چرا امریکا پای ترکیه را وارد میدان بازیی شکست خورده ی خود درافغا نستان کرد؟

ابرا هیم ورسجی دوم ماه اسد ، سا ل 1400 اگرچه ترکیه به حیث عضو نا تو ، پیشترهم درافغا نستان حضوردا شت ، اما حضور آن در میدان جنگ بارزنبود. بارز نبودن حضورترکیه درمیدان نبرد نا تو دربرا برتروریسم طا لبا نی- پا کستا نی ، هرگزبه معنا ی نگاه مهربا نا نا نه ی آن به پا کستان وتروریستان افغان زیر فرمان آن وحکومت د ست نشا نده ی امریکا درافغا نستان نمی با شد. نا همسوی ترکیه با پا کستان وطا لبانِ افغانِ تروریست زیرفرمان آن هم ریشه درنگاه نوگرای اسلامی وتفا وت آن با تروریسم اسلامی نمای-افغا نی زیرفرمان پا کستان هم را بطه ی پریشان آن با امریکا درعراق وسوریه دارد. بطورنمونه ، امریکا بعد ازبراندازیی حکومت صدام حسین در ماه آوریل سا ل 2003 ، هم ازکرد های عراق هم ازکرد های سوریه حما یت کرد. آشکارهست که ، هم کرد های عراق هم کردهای سوریه با پ ک ک / گروه کرد ترکیه که مخا لف حکومت ارد وگان می با شد را بطه دارند. البته با این فرق که ، کرد های عراق هم را بطه با کرد های نا را ض ترکیه دارند هم ازاین نگاه انتقا ل گازکرد ستان عراق ازطریق ترکیه به غرب صورت می گیرد، نیازهای د و طرف با هم ما نع ازبد بینی میان آن ها شده است. وا رونه ی آن ها ، کرد های سوریه پناه گاه پ ک ک / حزب کرد مخا لف حکومت ترکیه می با شند. ازقبل هم ، حکومت های حا فظ اسد وبشاراسد هوشمندا نه حا می کرد های مبارز ترکیه بود ند. هوشمندا نه به این خاطرکه ، ایران که حا می حکومت های ستم گر اسد ها می با شد ، بعد ازترکیه ، دارای جمعیت بزرگ کرد می با شد. ازاین نگاه که ، حکومت اسد ازاقلیت علوی درسوریه نما یند گی می کند وازماه مارس 2011 تا کنون به کمک حکومت ملای ایران وروسیه مصروف کشتارسنی ها وترکیه حا می آن ها می با شد وبه سه ونیم میلیون آواره ی سوری هم درخا ک خود پناه داده است. دروا قع، ترکیه ی رجب طیب ارد و گان درزمینه هم موضع انسا نی گرفته هم خواهان احیای خلا فت عثما نی درهمسازی با قطر وسازمان اخوان المسلمون / سازمان فرا گیر در کشورهای عربی واسلامی می با شد. بنا برآن ، سپرده شدن میدان هوا ی کا بل به ترکیه تو سط امریکا بعد از عقب نشینی ی خود و نا توازافغا نستان، بازیی کلان رجب طیب ارد و گان را از خا ورمیا نه تا افغا نستان / نقطه پیوند آسیای مرکزی وآسیا ی جنوبی وچین وآسیای غربی گسترش می دهد. طرفه اینکه ، رجب طیب ارد و گان د و ورق برای بازی ازخا ورمیا نه تا افغا نستان دارد: نخست ، ورق اسلامی برای احیای خلاف عثما نی ؛ دوم ، ورق ترک گری. ازاین نگاه که ورق نخست ارد وگان در مقا بل حکومت ملای ایران درخاورمیا نه قراردا رد ، برای امریکا دا رای اهمیت می با شد. در پیوند به ورق د وم ارد وگان ، یا ترک گری ، در درون افغا نستان ، هم مارشا ل د وستم ازبک وجنبش ملی- اسلامی اورا درد ست دارد هم ازبک های آن سوی آمودریا ممکن است که نسبت به تلاش های او درجهت تا مین صلح درمرزجنوبی خود ابرازخوش بینی کنند. اگرچه امریکا تنها اختیار میدان هوای کا بل را بعد ازعقب نشینی خود ازافغا نستان به ترکیه سپرده است ، اما اسلام گرا یان چه مد ر نیست ازگونه ی ارد وگان چه سنت گرا ازگونه ی جهادی های افغا نستان چه تروریست از گونه های طا لبان والقا عده ودا عش و...