درجهان ، حکومتی منفور تراز حکومت پا کستان وگروهی قا تل ترومنفورترازطا لبان وجود ندارد

ابرا هیم ورسجی روز جمعه ، بیست وششم ماه حوت ، سا ل 1401 دراین مقا له که ازنگاه سیا ست مقا یسه ی نوشته می شود ، پُرسمان اصلی ، بررسی ی فسا د ونا بکاریی حکومت پا کستان وعلت های آن وتباه کاریی امارت طا لبان / شا خه ی ریشو- تروریست ارتش آن کشور وتحمیل شده بر افغا نستان توسط نظا می ها وملا های منا فق وتروریسم کارآن کشورمی با شد. شا یان یا د آوری می دا نم که نو شته ، اشاره های بلند یا کو تاه به کارکرد برخی حکومت های منطقه ی د یگر هم می شود. ازاینکه پای سیا ست مقا یسه ی درمیان می با شد ، حکومت داریی فا سد درپا کستان وکارکرد اما رت طا لبان / شا خه ی ریشو- تروریست ارتش آن را بررسی واشاره به فساد ونا بکاریی برخی حکومت های د یگر، چه منطقه ی چه فرار منطقه ی هم می کنم. در را بطه به حکومت های فا سد ونا بکار، اند یپورا مو لیکن ، دا نشمند نیجریه ی کتا بی به عنوان " اداره ی عا مه ؛ یک نگاه نیجریه ی – مقا یسه ی " نوشته ودرپیش نویس آن ، ازسه حکومت فا سد ود و حکومت نا لا یق درجهان ، یاد آوری کرده است. سه حکومت فا سد : حکومت نیجریه ، کشور نویسنده ، حکومت های تا یلند وپا کستان ، ودو حکومت نا لا یق : حکومت های افغا نستان وعربسستان ، معرفی شده اند (1) شا یان یاد آوری می دا نم که ، کتاب یاد شده در سا ل 1983 پخش شده است. سا لیکه دوره ی حکومت ببرک کارمل درافغا نستان می با شد. معلوم هست که ، حکومت افغا نستان نا لا یق بود ؛ اما کو د تای سیاه هفتم ثور 1357 در ادا مه ی کود تای سیاه ماه سرطان سا ل 1352 ودا نش گریزی محمد داود وتوحش وکشتار حفیظ الله امین وپیا ده شدن ارتش سرخ ، وشروع جنگ جهادی ها به کمک امریکا وعربستان و پا کستان علیه آن ، نه تنها به نا بکاری حکومت کا بل افزود بلکه موجود یت آن را با خطر موا جه سا ختت! ازاین نگاه که ، درحکومت داری ها وسیا ست کردن های سیا سی ها ، پُرسمان پیشرفت وعقب ما ند گی کشورها وعا مل های آن ها نیزدرمیان می با شند. بنا برآن ، با ید به سیا ست وحکومت کردن ، با نگاه ژرف ومقا یسه ی بنگرم. ونگرش با نگاه ژرف ، وا دارم می کند که به علوم سیا سی وحقوق وتاریخ سیا سی ، متو سل شوم. پس ، بهترمی دا نم که به علوم یا د شده ،هم ازنگاه عملی هم ازنگاه نظری بنگرم. ازاین نگاه که ، دربسیاری کشورهای مسلمان ، بویژه درافغا نستان ، د یروزخشونت قبا یلی - استعمارزیی وامروز تروریسم قبا یلی - طا لبا نی - پا کستا نی ودرپا کستان ، نظا می ها وملا ها مسلط می با شند نه سیا ست وحقوق وقا نون ، نگاه های عملی ونظری به علم های سیا ست وحقوق وتاریخ سیا سی وکارد های آن ها وفرا ترازآن ها ، نیاز مبرم می با شد. وقتیکه ، درمقا له ، تمرکزبیشتربه فا سد ونا بکاربودن حکومت پا کستان وتروریست وجا هل وزن ستیز بودن اما رت طا لبان / شا خه ی ریشو- تروریست ارتش آن کشورمی شود ، براین وا قعیت تلخ نمی توان چشم بست که ، ضعف های فرهنگی وسیا سی ومذ هبی نیزدرجا معه ی سیا سی نما- قبیله زده ی افغا نستان وجود دارند. به این معنا که ، اگر ضعف ها درعموم جا معه ی افغا نستان