1-P 287, P 328
2-ibid pp 388-89 and p 296
3- ibid 340
4- p 332
5- ibid 545
6- ibid 546