در عمل نشان دا ده اند که درصورت میسر شدن زمینه ها از مرزها عبور وکارهای فکری ود لخواه خود را می کنند. بنا برآن ، ارد وگان به حیث یک مسلمان مد ر نیست میدان فراخ بازی درافغا نستان دا رد. بطورنمونه ، سازمان های جهادی پیشین که مخا لف طا لبان / شا خه ی ریشوی ارتش پا کستان بود ند و درحکومت های بیست سا له ی طا لب کرزی واشرف غنی ، دا رای موقعیت های درجه دوم بود ند ومی با شند ، بازیی ارد وگان درافغا نستان را به نفع خود وزیان پا کستان و طا لبان تروریست / شا خه ی ریشوی ارتش آن می دا نند ودرکناراو ایستاد می شوند. ازاین رو ، به صرا حت می گو یم که ، سپرده شدن میدان هوای کا بل به ترکیه تو سط امریکا ، در حا لیکه ، میدان نا مبرده با سا ما نه ی مدرن د فع موشک ها هم مجهزشده است ؛ چا لش بزرگ برای پا کستان می با شد. با تو جه به چا لش نا مبرده ، پا کستان سکوت کرده وبه طا لبان شا خه ی ریشوی ارتش خود فرمان دا ده است که مخا لف آن موضع گیری کند. طرفه اینکه ، ازروزیکه اعلام شد که امریکا میدان هوای کا بل را به ترکیه می سپارد ، طا لبان د و گونه ی موضع گیریی د شمنا نه ود و ستا نه کرده اند که رسا نه ی شده است. معلوم هست که ، موضع خصما نه ی طا لبان درزمینه به این گمان غلط شان برمی گرد د که امریکا افغا نستان را بطورکا مل ترک می کند. وقتیکه بلینکن وزیرخارجه ی امریکا هفته ی گذ شته گفت که کشوراوبه حضورنظا می ی خود در افغا نستان پا یان وبه کمک حکومت آن دربخش های ما لی وسیا سی وتسلیحا تی ادا مه می دهد ؛ وسا عت یازد و نیم شب جمعه 23 ژوئیه -اول اسد به وقت اتا وا، پا یتخت کا نا دا ، دربخش انگلیسی ی شبکه ی تلویزیون الجزیره شنیدم که جو با یدن رئیس جمهورامریکا اعلام کرد که صد میلیون دا لربرای کمک به جا بجا شد گان درنتیجه ی جنگ های اخیردرافغا نستان کمک می کند. کمکی که خواب طا لبان وپاکستان را پریشان وغنی وعبدالله را راحت ترسا خت. همچنان ، درهمین روزجمعه ، خبرگزاری سی ان بی اس گزارش داد که شا مگاه روزپنجشنبه پسین روزماه سرطان - بیست ود وم ماه ژوئیه ، د وهوا پیما ی امریکای سنگرهای طا لبان را درقندهاربمبارد کرد ند. بمبارد نا مبرده بیا نگر این هست که احیای امارت متوفای طا لبان در کا بل خام خیا لی ی نظامی های پا کستا نی می با شد. ازاین نگاه که ، طا لبان اول نسبت به کنترول میدان هوای کا بل توسط ترکیه ابراز بد بینی ود وم ابرازخوش بینی کرده بود ند ، معلوم می شود که پا کستان متوجه شده است که بازگشتا ندن امارت تروریستی- قبا یلی- متوفای طا لبان ونصب آن در جای جمهوریت قبا یلی- افغا نی اشرف غنی به نفعش نمی با شد. بنا برآن ، پا کستان درپسین برهه ، به طا لبان فرمان داد تا بگو یند که حکومت انحصاری نمی خوا هند وطرفدارایجاد حکومت به شرکت همه گروه ها