به خصوص در جا معه ی سیا سی نما- قبا یلی زده ی آن وجود نمی دا شتند ، پا کستان نمی توا نست با ایجا د طا لبان ، بر مردم استعمارواستعمارزی زده ی ما ، تروریسم طا لبا نی - القا عده ی- دا عشی را تحمیل کند! ازاین رو، فهم سیا ست وتاریخ سیا سی افغا نستان وپا کستان وبرخی کشورهای د یگر، اهمیت ویژه پیدا می کند. دررا بطه به اوضاع سیا سی وقا نو نی افغا نستان وپا کستان ، به صرا حت می گو یم که ، در او لی ، قبا یلی های استعمارزی به کمک استعمار گران کهنه وسرخ ونو، از شرکت هند شرقی- انگلیسی تا هند بریتا نیا وشوروی وامریکا ، یا از( 1747 تا 2021 ) ، حکومت گری های قبا یلی- تحمیلی-خشونت بار ومتضا د با منا فع مردم وعلم های: سیا ست وحقوق وتاریخ سیا سی کرد ند. ودستا ورد ننگین حکومت گری های قبا یلی - استعمارزی های کهنه ونو ، عقب ما ند گی فرهنگی- علمی- اقتصا دی- سیا سی- اجتما عی مردم و امارت ضد انسا نی وضد اسلامی- پا کستا نی طا لبان می با شد. امارتیکه هم برخا سته ازفرهنگ قبا یلی د و طرف مرز د یور ند هم نوکر پا کستان ، یا غلام غلام می با شد. ازاینکه پا کستان ، غلام د و گا نه ی امریکا وچین می با شد ؛ غلام غلام بودن امارت طا لبان ، امر بد یهی وروشن می با شد! ازاینکه ، در پا کستان ، متضا د با خوا ست اقبا ل پا یه گذاری نظری ومحمد علی جناح پا یه گذاری عملی آن ، نظا می های وحشی وملا یان بی فرهنگ وحزب های سیا سی فا قد اختیار وزیر فرمان ارتش ، بنام اسلام حکومت می کنند ، با ید وضع آن فا جعه باربا شد که هست! ازاین رو، به صرا حت ، می گو یم که اسلام نظا می ها وملا ها وسیا سی های پا کستا نی وشریعت قبا یلی- تروریستی طا لبان / شا خه ی ریشوی ارتش آن کشور، متضا د با اسلام مطرح شده درقرآن وکارنا مه ی محمد ص می با شد. بطورنمونه ، با مطا لعه ی همه جا نبه ی که در باره ی تاریخ سیا سی- حقوقی پا کستان کرده ام ، به صرا حت می گو یم که ، در اصل ، نه تاریخ سیا سی- اسلامی بلکه تاریخ نظا می- ملای- سیا سی نما واکنون تاریخ طا لبا نی- تروریستی دارد. به سخن د یگر، پا کستان بنام اسلام سا خته شد ودرعمل غیر از د شمنی با اسلام ومسلمان های خود وافغا نستان ، کاری د یگری نمی کند! ازاینکه اقبا ل وجناح ، معماران پا کستان ، درس خوا نده های دا نشگاه های بریتا نیا بود ند ، گما نه زنی می شد که آن ها وبازما ند گان شان ، ما نند هند پسا بر یتا نیا یی مها تما گا ندی وجوا هر لعل نهرو ، بتوا نند حکومت قا نون ودموکزاسی / حکومت زا ده ی خوا ست وارا ده ی مردم را ایجا د وپا کستا نی ها را وارد عصر مد رن کنند. از این که ، در سروده های اقبا ل ، مخا لفت با جمهوریت وملا ها وصوفی ها د یده می شود ، با ید کمک به سا ختن پا کستان نظا می- ملازده می کرد! برای دشمن دموکراسی وملا ها وصوفی ها بودن اقبا ل ، به این سرود و سرود ود یگرش بسنده می کنم: گریز از فکر جمهوری ، غلامی پخته کاری شو / که از مغز دوصد خر، فکرانسا نی نمی آید! زما بر صوفی وملا سلامی ، که پیغام خدا گفتند ما را / ولی تا ویل شان درحیرت اندا خت ، خدا و جبرئیل ومصطفی را با ارج گذا شتن به مخا لفت اقبا ل با ملا ها وصوفی های خرا فات زده و د یگر نوشته ها ونظریا ت او، مخا لفت او با جمهور یت وبه خر همسان سا ختن دموکرا سی خوا هان ورای دهند گان توسط او را سرزنش می کنم. ازاینکه اقبا ل ، حما سه سرا ودا رای دا نش فلسفی ودرعلوم اجتما عی - سیا سی ضعیف بود ، با ید چنان یا وه سرای می کرد! بنا برآن ، بهترمی دا نم که با بازتا ب یک یا وه سرا یی دیگری اقبا ل ، به سراغ محمد علی جناح بروم. یا وه سرای دوم او هم این می با شد: آسیا یک پیکر آب و گل است / ملت افغان درآن پیکردل است! نما د بارزی جهل اجتما عی- سیا سی- تاریخی اقبا ل ، این است که ندا نست که ما ملتی بنام ملت افغان نداریم. وقبا یلی بودن افغان ها وضعف مرگبارزبان وفرهنگ قبا یلی آن ها وحضورفرا گیرزبان وفرهنگ فارسی در خرا سانِ افغا نستان نا میده شده توسط هند بریتا نیا وروسیه ی تزاری ، اجازه به شکل گرفتن ملت افغان مورد نظراقبا ل را نمی دهند. ازاین نگاه که ، درواژه شنا سی های علوم اجتما عی وسیا سی ، ملت دراصل مردم یا جا معه ی آگاه ومستقل وخود گردان وحا کم برسرنوشت خود تعریف شده است ؛ و وارونه ی آن ، افغا نستان زندا نی بی با می سا خته شده توسط هند بریتا نیا وروسیه ی تزاری ، در سا ل 1880 ترسای ، برای زندا نی سا ختن فارسی زبان ها ود یگر قوم ها می با شد ، نه زا ده ی اراده ی مردم ، بیهوده بودن موجو د یت ملت افغان وسرود اقبا ل درباره ی آن را نما یان می سازد! بنا بر آن ، نظر اقبا ل درباره ی ملت موهومی افغان را ، جزحما قت سیا سی- تاریخی او نمی دا نم. بلی ، افغان های استعمارزی ، از عبد الرحمن خان وحشی وجا سوس تا طا لب غنی جا سوس ، وطن فروش ودزد وفراری ، ادعای دروغین موجود یت ملت افغان را کرد ند ، وپا کستان ازشکم فرهنگ قبا یلی آن ها ،طا لبان وحشی - قبا یلی- تروریست - زن ستیز- علم گریزرا بیرون وافغا نستان را به یک ولا یت بی اختیار خود تبد یل وفقدان موجود یت ملت افغان را نما یا نترکرد! دروا قع ، پا کستان با سا ختن طا لبان از افغان های قبا یلی دوطرف مرز دیو رند ، ملت شعاریی افغان مورد نظراقبا ل را موفقا نه نما یش دا د! بنا برآن ، در ادا مه ی بیهوده معرفی کردن ملت افغانِ مورد نظر اقبا ل ، به سراغ اند یشه ی سیا سی محمد علی جناح ، بنیان گذارپا کستان می روم. در باره ی اند یشه ی سیا سی وشخصیت محمد علی جنا ح ، به صرا حت ، می گو یم که او یک کشور جمهوری وآزاد ودموکرا تیک ما نند هند می خوا ست. بد بختا نه ، وقتیکه ، بعد از تجزیه هند وظهورپا کستان ، پرسمان یا مسئله زبان ملی درآن به میان آمد وجناح اصرار به زبان ملی سا ختن زبان ارد و کرد ؛ آن هم در شرا یطی که ، بنگله د یشی ها هم اکثریت در پا کستان بزرگ بود ند هم می خوا ستند زبان آن ها زبان ملی اعلام شود. خوا ستیکه با مخا لفت جناح روبرو شد. بطور نمونه ، در سا ل 1948 ، سا ل دوم خود گردان شدن پا کستان ، محمد علی جناح سفری به دا که / مرکز پا کستان شرقی / بنگله د یش کنو نی کرد واصرار برزبان ملی بودن ارد و کرد. اصراریکه با مخا لفت مردم رو برو شد. اصرار جناح به زبان ملی پا کستان سا ختن ارد و ، در شرا یطی صورت گرفت که کمترین شماری پا کستا نی ها توان سخن گفتن به آن را دا شتند. خود جناح هم که فارسی زبان ما دری اش بود وسرود ملی پا کستان را هم فارسی سا خته بود وزبان دومش انگلیسی بود ؛ با ورنمی کنم به زبان ارد و صریح سخن گفته می توا نست! ازاین نگاه که ، دربرهه ی پسا استعماری ، درهمه کشورهای استعمارزده ، رهبران کشورهای تازه خود گردان شده تا کید به زبان ملی وهویت ملی می کرد ند ، جناح رهبر پا کستان هم با ید چنان می کرد؟ طوریکه د یده شد ، اصرار نا درست جناح به زبان ملی اعلام کردن زبان ارد و ومخا لفت مردم پا کستان شرقی آن روز وبنگله دیش کنونی با آن ، عا مل اصلی جدا یی پا کستان شرقی ازپا کستان غربی وتبد یل شدن آن به بنگله دیش ، در ماه د سا مبر1971 ، شد. طرفه اینکه ، فا صله ی بیشترازهزارمیلی- جغرا فیا یی بین پا کستان غربی وپا کستان شرقی ومو قعیت هند بین آن ها هم کمک به تجزیه ی پا کستان بزرگ کرد! درشرا یط بحرا نی- توان فرسا که پا کستان شرقی ، بعد ازکشته شدن سه ونیم میلیون مسلمان های خود وآواره شدن ده میلیون آن ها به هند ، دراثرجنگ وتوحش نظا می های پا کستان غربی ، از روز بیست وپنجم ماه مارس 1971 تا روز شا نزدهم ماه د سا مبر، ومدا خله ارتش هند واسیر گرفته شدن یک لک افسروسربازپا کستان غربی توسط آن ، خود گردان شده بود ( رک ، به شرق د ورسرخ هست ، بخش گفت وگوی شیخ مجیب الرحمن با هیکل نویسنده وروز نا مه نگارمصری ) . اما ، اوضاع نا بسا مان سیا سی وبحران اقتصاد یی پا کستان غربی که زا ده ی جنگ وشکست درپا کستان شرقی وحکومت داریی بد وکود تا های نظامی می بود ، بد تراز پیش شد! بد ترشد نی که ، حکا یت ازآینده ی نا خوشا یند حکومت داری در پا کستان می کرد! در حا لیکه سیا ست واقتصا د پا کستان را کود تای نظا می ژنرا ل ضیا ء الحق علیه حکومت منتخب ذو الفقا علی بو تو ، در سا ل 1978 ، نا بسا مان ترسا خته بود ، اما کود تای سیاه ماه ثور1357 وخیزش جهادی ها علیه رژیم نظا می خلقی نما و پیا ده شدن ارتش سرخ به افغا نستان درهفته ی پسین ماه دسا مبر 1979 ، وتمرکز جدی امریکا به منطقه وگسترش جنگ سرد میان مسکو وواشنگتن ، موضع او را ازنظر ما لی وتا حدی سیا سی بیهبود بخشید. البته این گو نه که ، کمک های ما لی امریکا وعربستان ودگر کشورها برای مجا هدان رزمنده علیه ارتش سرخ ، ازطریق نظا می های پا کستا نی صورت گرفتند. کمک های که کمترین بخش آن ها برای مجا هد ین وبیشترین بخش آن ها در خد مت نظا می ها واقتصاد بیمارپا کستان قرار گرفتند! بنا برآن ، جنگ جهادی ها علیه ارتش سرخ ، به تجارت برای پا کستان تبد یل شد. تجارتیکه بعد از عقب نشینی ارتش سرخ وشکل گرفتن دو لت اسلامی مجا هد ین ، اول ، به تخریب کا بل توسط گلبد ین ، زیر فرمان نظا می های پا کستا نی. دوم ، با سا خته شدن طا لبان والقا عده توسط همان نظا می های منا فق ودو گا نه بازپا کستا نی با کمک ما لی عربستان وامارت متحده ی عربی ، وتحمیل امارت اول طا لبان والقا عده بر بخش های بیشتری افغا نستان ورخ داد یازدهم سپتا مبر2001 در امریکا وپذ یرش آن توسط بن لادن ،جنگ امریکا علیه تروریسم را بر کشورما تحمیل کرد. جنگی که منجر به بیرون کردن طا لبان ریشو- تروریست ازکا بل ورسا ندن طا لبان