می با شند. اگر این موضع طا لبان که حکومت انحصاری درافغا نستان نمی خوا هند ، پیوند به تغییر ذهن آن ها دا شته با شد نه بازی د وگا نه ی پا کستان درپیوند به حضورترکیه در میدان هوای کا بل ، یک گام به پیش می با شد. تا جا ییکه آگا هی ازسلطه ی پاکستان بر طا لبان دارم ، به صرا حت می گو یم که هم آن ها هم آقا شان را ست نمی گو یند ونا را ستی ی خود را درگفت وگو های صلح که چند روزپیش درد وحه برگزار شده بود نما یش دا د ند. بطورنمونه ، گفت گوهای د و حه میان هیا ت حکومت افغا نستان ونما یند گان طا لبان ، درباره ی اعلام آ تش بس ورسیدن به صلح بود. وا رونه ی آن ، طا لبان خواستار رها یی زندا نی های خود وبیرون شدن نام بزرگ نما یان خود ازفهرست سیاه شورای امنیت سازمان ملل شد ند. ازاین نگاه که ، چند هزار زندا نی قبلن رها شده ی طا لبان اززندان ها د وباره به میدان های جنگ وتروررفته اند ، رها کردن د یگرزندا نی های آن ها هم کمک به جنگ وترورمی با شد نه کمک به تا مین صلح. بلی، اگر بزرگ نما یان طا لبان ازکویته بیرون ووارد قندهارشده ازنوکریی پا کستان آزاد شوند وبا اعلام آتش بس گفت وگوهای صلح را به گونه ی عملی با حکومت شروع کنند ، گمان نمی کنم که حکومت ازرها کردن زندا نی های آن ها شا نه خا لی کند. بنا برآن ، درپسین بخش نوشته ، به صرا حت می گویم که امریکا با سپردن میدان هوای کا بل به ترکیه ، پا کستان را گرفتاریک مخمصه ی سیا سی- مذهبی کرده است. البته این گونه که ، آن را دربرا بر ترکیه ی مسلمان قراردا ده است. ترکیه ی که رجب طیب ارد و گان رئیس جمهور و" حزب عدا لت وتوسعه " حزب حا کم برآن مسلمان تر ازپا کستان وحزب های مذ هبی ی آن می با شند. طرفه اینکه ، ارد وگان بارها ازموضع پا کستان در پرسمان کشمیرحما یت وحکومت هند را رنجیده خا طرکرده است. درروزهای پسین ، ارد وگان از طا لبان هم خوا سته بود که به اشغا ل سرزمین هوطنان خود پا یان دهند! ازاین رو، به نفع پا کستان می دا نم که کارخا نه ی تروریست پروری درخاک خود علیه افغا نستان را بسته وبا ترکیه تفاهم وکمک در تا مین صلح درآن نما ید. ازاین نگاه که ، سفارت های امریکا وکا نا دا وکشورهای اروپای وآسیای فعا ل در کا بل ، از طا لبان خوا ستند که به تروروخشونت پا یان دهند. دروا قع ، پیام به پا کستان دا د ند که کمک به این گروه تروریستی را متوقف نما ید. درغیرآن ، بدا ند که اکثریت مطلق مردم افغا نستان بو یژه زنان وفرهنگیان وجوا نا بازگشت امارتِ تروریستی طا لبان را نمی خوا هند. بنا برآن ، پا کستان با ادامه ی کمک به طا لبان تروریست ، دربرهه ی پسا حضورامریکا و نا تو ، مردم افغا نستان را دربرا بر خود ایستاد می کند. ایستاد کرد نیکه هم به جنگ دا خلی درافغا نستان دا من زند هم به شمار آوارگان درپا کستان می افزاید هم پای د یگر باز ی گران منطقه ی وفرا منطقه ی را بنام پُرکردن خا لیگاه نا شی از بیرون شدن امریکا به آن کشا نده تروریستان وبا دار آن ها را در با تلاقی فرومی برد که بیرون شدن از آن درآینده ی نزد یک نا ممکن می با شد.