دریشی پوش توسط امریکا به قد رت وبازیی دوگا نه ی پا کستان ، انجا مید. طوریکه د یده شد ، طا لبان دریشی پوش هم 146 میلیارد دا لر کمک های امریکا برای حکومت سازی وبازسازیی افغا نستان را غارت کرد ند هم طا لبان ریشو- تروریست همتبارخود را وارد کا بل کرد ند وبا صد ها میلیون ها دا لر گریختند ( ر ک ، سیگار/ نهاد بررسی کننده ی کمک های امریکا برای حکومت سازی وبازسازیی صورت نا گرفته درافغا نستان) (2). ازاینکه ، بود جه ی امارت اول طا لبان را عربستان واما رات متحده ی عربی ازطریق پا کستان پردا خت کرده ه بود ند ( رک ، به طا لبان ، نوشته ی احمد رشید ) ؛ نظا می های پا کستا نی گمان کرد ند که آن ها بود جه ی امارت دوم طا لبان را هم می پردا زند. وارونه ی تو قع پا کستانِ طا لبان کار، عربستان واما را ت متحده ی عربی ، ازکمک ما لی به امارت دوم طا لبان خود داری کرد ند. خود داریی که در اصل کو بیدن لگد د ندان شکن دردهن پا کستان طا لبان کارمی با شد! طا لبان کاریی - تروریستی که پا کستان را به گو نه ی یک کشور سا زنده ی گروه های تروریستی وتبد یل کننده ی افغا نستان به تروریستستان معرفی کرده است. ازاین نگاه که حزب های سیا سی در پا کستان ، نا بکار ونظا می ها وملا های طا لبان کاردرآن همه کارمی با شند ، با ید این کشوربه گو نه ی تروریسم کار درافغا نستان ومنطقه وجهان شنا خته می شد. بسیارخرسند هستم که ، پا کستان به حیث تروریسم کاروطا لبان افغان به حیث شا خه ی ریشو- تروریستی ارتش تروریست پرور آن درمنطقه وجهان شنا خته شده است! با ابرازخرسندی مجد د ازاینکه ، پا کستان به حیث یک کشورفا سد وتروریست پرورواما رت طا لبان تروریست افغان ، به حیث شا خه ی ریشو- تروریست ارتش تروریسم کار آن در منطقه وجهان شنا خته شده اند! بنا برآن ، به صرا حت ، می گویم که درجهان ، حکومتی بد تر وفا سد تر ازحکومت پا کستان وگروهی بد ترومنفورتراز طا لبان ، یا فت نمی شود. همین که یک سا ل وشش ماه وبیست وهشت روز ، ازتحمیل طا لبان توسط پا کستان برافغا نستان می گذ رد وهمه کشورهای جهان از برسمیت شنا ختن امارت آن ها خود داری کرده اند وپا کستان یا موسس آن هم ازترس انزوای منطقه ی وجها نی ازبرسمیت شنا ختن آن خود داری کرده است ، نما د بارزی فا سد ومنفور بودن آقا وغلام درمنطقه وجهان می با شد! ازاینکه امارت طا لبان هم توسط مردم افغا نستان نفرین شده هم جنگ علیه آن رو به گسترش می با شد هم جا معه ی جها نی آن را بخاطر زن ستیزی وحقوق بشر گریزی اش رد کرده است ، به نفع پا کستان ، می دا نم که گلیم طا لبان کاریی تروریستی خود درافغا نستان را جمع کند. درغیرآن ، افغا نستان را که به تروریستستان تبد یل کرده است ؛ خو د ش نیزقربا نی تروریسم کاریی خود درآن می شود. گسترش تروریسم طا لبا نی وخیزش جدای طلبا نه ی بلوچ ها وبحران های سیا سی واقتصاد یی جاری در پا کستان ، نشان می دهند که گرفتار وضع فا جعه بارتحمیل کرده ی خود بر افغا نستان می شود. پا نویس ها: 1-Public Administration: A Nigerian and Comparative Perspective, by Ladipoe Adamolekun, Longman 1983-Political Science-232 pages, preface 2-Sigar.mil